Zodra we denken iets bereikt te hebben zijn we er, enkel alleen daardoor al, mijlen ver van verwijderd. Zodra ik denk dat mijn zelf weggevallen is, zit ik daardoor alweer in een constructie van mijzelf gevangen. Er is geen bereiken en geen niet bereiken. Er is enkel dit.
Edel Maex
Edel – De hond en zijn boeddhanatuur
Wat brengt deze filosofische discussie ons op? Eerlijk gezegd, niets. We kunnen eindeloos blijven doorgaan over boeddhanatuur, over leegte en nondualiteit, het brengt ons geen stap dichter bij bevrijding.
Het wegvallen van het zelf
Niets heeft een vaste essentie, ook wijzelf niet. We hebben wel de neiging aan alle fenomenen een vaste essentie toe te schrijven. Blijkbaar is het moeilijk functioneren zonder te doen alsof.
Mag het iets minder?
Het westers boeddhisme is een bravoure-religie geworden. Het moet altijd meer, sterker, intenser. Mag ik een lans breken voor het gewone?
Overdracht van verdienste, maar welke?
In het prille westerse boeddhisme zit het bereiken er weer goed in. We zijn in de ban van de zelfverbetering. We verwachten vooral veel van meditatie. De meeste van die verwachtingen, inclusief de verlichting, hebben daarenboven nog maar weinig met boeddhisme te maken maar zijn louter westerse fantasie en naïeve pop-psychologie.
Wij
Ik maak er voor mezelf een punt van om in iedere mindfulnessgroep die ik start, bij het openingsrondje iedereen expliciet en gemeend welkom te heten. Daarmee is, van in de eerste minuten, alles al gezegd.
In onze zengroep kwam de vraag op: ‘zijn wij nu boeddhisten?’
‘Willen wij het etiket boeddhist op onszelf plakken?’ Er was een gedeeld aanvoelen dat de identiteit boeddhist ons niet lekker zat.
Als een bende idioten
Terwijl op hoog niveau processen gevoerd worden over misdaden tegen de menselijkheid, zien we in onze onmiddellijke leefomgeving de menselijkheid uit de common sense wegglippen.
Verhalen
In de hymne van Rahulabhadra spreken we Prajnaparamita aan als een jij. We personifiëren haar. Personificatie wil zeggen dat levenloze dingen of abstracties worden voorgesteld als levende wezens. We doen dit heel vaak, zelfs als we zeggen ‘de zon komt op’ personifiëren we haar. In werkelijkheid doet de zon helemaal niets.
Edel Maex – Natuurlijk
De Boeddha was een kind van zijn tijd en leefde in dit wereldbeeld. Toch komt hij uit de oudste teksten naar voren als een bijzonder pragmatische natuur, niet bereid om iets aan te nemen wat niet zintuiglijk waarneembaar was. We gaan er van uit dat de Boeddha in reïncarnatie geloofde maar hij was vooral een scherpe criticus van de gangbare opvattingen hierover.
Edel Maex: Lof der onzekerheid
De middenweg is voor iedereen toegankelijk. We moeten niet wachten tot we doodgaan om dood te gaan. Kijk naar onze meditatiepraktijk. We gaan zitten met een milde open aandacht. We sluiten niets uit, we houden niets vast, we weten niet wat er gaat komen. Soms is er rust en vrede, soms vliegt de angst ons aan.
Nieuwlichter en uitleggers: De dharma is niet modern of oud
Een religie is niet wat de stichters ervan bedoeld hebben of wat er in de teksten staat, maar wat de beoefenaars er mee doen. Voor alle moslims die ik ooit gesproken heb is de Islam een religie van barmhartigheid en vrede.
Totally Knurd
Ooit bang geweest om te gaan zitten? Ooit angst gevoeld als je vertrok op een retraite? Ooit het gevoel gehad: ‘vandaag niet, nu liever een borrel’? Ooit gedacht: ‘dit is te veel om toe te laten, dit durf ik niet aan’?
Edel Maex: Reality check
Getuigen van Prajnaparamita is handelen. Het is niet iets heel bijzonders doen. Het vraagt niet om heldendaden, meestal toch niet. Het drukt zich uit nu op deze plek. Dat maakt het meestal heel banaal.
Ondoorgrondelijke stilte
Ondoorgrondelijke stilte. Ik had me al maanden van te voren voorgenomen om over deze tekst te spreken op onze sesshin. Ik heb heb hem talloze keren herlezen en beluisterd. Het is de meest gespeelde track in mijn iTunes bibliotheek. En iedere keer werd ik stil. Er kwamen geen woorden meer, enkel stilte. Ik werd ongerust of ik er wel zou kunnen over spreken. Ik kon niet anders dan wachten tot ik bij de teisho, een beetje naakt, voor de groep zat niet wetend of er wel woorden zouden komen.
Wie ben jij?
Harada Roshi is een fantastische meester. Als je voor hem zit, hoef je niets te zeggen. Hij weet gewoon wat er gaande is’. Deze zin in een artikel in het Boeddhistisch Dagblad, trof mij als bijzonder shockerend.
Spreken over het onuitsprekelijke
Hoe spreek je over het onuitsprekelijke? Misschien is het wijsheid om dan enkel nog te zwijgen. Zoals Witgenstein’s ‘waarover men niet kan spreken, moet men zwijgen’.
Edel Maex: ‘Meditatie is heel eenvoudig’
Dit is, in eigen woorden weergegeven, de meditatie-instructie waarmee ik zelf jaren geleden ben beginnen zitten. Het is de instructie waar ik telkens weer bij terugkom.
Niets bijzonders
Boeddhisme zonder mystificatie?
Edel – Bestaat Guanyin?
Zodra we gaan geloven dat Guanyin bestaat, dansen we een heel andere dans.
Wat je hart vervult, lessen van Priscilla.
Waar ik van droom is een middenweg. De notie van de middenweg is een van die mooie dingen in het boeddhisme. Het moet niet óf-óf zijn. Er is een derde weg die beide overstijgt. ‘Tertium datur’ zou je tegen een filosoof kunnen zeggen.
In eerbied voor allen die reeds ontwaakt zijn
Wat ze me geleerd hebben is dat ik aanvaard was zoals ik was. Ze hebben mij dat geleerd, niet door allerlei bijzondere praktijken, maar door mij te aanvaarden zoals ik was, vol wanhoop, verdriet, angst, wroeging, veroordeling, zelfverwijt, vervreemd van mezelf.
Raken aan de grond der dingen
Raken aan de grond der dingen is een ongelooflijk simpele beweging. Even simpel als letterlijk de grond aanraken. Misschien zitten we daarom op de grond bij het mediteren. Een vaak voorkomende afbeelding van de Boeddha is de Boeddha die de grond aanraakt. Verder moet je niet zoeken, zo simpel is het.
Avatamsaka (8): Jezelf volledig tot uitdrukking brengen
Zittend in meditatie jezelf tot uitdrukking brengen op alle wegen van het bestaan is niet iemand anders worden dan je bent. Het is zijn wie je bent, nu in dit ogenblik, zoals je bent. Het is wat Linji noemt: ‘De ware mens zonder rang of stand’. Naakt, van alle franje ontdaan.
