Juist in een tijd van zuchten laat de vals spelende mens zich kennen. Krant en journaal documenteren hoe mis het kan gaan. Activisten herinneren aan het ideaalbeeld. Maar ondanks hun protesten draait het vliegwiel van de macht door. Waar gloort hoop? Hoe worden we weer echt speels?
Een check up van de patiënt laat zien dat allerlei delen van het sociale lichaam verziekt zijn. Diagnose: wat incidenteel leek, blijkt structureel te zijn. Er lijkt zelfs een globaal autocratisch plan achter te zitten, zo alomtegenwoordig is de misère. Machthebbers spelen vals op vele velden. Terwijl het anders had gekund.
Hoe kon het zo ver komen? De mens is een dier dat de uitzonderlijke gave bezit om met alternatieven te spelen, maar die voorsprong niet zo goed weet te gebruiken. Homo Ludens, de spelende mens, kan de eigen wekelijkheid vanuit meer perspectieven bekijken. Mensen spelen constant met mogelijkheden en alternatieven, van ‘wat trek ik aan vandaag?’ tot ‘wat
trek ik me aan vandaag?’. Maar helaas, de gave van dit spel is ook een opgave.
De alternatieven schuren. Keuzes vallen fout uit. Gevolgen zijn vaak onvoorzien.
Dus:
voert de vredelievende mens oorlog;
ontaardt aarden op de aarde in klimaatschade;
voorkomt naastenliefde niet de kapitalistische uitbuiting;
is de zeggenschap in een democratie heel anders dan in een bedrijf;
is het moeilijk na een harde verkiezingscampagne een betrouwbare coalitie te
vormen;
misbruiken autocraten de democratie;
worden open landsgrenzen gesloten luiken;
wordt deel zijn van de mensheid ingeperkt tot deel zijn van een natie;
voorkomt de roeping van een volk waardoor alle naties op de aarde gezegend
worden, de genocide niet;
ontaardt dienstbare macht in eigenmacht;
wordt vrijheid egoïsme.
Hoop? In de kanteling ten kwade schuilt de omkering ten goede. Muren en dictaturen kunnen vallen. De ontaarding herbergt de herinnering aan de ware aard. De verziekte patiënt kan genezen dankzij speltherapie. Zelfonderzoek opent het perspectief op het alternatieve spel.
Macht kan bewegen van machtsspelletjes naar het faciliteren van het spel. ‘Kan het anders en beter?’ is de therapeutische vraag. Verwaarloosde vooronderstellingen en waarden verdienen rehabilitatie. In de marge van heersende machtsverhoudingen wordt de definitie van ‘normaal’ herzien. Ontaarding en ontwaarding worden verholpen door visie en visioen.
Niet gemakkelijk, schier onmogelijk, toch maar proberen.
Geef een reactie