• Door naar de hoofd inhoud
  • Skip to secondary menu
  • Spring naar de eerste sidebar
  • Spring naar de voettekst

Boeddhistisch Dagblad

Ontwart en ontwikkelt

Header Rechts

Veertiende jaargang

Zoek op deze site

  • Home
  • Agenda
    • Geef je activiteit door
  • Columns
    • Andre Baets
    • Dharmapelgrim
    • Bertjan Oosterbeek
    • Dick Verstegen
    • Edel Maex
    • Emmaho
    • Goff Smeets
    • Hans van Dam
    • Jana Verboom
    • Joop Hoek
    • Jules Prast
    • Paul de Blot
    • Rob van Boven en Luuk Mur
    • Ronald Hermsen
    • Theo Niessen
    • Xavier Vandeputte
    • Zeshin van der Plas
  • Nieuws
  • Contact
    • Steun het BD
    • Mailinglijst
  • Series
    • Boeddha in de Linie
    • De werkplaats
    • Recepten
    • De Linji Lu
    • De Poortloze Poort
    • Denkers en doeners
    • De Oude Cheng
    • Meester Tja en de Tao van Niet-Weten – alle links
    • Fabels door Goff
    • Cartoons van Ardan
    • Tekeningen Sodis Vita
    • De derwisj en de dwaas
  • Over ons
    • Redactiestatuut van het Boeddhistisch Dagblad
    • Redactieformule van het Boeddhistisch Dagblad
  • Privacy

Home » Columns » Stemmingen en emoties (2)

Stemmingen en emoties (2)

12 februari 2024 door Dharmapelgrim

Realiseer je dat de externe werkelijkheid één oceaan van informatiedragende energie is, want zo kun je al die prikkels gerust noemen: energie die informatie draagt. In die oceaan gebeurt van alles, zowel ondanks als dankzij jouw toedoen. Om je wat op weg te helpen: een oceaan is enorm groot. Het is misschien een eng idee, maar jij dobbert midden in een enorme oceaan die niet uit water bestaat, maar uit informatiedragende energie. Dat doe je 24/7, je hele leven lang al en tot op dit moment ben je daar dus nog niet in ‘verdronken’. En dat ga je ook nu niet doen, dus wees gerust. Reden? Die oceaan zet zich in jou gewoon voort. Jouw interne werkelijkheid is ook een oceaan. Ik ga hier nu niet uitleggen hoe ik erop ben gekomen het zo te stellen, maar vertrouw me dat het een prima beeld geeft van hoe het zit. En als je me niet wilt of durft vertrouwen: ik heb even geen ander beeld, dus zul je het er voorlopig toch mee moeten doen.

Ga nu zitten. Op een rustige plek. Staan kan ook, maar houd je dan voor alle zekerheid ook vast. Of leun ergens tegen aan, zodat je niet om kunt vallen. Doe dit niet onder het autorijden, of terwijl je ergens fietst. Later, wanneer je ervaring hebt opgedaan, kun je het zelfs wandelend doen. Richt al je aandacht op de eindeloze stromen prikkels die jouw zintuigen bereiken. Zintuig voor zintuig! Het moeilijkst zijn de ogen, dus houdt die voorlopig maar even dicht. Begin maar met je oren: luister naar alle geluiden die er zijn – dus niet alleen naar geluiden die jij graag wilt horen, nee – luister naar alle geluiden die er gewoon zijn! Ga al die geluiden ook niet benoemen. Deel ze niet in in categorieën van mooie, aangename, zachte of lelijke, onaangename en harde geluiden. Doe niets. Luister alleen maar. Hoe lang? Tot jij er genoeg van hebt, en dan nog een keer zo lang. Doe vervolgens hetzelfde met je neus: neem waar wat er allemaal voor geurtjes in de lucht zitten die met de adem in én uitstromen. Er bestaan in deze geen lekkere of vieze geurtjes, er bestaan alleen maar geurtjes. Doe dit tot je er zat van bent en dan nog een keer zo lang. Nu je mond met tong. Proef wat er te proeven is, zelfs met je mond dicht. Proef de smaak van de binnenkant van je mond! Daarna je gevoel. Voel wat er te voelen is. Zonder van je plaats te komen of wat te bewegen. Open tot slot je ogen en kijk maar om je heen alsof je voor het eerst op de plek bent waar je zit of staat. Doe maar alsof je van een compleet andere planeet komt en niets van deze aardbol weet. Alles is hartstikke nieuw! Samenvattend: neem waar. En plak nergens een etiket op. Analyseer niets. Hecht nergens een (gevoels)waarde aan. Accepteer tot slot dat alles is zoals het is. Je bent begonnen, maar nog lang niet klaar. Je moet nog naar binnen.

Bij jezelf naar binnen gaan om te ervaren wat zich daar allemaal afspeelt, is een echte uitdaging. Aan de ene kant heb je verleidingen en verlokkingen van verrukkelijke gevoelens, gedachten en herinneringen, aan de andere kant de horror van zaken die je voor jezelf hebt verstopt, onderdrukt, ontkent, weg gefilterd of onder het tapijt hebt geveegd. Daarmee doel ik vooral op de niet zo leuke herinneringen, de nare ervaringen, de gedachten die je liever niet wilt hebben of niet (van wie dan ook) mag hebben. Noem het kortweg maar rotzooi. Wel, die rotzooi is er dus nog… en het kan zijn dat – wanneer je je innerlijke ruimte betreedt – het lijkt alsof je ergens komt waar in geen jaren een frisse wind heeft gewaaid. Dus dan maar liever jezelf onderdompelen in schone dromen, heerlijke gevoelens en wat er nog meer voor zaligs is? Wat daar aan de binnenkant van jou ook zit, doe je daar even niks mee. Het is als met dat liedje van de twee beren die broodjes smeren: “het is een wonder boven wonder, hi hi hi, ha ha ha…”  Je zit, staat of ligt erbij en kijkt ernaar. Meer niet. Doe er niets mee, behalve waarnemen.

Die oceaan in jou, die zee van waarnemingen, herbergt allerlei geheimen, precies zoals de echte oceaan op aarde in haar diepten geheimen heeft. Wist je dat wij als mensheid meer weten van het maanoppervlak dan van de diepzee? Dat verder terzijde. Aan de oppervlakte van jouw binnenzee heb je golven en golfjes. Dat zijn de affecten, veroorzaakt door de wind van alle gebeurtenissen om je heen. Die rimpels, golfjes en golven zijn stuk voor stuk van zeer korte duur. Ze komen op en verdwijnen weer, om plaats te maken voor wat anders, de hele dag door. Onder de oppervlakte heb je andere stromingen. Iedereen die in de buurt van de zee is opgegroeid en weet wat muien zijn, weet dat de golven aan de oppervlakte altijd naar het strand toerollen, maar dat vlak daaronder een krachtige stroom je de zee in kan trekken. Zo is het ook met emoties. Je kunt een gezellige tijd hebben tijdens een feestje waarin je – misschien zelfs onwillekeurig – moet lachen om een grapje, terwijl je onder die oppervlakte verdriet voelt om iets. Ik geef maar een voorbeeld. Maar onder die stroming zit weer een andere beweging, bijvoorbeeld die van eb en vloed. Jouw gevoel wisselt mogelijk ook met de tijden van de dag. Misschien voel je je ’s morgens beter dan ’s avonds of andersom. Anders. Het kan ook van dag tot dag wisselen of van jaargetijde tot jaargetijde. Mijn moeder beweerde bijvoorbeeld dat ik last had van het komen en vallen van de blaadjes. Het zal wel. Stemmingen kunnen wisselen, maar ze veranderen minder snel dan oppervlakkige emoties. Onder die stemmingen heb je weer andere stromingen, zoals ook in de echte oceaan de warme golfstroom als een grote kracht almaar doorstroomt ongeacht eb en vloed. Kortom, hoe dieper je in jezelf afdaalt, hoe anders de gevoelsstromen kunnen zijn die je daar ineens tegenkomt. Het vereist evenwel zowel moed als doorzettingsvermogen en incasseringsvermogen om diep in het eigen onderbewuste te duiken. Je kunt er wrakken tegenkomen, verzonken gebeurtenissen uit een recent of ver verleden. Ervaar wat ze met jouw gevoelens doen, maar laat ze gewoon voor wat ze zijn: wrakken. Je kunt ook blokkades tegenkomen, dammen, die jouw gevoelsleven beperken of opstuwen, waardoor er stuwmeren van opgekropte gevoelens kunnen of al zijn ontstaan, vol energie. Doe er niets mee! Neem alleen maar waar. En het is beslist geen schande om daar hulp bij te zoeken. Uiteindelijk kom je bij de kern, waar het altijd stil is, zoals op de bodem van een diep water (“stille wateren hebben diepe gronden”) of in het oog van een orkaan.

Het centrum van jouw gevoelsleven heeft geen aanwijsbare plaats in of op het lichaam. Je zou het ‘jouw hart’ kunnen noemen, maar het is beslist niet de zich regelmatig samentrekkende holle spier in jouw borstkas. Het is eerder een plek die je ergens in die borstkas voelt wanneer je ergens ‘warme gevoelens’ voor koestert, of een plek waar je verkramping ervaart of kilte, leegte, pijn wanneer er iets gebeurt dat niet zo positief is. Het centrum van jouw emoties en stemmingen is daar waar jij voelt (niet denkt!) dat je een bewust levend wezen bent. Ik durf te wedden dat dat niet in je grote teen zit.

Als mens behoor je – voor zover bekend – tot de enige soort aardse wezens die in staat zijn te reflecteren op het eigen bewustzijn. Jij kunt jezelf ervaren als iemand die waarneemt en gewaarwordt en daar vervolgens over kan nadenken. Jouw zintuigen en zenuwen zijn openingen en wegen waardoor en waarlangs zich prikkels naar jouw brein begeven. Dat brein verwerkt en selecteert deze prikkels, maar is niet de waarnemer! Ook jouw ‘ik’ is die waarnemer niet. Waarnemen en gewaarworden vanuit jouw centrum doe je reflecterend op en resonerend met de werkelijkheid zoals die is… en waar jij onlosmakelijk zelf deel van uitmaakt. Eigenlijk is jouw hele wezen zelf het centrum van alles. (Wat niet wil zeggen dat alles om jou draait. Ik heb het hier namelijk over een realiteit met een oneindig aantal centra. Hoe dat kan, is een ander verhaal).

Het gaat dus om open maken, open gaan en open zijn. Zodra je accepteert dat alles is zoals het is, ontstaat er een rust, diep in jezelf. Je kunt vervolgens bepalen hoe je met de werkelijkheid die je in en rondom jezelf aantreft wilt omgaan. En dat niet één keer, maar keer op keer op keer, want geen dag is hetzelfde. Wat de buitenwereld betreft: Laat alle indrukken maar binnenkomen, want je beseft nu dat jij daar niets meer aan kunt veranderen. Al die indrukken leren je echter wel hoe de vork precies in de steel zit zodat jij – als je daartoe in de gelegenheid bent – er mee aan de slag kunt, als je wilt, durft, en mag. En ben je niet in de gelegenheid… dan kun je willen, durven en mogen tot je een ons weegt, maar laat het dan los. Het is zoals het is. Laat de werkelijkheid om je heen nooit de rust in jouw binnenwereld verstoren. Blijf maar in het oog van de orkaan.

En wat jouw binnenwereld betreft: ga bij jezelf na welke wrakken je wilt lichten en opruimen en welke je wilt laten liggen omdat ze geen kwaad kunnen. Met andere woorden: je hoeft echt niet alle rotzooi van vroeger op te ruimen. Vaak volstaat het te weten waar de wrakken liggen, zodat je er niet langer door gehinderd wordt. Je kunt ze voortaan omzeilen.

In jouw wezenshart ben je veilig verankerd in de oceaan van energie en informatie en kunnen stormen en getijden jou niet van je stuk brengen. Stromingen, golven en rimpelingen in het dagelijks bestaan hebben geen vat op je. Het is alleen niet de bedoeling om klein en onzichtbaar in het centrum te blijven, maar om vandaaruit te groeien. Dat doe je door je niet door ongewenste dammen en dijken (weerstanden) tegen te laten houden. Je groeit in waarnemen en gewaarworden door de werkelijkheid onbe(voor)oordeeld de werkelijkheid te laten zijn, en door niets in te vullen. Vul niets in, en als je dat om een of andere reden toch wilt doen, doe het dan zeker niet te snel. Je zult merken dat de waarnemingen en gewaarwordingen van andere mensen op den duur ook jouw waarnemingen en gewaarwordingen zijn, want zij zijn in hun wezensharten evenzeer deel van de totale werkelijkheid en uiteindelijk aan jou gelijk, zelfs wanneer zij zich daar zelf niet van bewust van zijn. Dat kan frustrerend zijn maar dat is het alleen wanneer je van hen verwacht dat ze zij het net zo ervaren als jij.

Categorie: Columns, Dharmapelgrim, Geluk, Gezondheid Tags: binnenzee, externe werkelijkheid, jouw hart, oceaan, onthechten, open zijn, prikkels, schone dromen, zintuigen

Lees ook:

  1. ‘Fundamentele aspecten van boeddhisme zouden een drastische wending teweeg kunnen brengen in spiraal van geweld’
  2. Hersenen heb je om te overleven
  3. Guy – De metafoor van de oceaan
  4. Ksaf – Iets over tijd (1) –  Gestolen tijd

Elke dag het BD in je mailbox?

Elke dag sturen we je een overzicht van de nieuwste berichten op het Boeddhistisch Dagblad. Gratis.

Wanneer wil je het overzicht ontvangen?

Lees Interacties

Reacties

  1. Martrees Groffen zegt

    13 februari 2024 om 15:30

    Dank je wel Dharmapelgrim voor je mooie beeld en je omschrijving. Het is geprint en zal herlezen worden zodat het langzaam naar de diepte kan zakken, of niet.
    Groet,
    Martrees

Primaire Sidebar

Door:

Dharmapelgrim

Probeert sinds zijn 16de jaar het Edele Achtvoudige pad te volgen. Dat lukt hem met vallen en opstaan, waarbij hij zichzelf voorhoudt dat hij dat pad tot het einde zal gaan, zolang hij maar één keer vaker opstaat dan valt. Iedereen die de dharma beoefent is een pelgrim op zijn eigen weg. 
Alle artikelen »

Agenda

  • Agenda
  • Geef je activiteit door

Ochtend- of avondeditie

Ochtend- of avondeditie ontvangen

Abonneer je

Elke dag gratis een overzicht van de berichten op het Boeddhistisch Dagblad in je mailbox.
Inschrijven »

Agenda

  • 10 februari 2025
    Zen Spirit studiegroep 'Het verborgen licht'-vanaf 10 februari 2025
  • 13 mei 2025
    Verdiepingsbijeenkomst Hand in hand met de Boeddha
  • 13 mei 2025
    Dinsdagavond op even weken samen mediteren in Almere Buiten
  • 13 mei 2025
    Oude boeddhistische inzichten voor geslaagde moderne relaties
  • 14 mei 2025
    Alleen maar zitten
  • 14 mei 2025
    Online lezingenserie: Meewerken aan 2000 jaar toekomst van de Theosofia (3)
  • 14 mei 2025
    Zen Spirit zenmeditatie Arnhem, 1e helft 2025 8 januari-25 juni
  • 14 mei 2025
    Zenmeditatie in Leiden
  • bekijk de agenda
  • De werkplaats

    De werkplaats.

    Boeddhistische kunstenaars

    Artikelen en beschrijvingen van en over het werk van boeddhistische kunstenaars. Lezers/kunstenaars kunnen zich ook aanmelden met hun eigen werk.
    lees meer »

    Pakhuis van Verlangen

    In het Boeddhistisch pakhuis van verlangen blijven sommige teksten nog een tijdje op de leestafel liggen.

    Weet jij wat een anker is? Test jezelf!

    Hans van Dam - 2 mei 2025

    Deel 3 van een 5-delig dwaalgesprek over de mystieke roos.

    ‘Het leven zelf is zazen’

    Wim Schrever - 28 april 2025

    De grote tragedie hier in het Westen is dat we onze eigen spirituele traditie zo snel hebben opgegeven en met het badwater -de religie- ook het kind -de spiritualiteit- hebben weggegooid. Terwijl een mens fundamenteel nood heeft aan spiritualiteit, aan zingeving.

    Geschiedenis als wapen deel 1

    Kees Moerbeek - 20 april 2025

    President Vladimir Poetin zei in 2014: ‘Onze collectieve herinnering bepaalt onze cultuur, onze geschiedenis en onze tegenwoordige tijd. En onze toekomst zal worden gevormd aan de hand van onze historische ervaring.’ Hij is het zelf die actief deze herinnering en ervaringen vorm geeft en propageert. Ivo van de Wijdeven schrijft dat in de Sovjettijd er nog werd gegrapt dat het land een zekere toekomst had, maar een onvoorspelbaar verleden. Onder Poetin is Ruslands geschiedenis als in beton gegoten. Er is maar één historische waarheid en deze is verankerd in de grondwet en de Nationale Veiligheidsstrategie.

    Jaloerse goden te slim af – de geschiedenis de baas…?

    gastauteur - 13 april 2025

    Hongersnood in een hermetisch afgesloten kuststrook die onwillekeurig aan de vernietigingskampen van weleer doet denken, besmet met meer dan een zweem van genocide… Regeert Adolf Hitler over zijn graf heen? Want bestaat Israël niet bij diens gratie? Zou zonder die bittere nazi-erfenis Palestina als land van drie monotheïstische religies niet nog gewoon zo heten? Is de grond er niet vervloekt, juist door godsdiensten die, gevoed vanuit één fictieve bron, vervolgens als protestbeweging steeds in chronologische volgorde aan haar voorgangster ontspruiten, waarmee de kiem voor een eeuwigdurende vete om de absolute waarheid is gelegd? En claimt niet elk van deze broeder- of zusterstromingen dat stuk met hun aller bloed doordrenkte aarde, aanvankelijk voor Abrahams JHWH, vervolgens voor Jezus’ Vader en ten slotte voor Allah – drie godheden die, in verbitterde onderlinge jaloezie verwikkeld, strijden niet alleen om religieuze hegemonie, maar ook om de profane en politieke macht?

    Wat is quiëtisme?

    Hans van Dam - 27 maart 2025

    Over het stillen van de wil.

    Meer onder 'pakhuis van verlangen'

    Footer

    Boeddhistisch Dagblad

    over ons

    Recente berichten

    • Ontkennen en ont-kennen in het christendom – de via negativa
    • Het jaar 2025 – dag 132 – vreemdelingenhaat
    • PM Modi – Het leven van de Boeddha zal de wereldgemeenschap altijd inspireren tot mededogen en vrede
    • Voorouders Tibetanen deden het met Denisovans
    • Eisers Klimaatzaak confronteren Schoof bij slavenhutjes tijdens bezoek Bonaire

    Reageren

    We vinden het geweldig om reacties op berichten te krijgen en op die manier in contact te komen met lezers, maar wat staan we wel en niet toe op de site?

    Over het BD

    Het Boeddhistisch Dagblad is een onafhankelijk journalistiek webmagazine over boeddhistische thema’s en inzichten.
    Lees ons colofon.

    Zie ook

    • Contact
    • Over ons
    • Columns
    • Reageren op de krantensite

    Het Boeddhistisch Dagblad is een onafhankelijk journalistiek webmagazine over boeddhistische thema’s en inzichten. Lees ons colofon.