Jullie zijn echte helden, zei ik laatst tegen een jonge medische behandelaar, zes maanden zwanger met nu al een kogelrond buikje. Ze vertelde over de lichamelijke verandering en aanpassing met een baby in de buik. Wie moet het anders doen, vroeg ze retorisch. Dat kan wel zijn maar jullie doen het toch maar, antwoordde ik. Jullie verdragen de pijn, ongemakken en de geboorte, wij mannen kijken toe of strijken met een nat washandje over het gezicht van de barende partner. Of puffen mee in zwangerschapsoefeningen.

In het boeddhisme is de liefde van een moeder voor haar enig kind het toonbeeld van onvoorwaardelijke liefde.

Mijn oma, moeder, de moeder van mijn kinderen, mijn dochter, waren of zijn fantastische moeders. Mijn ex-partner heeft veel moeten doorstaan voor en tijdens de geboorte van onze kinderen. Ze klaagde nooit, ook niet toen ze helemaal ingezwachteld in het ziekenhuis lag om de baby op tijd geboren te laten worden. Ook niet toen ze bijna 50 uur  lang in een vroedvrouwenkliniek moest bevallen.

Mijn oma en mijn moeder waren gek op elkaar. Mijn moeder was enigst kind en beschouwde haar zes kinderen als een beetje vervanging voor de broers en zussen die ze nooit heeft gehad. Als een bodhisattva had ze alles voor ons over, bracht ons de liefde voor flora en fauna bij en leerde haar zonen wassen, strijken en koken. Ze wandelde met ons door de bossen en leerde ons respect te hebben voor anderen, welke kleur of nationaliteit ze ook hadden. Ze was lid van de socialistische Rode Vrouwen en voor de duivel niet bang. Toen ze was gestorven vonden we een briefje met een door haar geschreven tekst waarin ze haar kinderen vroeg met elkaar om te blijven gaan en in vrede te leven.

Zondag is het moederdag. Aan cadeautjes geven doe ik niet, mijn moeder is dood maar leeft in mijn herinnering voort. Moederdag past wel bij mijn moeder en de vrouwen die ik ken als moeder. In het midden van 19e eeuw werd moederdag in Amerika geïntroduceerd. In 1870 begon rechter Julia Ward Howe uit Philadelphia een grote publiciteitscampagne voor moederdag, een dag die in het teken moest staan van pacifisme en ontwapening door vrouwen. Het succes kwam echter pas nadat Anna Marie Jarvis (1864-1948) uit Grafton (West Virginia) in 1907 Moederdag begon te promoten als een dag van waardering voor moeders. In 1908 organiseerde zij de eerste moederdag, vooral om haar moeder Ann Reeves Jarvis te herdenken, die in de Amerikaanse Burgeroorlog zogenaamde Mother’s Day Work Clubs had georganiseerd om voor voedsel en medicijnen voor hulpbehoevende moeders te zorgen. Het idee sloeg aan, en Jarvis zette door om meer mensen over te halen. In 1914 besloot president Woodrow Wilson dat elke tweede zondag in mei voortaan Mother’s Day zou zijn, een nationale feestdag.

De feestdag heeft zich in zijn huidige vorm vanuit de Verenigde Staten over de rest van de westerse wereld verspreid. In Nederland begon de traditie rond 1925. De Amerikaanse moederdag was nog niet bekend toen de Antwerpse, liberaal denkende kunstenaar en schepen Frans Van Kuyck (1852-1915) in 1913 een Moederdag introduceerde op 15 augustus, de feestdag van Maria, sinds 1124 de patrones van de stad. Het was de dag van de grote Mariaprocessie. Volgens de Antwerpse schepen was de sociale orde in het begin van de eeuw grondig verstoord door de ingrijpende modernisering. Zijn remedie: het herstellen en cultiveren van de waardigheid van de familie. Hiervoor moest volgens Van Kuyck alles ingezet worden op het in beeld brengen van de rol van de moeder in het gezin en de maatschappij. Een speciale dag leek hem een ideale techniek.

Mijn moeder heette Grietje.

Moedig voorwaarts!

BIJSLUITER: het lezen van deze columns kan leiden tot groot geestelijk ongemak, heimwee naar Chef, de Kloosterbunker, Bunkerstad, woedeaanvallen, depressies, onbeheerst gedrag, angstaanvallen, maagzuur, zweten, ongeloof, twijfel aan eenieder, straatvrees, lange tenen en het geloof in het eigen gelijk. Bij de lezers. Scheldpartijen en een onbedwingbare drang om te reageren zijn waargenomen. Sommigen willen mij corrigeren. Of bedanken. Of prijzen. De drang om in verzet te komen, het abonnement op te zeggen- wat niet kan. Sommigen besluiten de krant niet meer te lezen, of te boycotten. Er kwaad over te spreken. Te janken of te vloeken. De straat op te gaan om te demonstreren. De politiek de rug toe te keren. Of aan de drugs te gaan. Kwaad spreken over Feyenoord. Breken met de familie. Het haten van planten en groenten. Aantijgen of beschuldigen. Het stopzetten van gedachten. Sprookjes verwerpen. Houden van Donald Trump. Sommigen voederen geen vogels meer. Of gaan de redactie stalken en bedreigen. Of geloven niet meer in Sinterklaas. Of wantrouwen de banken. Of er kruipt een poes op je hoofd.