Er was ook dit jaar weer veel te doen rondom het Sinterklaasfeest. Dat is de buitenkant die iedereen op TV kan zien en waar ik verder niet op inga. Het gaat mij om de binnenkant. Dat is het hart van Sinterklaas waar ik vandaag graag over wil vertellen.
Het hart van Sinterklaas is groot en vooral óók barmhartig voor het vereenzaamde kind. Sinterklaas wil ook deze kinderen blij maken door te tonen dat élk kind in Nederland belangrijk is. Op de verjaardag van Sinterklaas mogen álle kinderen tenminste één dag per jaar geloven wat ze zich het liefste wensen.
Het moderne verhaal over de verjaardag van Sinterklaas is ontstaan omdat er in Nederland een schoolleraar was met een goed idee. Hij wilde dat óók alle weeskinderen zich op een fijne feestdag in december konden verheugen.
De nood van de vele kinderen zonder gezinsleven is ook in ons welvarende Nederland nog steeds groot.
Elk jaar zag de leraar hoe de schoolkinderen genoten van het Kerstfeest. Maar hij zag ook hoe kinderen zonder ouders eenzamer en verdrietiger waren dan op alle andere dagen van het jaar.
Het traditionele familiefeest rond de Kerstdagen bestond toen al lang. Nog steeds wordt het door de meeste kinderen in een liefdevol gezin gevierd, met veel geschenken, snoep, lekker eten en een mooie kerstboom.
Voor alle kinderen zonder gezin was het Kerstfeest geen vrolijk feest. Het was een pijnlijke bevestiging van het gemis aan menselijke aandacht, liefde en de warmte van een gezellige familie. De leraar wilde dat deze kinderen ook naar een feestdag konden uitkijken.
Zo is op een eenvoudige school in Amsterdam het eenvoudige maar barmhartige idee ontstaan om elk jaar een nieuw feest te vieren voor álle kinderen. Zo konden de mensen ook de weeskinderen ‘belonen’ voor hun lieve kind-zijn. Door Sinterklaas werden ze niet langer meer uitgesloten van onze samen-leving waarin álle kinderen waardevol zijn.
Aan het idee ontbrak alleen nog een spannend verhaal voor de kinderen. Met de vele weeskinderen van Amsterdam voor ogen viel de keuze van de leraar haast vanzelfsprekend op het oude verhaal van Sint Nicolaas, de beschermheilige van de stad.
Vanouds her beschermt Sint Nicolaas alle inwoners van Amsterdam. Zijn goedheid komt in het verhaal van vroeger naar voren door zijn hulp aan arme meisjes die zonder bruidsschat niet konden trouwen. Lang voordat Sint Nicolaas de moderne Sinterklaas van vandaag werd bezorgde hij al eeuwen een bruidsschat voor arme meisjes.
Volgens het oude verhaal liet Sint Nicolaas door de schoorsteen drie gouden bollen zo groot als oranje sinaasappelen bij de arme meisjes bezorgen. Zo konden ze toch trouwen en nog iets maken van hun leven. Dit verhaal inspireerde de leraar en hij bedacht er een stoer en sterk paard bij. Op zijn paard kon Sinterklaas over de daken rijden en zo kon hij bij elk kind door de schoorsteen een cadeautje bezorgen, vooral bij alle weeskinderen die anders geen feestdag in december zouden beleven.
Hoe Zwarte Piet erbij is gekomen weet niemand meer precies. Veel oude mensen zeggen dat Sinterklaas hulp kreeg van een goede vriend met de eenvoudige voornaam Piet. Omdat Sinterklaas te oud is daalde Piet steeds af door de schoorstenen van de huizen om de cadeautjes te bezorgen. Door de roet van de schoorsteen werd zijn gezicht zwart. Zo kreeg hij van de vriendelijke leraar en de vele kinderen die naar zijn verhaal luisterden de bijnaam ‘Zwarte Piet’. Meer is hierover niet bekend.
Zwarte Piet maakt het verhaal van Sinterklaas voor de kinderen een belevenis die veel langer duurt dan de verjaardag van Sinterklaas alleen. Elk kind weet dat Zwarte Piet lief is, maar dat hij je ook bang kan maken. Het spannende aan Zwarte Piet is dat hij met zijn grappen vaak onvoorspelbaar is, maar tegelijk altijd lief blijft. Uiteindelijk brengt hij voor alle kinderen suikergoed en cadeautjes mee. Precies zoals het hoort in elk spannend kindersprookje. Want uiteindelijk komt toch altijd alles weer goed.
Het verhaal van de schoolleraar zegt niets over de huidskleur van Piet. Dat zou ook volstrekt niet hebben gepast bij de goede bedoelingen van de aardige man die als grote kindervriend alom gewaardeerd werd. Zijn verhaal over de verjaardag van Sinterklaas was een succes en werd een traditioneel volksfeest dat altijd voor veel gezelligheid zorgt.
Tegenwoordig wordt op de verjaardag van Sinterklaas vaak vergeten dat het feest in de eerste plaats bedoeld is voor de kinderen in Nederland die géén familie hebben. Het betreft de vele kinderen in ons land die géén lieve aandacht krijgen, onderdrukt en uitgebuit worden, of kinderen die ziek of eenzaam zijn, en alle kinderen die zielig en verdrietig zijn om een andere reden en geen steun uit een echte familie kennen.
De nood van de vele kinderen zonder gezinsleven is ook in ons welvarende Nederland nog steeds groot. Voor al deze lieve kinderen mag de goede betekenis van het verhaal van Sinterklaas en Zwarte Piet niet verloren gaan door de actuele ophef.
De verjaardag van Sinterklaas is zo’n leuk kinderfeest geworden omdat de oorspronkelijke betekenis universeel goed is, en daarom iedereen aan de binnenkant kan raken die er in wil geloven. Het is die ene speciale dag in het jaar voor álle kinderen in Nederland, zonder énige uitzondering door kenmerken van de buitenkant.
