Al ruim 100 juristen hebben de toezegging van Fossil Free Lawyers ondertekend om niet meer voor fossiele belangen te werken. Het gaat om advocaten, wetenschappers en andere juristen. Onder hen zijn bekende namen als Bénédicte Ficq, Nani Jansen Reventlow, Bondine Kloostra, Margaretha Wewerinke-Singh en Rogier Hörncher.
Fossil Free Lawyers is een nieuw initiatief dat streeft naar een juridische sector die mensenrechten en de rechtsstaat dient in plaats van de belangen van de fossiele industrie. De toezegging is hier een onderdeel van. Initiatiefnemer Rosanne Rootert: “De fossiele industrie zet mensenrechten onder druk en dat gebeurt helaas met hulp van advocaten en andere juristen. Het is mooi dat steeds meer geëngageerde juristen zich positief willen inzetten voor klimaat, milieu en mensenrechten. Hun inzet is echter dweilen met de kraan open zolang de juridische sector zich als geheel voor het veelvoudige blijft inzetten voor fossiele belangen.“
Er zijn drie opties qua toezegging: niet aan nieuwe olie- en gasvelden en kolenmijnen meewerken, aan geen enkel fossiel project (nieuw of bestaand) meewerken, of aan geen enkel fossiel project meer meewerken én de fossiele industrie weigeren als klant. De meeste juristen kiezen voor deze laatste, meest omvattende optie.
8 miljoen doden per jaar
Fossiele brandstoffen zorgen voor een drievoudige planetaire crisis van ernstige klimaatverandering, grootschalige vervuiling en verlies van biodiversiteit. Alleen al de luchtvervuiling door uitstoot van fossiele brandstoffen kost per jaar wereldwijd aan meer dan 8 miljoen mensen het leven. Hierin zijn de doden door extractie, vervuiling en klimaatrampen nog niet meegenomen. De klimaatcrisis is ook een kwestie van onrechtvaardigheid. Gemarginaliseerde groepen – mensen van kleur, inheemse gemeenschappen en mensen die in armoede leven – lijden namelijk het meest onder deze crisis terwijl zij er juist het minst aan hebben bijgedragen. Zij hebben vaak ook niet de middelen om zich juridisch te verzetten tegen fossiele grootmachten en andere vervuilers. Nani Jansen Reventlow, mensenrechtenjurist en oprichter van Systemic Justice: “Ondanks verschillende overwinningen de afgelopen jaren in klimaat- en milieuzaken, is echte rechtvaardigheid nog ver te zoeken. Dat zouden veel meer juristen zich persoonlijk én professioneel moeten aantrekken. Dat betekent niet alleen dat wij als juristen de hardst getroffen groepen moeten vertegenwoordigen, maar ook dat we een rode lijn trekken in het behartigen van de belangen van die partijen die de klimaatcrisis veroorzaken en daarvan profiteren.”
‘Misdaad tegen de menselijkheid’
Strafrechtadvocaat Bénédicte Ficq was een van de eerste ondertekenaars: “Het geven van juridisch slimme adviezen aan grote uitstoters, aan belangrijke ‘veroorzakers’ van de gevaarlijke opwarming van de aarde, is wat mij betreft misdadig. Het is hoe dan ook illegaal voor advocaten om strafbare feiten te plegen. Daarnaast is het een misdaad tegen de menselijkheid om bij te dragen aan het vernietigen van een dragelijk menselijk bestaan op onze planeet. Niet zo ingewikkeld dus om geen bijstand te verlenen aan de fossiele industrie.”
Walden Grene is tot nu toe het enige volledig ‘fossielvrije’ advocatenkantoor. Advocaten Berber Brouwer, Benjamin van Werven en Aernoud Bourdrez tekenden alle drie de toezegging. Walden Grene staat regelmatig NGO’s bij, zoals Reclame Fossielvrij in de rechtszaak van de reisindustrie tegen het verbod op fossiele reclame in Den Haag. Brouwer: “Dat, volgens de Grondwet, eenieder recht heeft op rechtsbijstand betekent niet dat advocaten geen morele keuzes kunnen maken in het soort zaken dat zij willen behandelen. Versnelling van de energietransitie is een harde noodzaak om klimaatdoelen te halen. Fossiele bedrijven ontlopen hun verantwoordelijkheid en de commerciële advocatuur speelt daarbij een belangrijke faciliterende rol. Wij kiezen er als kantoor voor om dat niet te doen en om dit ook uit te spreken via de toezegging. Daarmee helpen we hopelijk mee aan een nieuw normaal.”
Wetenschap
Ook rechtswetenschappers, onder wie meerdere hoogleraren, zeggen toe geen opdrachten te zullen doen voor de fossiele industrie. De discussie over samenwerkingen met bedrijven als Shell speelt al enkele jaren op universiteiten. In het verleden hebben fossiele bedrijven, net als tabaksproducenten, wetenschappers ingehuurd om te helpen desinformatie te verspreiden en hielden ze cruciale informatie achter over hun invloed op klimaat. Nog steeds blijken fossiele bedrijven veelvuldig de maatschappij te misleiden, onder andere via reclames. Daarnaast lobbyen ze tegen maatregelen en wetten die milieu en klimaat beschermen. Ook voeren ze rechtszaken tegen staatsmaatregelen over fossiele afbouw en spannen ze strategische procedures (SLAPPs) aan om activisten en NGO’s monddood te maken.
Eerder in oktober was de bekendmaking van de Duurzame 100, georganiseerd door dagblad Trouw en al sinds 2009 een fenomeen binnen duurzaam Nederland. Fossil Free Lawyers werd opgenomen in de categorie Energie & Klimaat en behaalde een 4e plaats. De juridische NGO Advocates for the Future werd 1e in die categorie en bestaat ook uit juristen die allemaal de toezegging getekend hebben, onder wie directeur Maikel van Wissen en jurist/activist Hannah Prins.
Meer informatie
- Website Fossil Free Lawyers
- Tekst toezegging en lijst van alle ondertekenaars
- FAQ’s over de toezegging en over band juridische sector en fossiele industrie
Geef een reactie