• Door naar de hoofd inhoud
  • Skip to secondary menu
  • Spring naar de eerste sidebar
  • Spring naar de voettekst

Boeddhistisch Dagblad

Ontwart en ontwikkelt

Header Rechts

Veertiende jaargang

Zoek op deze site

  • Home
  • Agenda
    • Geef je activiteit door
  • Columns
    • Andre Baets
    • Dharmapelgrim
    • Bertjan Oosterbeek
    • Dick Verstegen
    • Edel Maex
    • Emmaho
    • Goff Smeets
    • Hans van Dam
    • Jana Verboom
    • Joop Hoek
    • Jules Prast
    • Paul de Blot
    • Rob van Boven en Luuk Mur
    • Ronald Hermsen
    • Theo Niessen
    • Xavier Vandeputte
    • Zeshin van der Plas
  • Nieuws
  • Contact
    • Steun het BD
    • Mailinglijst
  • Series
    • Boeddha in de Linie
    • De werkplaats
    • Recepten
    • De Linji Lu
    • De Poortloze Poort
    • Denkers en doeners
    • De Oude Cheng
    • Meester Tja en de Tao van Niet-Weten – alle links
    • Fabels door Goff
    • Cartoons van Ardan
    • Tekeningen Sodis Vita
    • De derwisj en de dwaas
  • Over ons
    • Redactiestatuut van het Boeddhistisch Dagblad
    • Redactieformule van het Boeddhistisch Dagblad
  • Privacy

Home » Achtergronden » Klimaatactivist en boeddhist Joanna Macy overleden

Klimaatactivist en boeddhist Joanna Macy overleden

25 juli 2025 door de redactie Reageer

Joanna Macy is op 19 juli in haar woonplaats Berkeley, Californië, VS overleden. Zij werd 96 jaar, zij overleed na een kort ziekbed in aanwezigheid van haar kinderen, kleinkinderen en nabije vrienden.

Joanna Macy heeft met haar levenswerk wereldwijd velen geïnspireerd. Ook vele sangha’s in Nederland. Op dit moment voelen we dankbaarheid en respect voor alles wat zij gaf en waar zij voor stond. Joanna Macy, zeer bewust van het lijden en pijn in de wereld, hield ‘van elke druppel leven’.

Tekst van haar site:

Joanna Macy, onze geliefde lerares, mentor en vriendin, is vredig thuis overleden. Tijdens haar leven heeft Joanna ons een diepgaand inzicht gegeven in de gaven van verdriet en een visie op veerkracht. Ze bood de Spiraal en het bredere geheel van Work That Reconnects niet alleen aan als een kader, maar ook als een manier om met moed en tederheid door de wereld te gaan. Ze herinnerde ons er keer op keer aan dat de wereld leeft en dat wij er deel van uitmaken.

Hoewel haar lichaam ons heeft verlaten, leeft haar werk voort in ieder van ons. In elk moment van waarheidspreken, in elke bijeenkomst die durft te voelen, in elke daad van heilige activisme – zullen we haar boodschap levend houden. Mogen we haar liefde voor het leven voortzetten. Mogen we rouwen met open ogen. Mogen we de Grote Omwenteling voortzetten waaraan zij zo trouw heeft gediend. Laten we ons verzamelen in de tederheid en moed die Joanna ons heeft gegeven.

Het Work That Reconnects Network organiseert twee bijeenkomsten – op dinsdag 5 augustus om 7 uur PDT en op dinsdag 5 augustus om 17 uur PDT – om deze ingrijpende overgang te eren met een wereldwijde, online ontmoetingsruimte – een viering van het leven die de bredere Work That Reconnects-gemeenschap en alle anderen die zich geroepen voelen om deel te nemen, samenbrengt. Dit wordt een moment om samen te rouwen, te herdenken en te vieren. Het is onze bedoeling dat deze gedeelde ruimte troost, verbondenheid en betekenis biedt aan iedereen die samenkomt.

Joanna Rogers Macy laat een erfenis na die nog lang zal blijven inspireren en stimuleren, zowel voor het werk om de wereld te genezen van de waanzin van het geïndustrialiseerde kapitalisme, als voor de complementaire bewegingen om terug te keren naar de ware aard van ons wezen. Want, zoals zij zou zeggen, we zijn verweven met het web van het leven.

Vanaf het einde van de jaren zeventig, toen ze halverwege haar leven was, wijdde Joanna een groot deel van haar energie aan de ontwikkeling en verspreiding van het oeuvre dat bekend werd als The Work That Reconnects. In samenwerking met collega’s over de hele wereld en met de voortdurende steun van haar man Fran Macy werd dit werk verrijkt door haar vele verwante passies: de Sarvodaya-beweging voor vrede in Sri Lanka, waarvan zij en Fran de inspanningen vurig steunden; het cultiveren van en de band met haar leraren in de Tibetaanse boeddhistische traditie, waaruit de basisconcepten van The Work That Reconnects voortkwamen; en haar werk met nucleaire bewaking, omdat ze in haar botten de roeping voelde van toekomstige wezens om al onze verstand te gebruiken voor de bescherming van het web van het leven.

Op het hoogtepunt van de ‘koude oorlog’ in de jaren zeventig, nadat ze zich bewust was geworden van de gevaren van kernenergie in het bijzonder, deed Joanna een ontdekking: wanneer een groep bezorgde mensen met elkaar sprak over hun angsten, hun terreur en zelfs hun wanhoop, ontstond er een gevoel van verbondenheid in de groep, en een heldere focus en vrijgave van energie voedden strategische planning en actie. Anderen deden dezelfde ontdekking (met name psycholoog Chellis Glendinning was een vroege medewerker). Het resulterende ‘wanhoopswerk’, met zijn ‘wanhoops- en empowermentworkshops’, vormde een tegenwicht voor de verlammende angst en overweldiging, en voor de krachten van de militair-industriële groeicultuur die ons dwong ons leven volledig te leiden binnen haar verhaal van angst en overheersing.

Joanna was een geweldige verteller. Ze had ons in de palm van haar hand en we herkenden onszelf als onze grotere zelf toen ze vertelde over de Shambhala Warriors (we waren zeker ook voorbestemd om krijgers te zijn; we waren inderdaad al die tijd al geheime krijgers geweest, ons voorbereidend op onze beurt in de wandelgangen van de macht).

Bron https://workthatreconnects.org/joanna-macy-in-memoriam/

 

Wie is Joanna Macy?

Joanna Macy is klimaatactivist en boeddhist. Hoe weet ze zoveel mensen te inspireren?

De Amerikaanse Joanna Macy begon net als andere boeddhisten met een milde, mindfulachtige observatie van de wereld. Maar dat leverde allesbehalve de typisch boeddhistische rust op. Door aandacht, zegt Macy, ervaar je alle ellende in de wereld – van de klimaatcrisis tot corona tot racisme tot de oorlog in Oekraïne. Wees geheel aanwezig bij die ervaringen, roept ze haar lezers en volgers op. Die oproep herhaalt ze keer op keer in de meer dan tien boeken die ze schreef, en vooral ook als organisator van populaire workshops waarmee ze eind jaren zeventig begon. Die workshops worden nu nog steeds gevolgd en gegeven, ondertussen ook door haar vele volgers. Aan de basis van die sessies ligt het eigenzinnige gedachtegoed van Macy, die aannemelijk weet te maken dat het boeddhisme en de zogenoemde deep ecology elkaar weten te versterken. Die groene filosofie gaat ervan uit dat de mens niet de kroon is op de schepping, maar dat alle wezens op aarde met elkaar verbonden en van elkaar afhankelijk zijn.

Zie de verwarring in een wereld waarin een klimaatcrisis dreigt en waarin bestaande samenlevingen en systemen niet meer lijken te werken omdat ze hebben geleid tot dat drama. Denk bijvoorbeeld aan de industriële revolutie die ons zo veel welvaart heeft gebracht maar die zich nu tegen ons lijkt te keren door de enorme milieuvervuiling en CO₂-uitstoot.

Ecohumanisme

De klimaatcrisis is soms zo overweldigend dat het tot verlamming leidt. Hoe overtuigen we onszelf en anderen – in een wereld van alarmerende berichten – om toch ons gedrag te veranderen? Weten wat van waarde is, voor jezelf én voor de aarde, biedt perspectief.

Probeer de gevoelens die dat oproept niet te verdringen, waarschuwt Macy, geheel in lijn met het boeddhisme. Accepteer het als je verdriet voelt omdat de aarde steeds onbewoonbaarder wordt voor de mens, en ook voor vele dieren, die zelfs uitsterven. Laat de boosheid toe als je denkt dat je voorouders en ouders door hun overmatige consumptie en vliegreizen verantwoordelijk zijn voor de situatie waarin we ons nu bevinden. Omarm de verwarring als je twijfelt aan het leven dat je tot nu toe leidde. De grote ommekeer

In het boeddhisme wordt zo’n moment van verwarring ‘bardo’ genoemd. Dat soort momenten kunnen het begin zijn van een grote transformatie. De grote ommekeer, zo noemt Macy het.

In de allereerste workshops van Macy had rouw, om het verlies van een bewoonbare planeet, een centrale rol. Diezelfde rouw wordt ook wel klimaatverdriet genoemd. Macy vergelijkt de rouw om de teloorgang van de aarde met de rouw om het verlies van een geliefde. Die rouw kunnen we niet overslaan: als je niet rouwt, waarschuwt Macy, sluit je je af voor je gevoelens, en ook voor de wereld om je heen. Pas als je toegeeft aan je rouw, als je het verlies van een geliefde leert voelen, ben je ook weer in staat je voor de wereld te openen, en erin te handelen.

Meer compassie nodig

Hoe dan te handelen? Macy geeft geen pasklare antwoorden op die vraag – dat wil ze ook niet. Wat ze vooral wil is mensen aan den lijve laten ervaren hoe onze nieuwe wereld voelt. Dat doet ze bijvoorbeeld tijdens de workshops in de ‘Council of all Beings’, de raad van alle wezens: van mensen, maar ook van dieren en planten. De deelnemers kiezen bijvoorbeeld een dier dat ze vertegenwoordigen in een raad met de andere soorten, en spreken over diens benarde positie op onze planeet.

Opnieuw weet Macy hier boeddhisme en deep ecology te verbinden. Je oefent je door dit soort rituelen in compassie, in dit geval voor dieren, een voor boeddhisten belangrijke deugd. Misschien ga je ook de weg van de bodhisattva, die zich richt op het verlichten van het lijden in de wereld. Die rol is niet noodzakelijk aangenaam, maar kan heel betekenisvol zijn. Macy hoorde regelmatig van haar Tibetaanse boeddhistische leraren dat een bodhisattva een vlam voelt die wordt aangestoken in zijn hart. En die vlam, zegt ze, heeft ze zelf ook vaak gevoeld, juist ook in deze crisistijd.

De kracht van de verbeelding

Wat draagt Macy bij? Gaat het verder dan een poëtische oproep of een spel? Moderne klimaatdenkers als de recent overleden Bruno Latour zeggen dat voor veranderingen ook onze verbeelding moet worden aangesproken, dat we door een gebrek aan verbeelding slecht reageren op de klimaatcrisis. Voor we dieren rechten geven of beter behandelen, moeten we ze eerst leren zien als wezens waarmee we zijn verbonden en waar we compassie mee kunnen voelen.

De grote ommekeer waar Macy het over had begint bij een verandering van jezelf. Als je je gewoonten opgeeft, zegt Macy, in haar soms zo dramatische woorden, wordt dapperheid geboren, worden krachten in je aangeboord die je nieuwe voorstellingen geven, en misschien in staat stellen een nieuwe wereld te bouwen.

Bron Humanistisch Verbond

Lees hier ook dit artikel in het BD

Categorie: Achtergronden, Boeddhisme, Geluk, Mensenrechten, Natuur Tags: aandacht, Chellis Glendinning, Ecohumanisme, groene filosofie, joanna macy, klimaatcrisis, Shambhala Warriors, Work That Reconnects Network

Lees ook:

  1. Thuiskomen in het Levensweb (1) – tussen leven en dood
  2. Milieuorganisaties blij met vernietiging natuurvergunning Schiphol
  3. Thuiskomen in het Levensweb (1)
  4. Extinction Rebellion boeddhisten – ‘Er zijn niet veel voorbeelden van de Boeddha als activist’

Elke dag het BD in je mailbox?

Elke dag sturen we je een overzicht van de nieuwste berichten op het Boeddhistisch Dagblad. Gratis.

Wanneer wil je het overzicht ontvangen?

Lees Interacties

Geef een reactie Reactie annuleren

Je e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

Deze site gebruikt Akismet om spam te verminderen. Bekijk hoe je reactie gegevens worden verwerkt.

Primaire Sidebar

Door:

de redactie

 
Alle artikelen »

Agenda

  • Agenda
  • Geef je activiteit door

Ochtend- of avondeditie

Ochtend- of avondeditie ontvangen

Abonneer je

Elke dag gratis een overzicht van de berichten op het Boeddhistisch Dagblad in je mailbox.
Inschrijven »

Agenda

  • 18 juli 2025
    Verstillen, verdiepen, vernieuwen
  • 19 juli 2025
    Chöd retraite
  • 26 juli 2025
    Workshop Japans inktschilderen
  • 26 juli 2025
    (zomer) meditatie
  • 28 juli 2025
    Maandagochtend meditatie in Amsterdam-West
  • 29 juli 2025
    Boeddhisme en meditatie (kennismakingscursus)
  • 30 juli 2025
    Bodhisattva in de wereld: de beoefening van geëngageerd boeddhisme.
  • 1 augustus 2025
    Metta is wisdom
  • bekijk de agenda
  • De werkplaats

    De werkplaats.

    Boeddhistische kunstenaars

    Artikelen en beschrijvingen van en over het werk van boeddhistische kunstenaars. Lezers/kunstenaars kunnen zich ook aanmelden met hun eigen werk.
    lees meer »

    Pakhuis van Verlangen

    In het Boeddhistisch pakhuis van verlangen blijven sommige teksten nog een tijdje op de leestafel liggen.

    Deconstructie van het godsbeeld van Pseudo-Dionysius

    Hans van Dam - 23 mei 2025

    Over het verschil tussen weten-wat-niet en niet-weten.

    De wolk van niet-weten

    Hans van Dam - 22 mei 2025

    Over beeldloze mystiek en mystiekloze beelden.

    ‘Het leven zelf is zazen’

    Wim Schrever - 28 april 2025

    De grote tragedie hier in het Westen is dat we onze eigen spirituele traditie zo snel hebben opgegeven en met het badwater -de religie- ook het kind -de spiritualiteit- hebben weggegooid. Terwijl een mens fundamenteel nood heeft aan spiritualiteit, aan zingeving.

    Geschiedenis als wapen deel 1

    Kees Moerbeek - 20 april 2025

    President Vladimir Poetin zei in 2014: ‘Onze collectieve herinnering bepaalt onze cultuur, onze geschiedenis en onze tegenwoordige tijd. En onze toekomst zal worden gevormd aan de hand van onze historische ervaring.’ Hij is het zelf die actief deze herinnering en ervaringen vorm geeft en propageert. Ivo van de Wijdeven schrijft dat in de Sovjettijd er nog werd gegrapt dat het land een zekere toekomst had, maar een onvoorspelbaar verleden. Onder Poetin is Ruslands geschiedenis als in beton gegoten. Er is maar één historische waarheid en deze is verankerd in de grondwet en de Nationale Veiligheidsstrategie.

    Jaloerse goden te slim af – de geschiedenis de baas…?

    gastauteur - 13 april 2025

    Hongersnood in een hermetisch afgesloten kuststrook die onwillekeurig aan de vernietigingskampen van weleer doet denken, besmet met meer dan een zweem van genocide… Regeert Adolf Hitler over zijn graf heen? Want bestaat Israël niet bij diens gratie? Zou zonder die bittere nazi-erfenis Palestina als land van drie monotheïstische religies niet nog gewoon zo heten? Is de grond er niet vervloekt, juist door godsdiensten die, gevoed vanuit één fictieve bron, vervolgens als protestbeweging steeds in chronologische volgorde aan haar voorgangster ontspruiten, waarmee de kiem voor een eeuwigdurende vete om de absolute waarheid is gelegd? En claimt niet elk van deze broeder- of zusterstromingen dat stuk met hun aller bloed doordrenkte aarde, aanvankelijk voor Abrahams JHWH, vervolgens voor Jezus’ Vader en ten slotte voor Allah – drie godheden die, in verbitterde onderlinge jaloezie verwikkeld, strijden niet alleen om religieuze hegemonie, maar ook om de profane en politieke macht?

    Meer onder 'pakhuis van verlangen'

    Footer

    Boeddhistisch Dagblad

    over ons

    Recente berichten

    • Pax Week of Peace 2025 in Den Haag
    • Boeddha? Wie is dat? Het onderzoek (4)
    • Wee die mijn discipel wordt
    • Het jaar 2025 – dag 206 – paardval
    • Israëlische minister – Heel Gaza zal joods worden

    Reageren

    We vinden het geweldig om reacties op berichten te krijgen en op die manier in contact te komen met lezers, maar wat staan we wel en niet toe op de site?

    Over het BD

    Het Boeddhistisch Dagblad is een onafhankelijk journalistiek webmagazine over boeddhistische thema’s en inzichten.
    Lees ons colofon.

    Zie ook

    • Contact
    • Over ons
    • Columns
    • Reageren op de krantensite

    Het Boeddhistisch Dagblad is een onafhankelijk journalistiek webmagazine over boeddhistische thema’s en inzichten. Lees ons colofon.