• Door naar de hoofd inhoud
  • Skip to secondary menu
  • Spring naar de eerste sidebar
  • Spring naar de voettekst

Boeddhistisch Dagblad

Ontwart en ontwikkelt

Header Rechts

Tiende jaargang

Zoek op deze site

  • Home
  • Agenda
    • Geef je activiteit door
  • Columns
    • André Baets
    • Dharmapelgrim
    • Bertjan Oosterbeek
    • Dick Verstegen
    • Edel Maex
    • Eelco van der Meulen
    • Emmaho
    • Goff Smeets
    • Hans van Dam
    • Joop Hoek
    • Jules Prast
    • Paul de Blot
    • Ramo de Boer
    • Rob van Boven en Luuk Mur
    • Ronald Hermsen
    • Theo Niessen
    • Xavier Vandeputte
    • Zeshin van der Plas
  • Nieuws
  • Contact
    • Steun het BD
    • Mailinglijst
  • Series
    • Boeddha in de Linie
    • De werkplaats
    • Recepten
    • De Linji Lu
    • De Poortloze Poort
    • Denkers en doeners
    • De Oude Cheng
    • Meester Tja en de Tao van Niet-Weten
    • Fabels door Goff
    • Cartoons van Ardan
    • Tekeningen Sodis Vita
    • De derwisj en de dwaas
  • Over ons
  • Privacy

Hans van Willenswaard – Het mysterie van de Zwarte Tulp (3) -lsd en meditatie

24 januari 2021 door Hans van Willenswaard

Nederland kent een boeiende geschiedenis waar het gaat om het ontstaan van het boeddhisme in dit lage land. Wie waren de pioniers en waar speelde zich dat boeddhistische leven af? Hans van Willenswaard deed vanuit zijn eigen waarneming onderzoek naar het ontluikende boeddhisme vanaf de jaren zestig van de vorige eeuw. Hij speelde – meestal in de zijlijn – een kritische rol in de wordingsgeschiedenis van – de unieke boeddhistisch wereld in Nederland.

In het eerste deel van de serie ‘Het mysterie van de zwarte tulp’ doet Hans in tien afleveringen verslag van zijn ervaringen en werpt hij een blik op de toekomst van het tulpenboeddhisme. Van Willenswaard – hij kreeg de naam Vimala Vijjo – nam in 1979 toevlucht tot de Boeddha, dharma en sangha. Zijn eerste baan na een opleiding in cultureel werk bracht hem begin jaren zeventig in het Amsterdamse Fantasio, waar hij een rol speelde bij de omvorming tot ‘meditatiecentrum De Kosmos’. Zo kwam hij op het spoor van vipassanameditatie. In 1990 ontmoette hij Sulak Sivaraksa, Thailand, de oprichter van het International Network of Engaged Buddhists (INEB).

In deze serie stelt Hans zich de welhaast onmogelijk taak om stapsgewijs een formule voor een toekomstig tulpenboeddhisme te onthullen. Hij doet deze poging met een flinke dosis zelfspot, want niemand is het nog gelukt de legendarische zwarte tulp te kweken. Met zijn serie wil hij een nieuwe impuls geven aan de discussie over de toekomst van het boeddhisme.

Een keurige AMVJ

Als cultureel werker in opleiding deed ik in ’67-’68 een jaarstage bij de AMVJ, de Nederlandse versie van de YMCA. Het jongerencentrum was gevestigd in een zijvleugel van een Amsterdams hotel, met uitgebreide sportfaciliteiten, op de hoek van de Stadhouderkade en het Leidse Bosje. De keurige AMVJ diende achter de schermen als overlegplatform voor strategisch jeugdbeleid in reactie op de onbeheersbaar geworden ‘jeugdcrisis’ in Amsterdam, Nederland en je mag wel zeggen de hele wereld. Bij dat overleg met politici, bestuurders en beleidsmakers van rijk en gemeente speelde Nico Torenstra – toen socialist en een goede vriend van ‘10-over rood’ André van der Louw – een belangrijke rol, samen met de christelijke jeugddeskundige Gerard de Haas. Hier werd besloten de gebouwen van de Vrije Gemeente, Weteringschans, en het Anker aan de Prins Hendrikkade beschikbaar te stellen voor de Provadya? – beweging (met vraagteken geschreven). De nieuwe cultuur moest vorm kunnen krijgen. De centra Fantasio[1] en Paradiso werden uit de grond gestampt, gevolgd door een keten van Provadya? clubs en open jongerencentra in het hele land. Ik ontmoette voor het zover was niet alleen mijn latere collega Ruud Tegelaar, die moderne jazz organiseerde in de AMVJ onder de naam Krunsj en één van de pioniers van Provadya? werd; maar ook AMVJ vrijwilliger Jack Monshouwer, event marketer en fabrikant van goocheldozen en bordspelen.

Het was in de jaren zeventig van de vorige eeuw onrustig in Amsterdam. Bezettingen en rellen. Op de foto tweede van links BD-redacteur Joop Hoek, met naast hem fotograaf Paul Stolk, juli 1971, Amsterdam, foto RPR.

Jack’s pionierende rol, nadat hij met een Thaise vrouw was getrouwd, als enabler van het therevadaboeddhisme in Nederland wordt nog wel eens onderbelicht. Hij bood een belangrijke springplank voor de eerste monniken die rechtstreeks uit Thailand Nederland bezochten.

Fantasio

Mijn eerste baan als professioneel cultureel werker, na mijn stage, werd in een team onder leiding van de altijd vrolijke Eckart Dissen – medestudent op de Sociale Academie – het vormgeven van de sociale activiteiten van Fantasio. De artistieke kant werd gedaan door de Provadya? – jongens Ruud Tegelaar, Koos Zwart en vooral, maar onafhankelijk, FLUXUS genius en Hitweek redacteur Willem de Ridder[2]. Willem had zijn eigen ‘burelen’ in de Alexander Boerstraat met zijn beroemde Marjolein[3].

Koos werd wereldbekend door zijn ‘beursberichten’ voor de radio waarmee hij de prijs en kwaliteit van marihuana probeerde te controleren. Koos was de zoon van prominente PvdA politica Irene Vorrink.

Jazzkeldertje: de transitie

Nog voor Fantasio uit de hand liep – duizenden jongeren in het weekeinde in een gebouw dat daarop helemaal niet berekend was: het rubber druppelde van de electricieitsleidingen – nodigde ik de franciskaanse priester Ruud Lohman uit. Hij vertelde in het jazzkeldertje opgetogen over zijn ervaringen met yoga in India. Zijn verhaal bood een belangrijk aanknopingspunt toen we, na de sluiting van Fantasio, het latere meditatiecentrum De Kosmos vorm probeerden te geven. Een brandje in het theehuis had de doorslag gegeven. Er moest iets gebeuren.

Ton Alberts, foto Harry Meijer.

Het transitieproces is vastgelegd in de documentaire About Fantasio van cineast George Sluizer en jeugd-watcher Jan van den Brink[4]. Het is gênant de film terug te zien omdat we, vaak zwaar rokend, voortdurend onduidelijk en extreem door elkaar heen praten. Maar we komen eruit. Ruud Lohman – die zich later in de experimentele stad Auroville, Zuid-India, vestigde – bracht ons in contact met de Amsterdamse architect en Raja Yoga leraar Ton Alberts. Je kunt stellen dat die met zijn beminnelijke inzet en vele contacten het duizelingwekkende project gered heeft. Hij toonde een enorm open mind en illustreerde het belang van de weg van meditatie door ons voor te houden dat ook al zou maar één persoon de staat van werkelijk inzicht bereiken dit het experiment de moeite waard zou maken. Ons team reisde het hele land af met het doel spirituele leiders te onmoeten om advies en medewerking te vragen. De thema’s die we voorlegden waren vooral: meditatie en drugs; meditatie en engagement met maatschappelijke verandering; meditatie en eigentijdse kunst, nieuwe media en popcultuur.

We besloten een ‘huisdealer’ aan te stellen om het zinvol gebruik van bewustzijnsbeïnvloedende middelen veilig te stellen. Alleen marihuana was toegestaan. Privé werd geëxperimenteerd met LSD. Een patroon dat ik trouw volgde. Meditatie was niet alleen een doel in zichzelf, het was een onmisbare hulp om ontregelende ervaringen beheersbaar en zelf-gestuurd te houden. En ermee te stoppen.’

(Wordt vervolgd)

Deze tekst werd eerder, op 15 mei 2018, in het BD geplaatst.

Hans woont met zijn vrouw in Thailand waar zij samen een sociale onderneming begonnen: uitgeverij met eigen boekwinkel; projecten op het gebied van biologische landbouw en, onder andere, een jaarlijkse ‘Right Livelihood summer school’ https://wellbeingsummer.wordpress.com/
Na meer dan 15 jaar hebben Hans en Wallapa het management overgedragen aan jonge ondernemers en zijn opnieuw ‘voor zichzelf’ begonnen. Vanuit zijn medewerking aan INEB in Azië zoekt Hans naar nieuwe ingangen voor een eigentijds westers boeddhisme.

[1] De eerste voorzitster van het Fantasio bestuur was VVD raadslid Loes Vonhoff-Luijendijk.

[2] Willem was als ‘meesterverteller over de liefde’ te beluisteren op de BOS radio November 2015.

[3] Marjolein werd later staflid van De Kosmos.

[4] Nederlandse titel Omtrent fantasio – de Kosmos http://www.georgesluizer.com/03-Docs-36fantasio.htm

Delen is rijkdom:

  • Twitter
  • LinkedIn
  • E-mail

Categorie: Achtergronden, Boeddhisme Tags: amsterdam, AMVJ, André van der Louw, beursberichten, cultureel werker, drugs, Eckart Dissen, Fantasio, George Sluizer, Gerard de Haas, Hans van Willenswaard, huisdealer, Irene Vorrink, Jack Monshouwer, Jan van den Brink, joop hoek, Koos Zwart, Krunsj, Nico Torenstra, nieuwe cultuur, onrust, Paul Stolk, Provadya?, RPR, Ruud Lohman, Ruud Tegelaar, Thaise monniken, theravadaboeddhisme, Ton Alberts, vrienden van het boeddhisme, Vrije Gemeente, Willem de Ridder, YMCA, zwarte tulp

Lees ook:

  1. Hans van Willenswaard – Het mysterie van de Zwarte Tulp (3) -lsd en meditatie
  2. Hans van Willenswaard – Het mysterie van de Zwarte Tulp (4) -Domburgse cahiers
  3. Hans van Willenswaard – Het mysterie van de Zwarte Tulp (6) – Kosmos, een kunstmatig aandoend poppenhuis
  4. Hans van Willenswaard – Het mysterie van de Zwarte Tulp (9) – de vervulling van het pionierstijdperk

Elke dag het BD in je mailbox?

Elke dag sturen we je een overzicht van de nieuwste berichten op het Boeddhistisch Dagblad. Gratis.

Wanneer wil je het overzicht ontvangen?

Primaire Sidebar

Door:

Hans van Willenswaard

Hans van Willenswaard is een waarnemer van de groei van het boeddhisme in Nederland. 
Alle artikelen »

Ochtend- of avondeditie

Ochtend- of avondeditie ontvangen

Abonneer je

Elke dag gratis een overzicht van de berichten op het Boeddhistisch Dagblad in je mailbox.
Inschrijven »

Agenda

  • 4 maart 2021
    Doorlopende groep Vipassana Haarlem
  • 5 maart 2021
    Lezing - 'Living and Working at Odiyan: Maintaining a Home for the Dharma in the West'
  • 5 maart 2021 - 7 maart 2021
    Retreat The Nectar of Healing and Well-being (online)
  • 6 maart 2021
    introductiecursus vipassana meditatie
  • 7 maart 2021
    Open les Kum Nye Tibetaanse Yoga | Online
  • bekijk de agenda

De werkplaats

De werkplaats.

Boeddhistische kunstenaars

Artikelen en beschrijvingen van en over het werk van boeddhistische kunstenaars. Lezers/kunstenaars kunnen zich ook aanmelden met hun eigen werk.
lees meer »

Pakhuis van Verlangen

In het Boeddhistisch pakhuis van verlangen blijven sommige teksten nog een tijdje op de leestafel liggen.

Boeddhisten ontwaakt (deel 3)

Kees Moerbeek - 28 februari 2021

Grant onderzoekt hoe de geleerde Rahula zijn begrip van de kern van de leer van de Boeddha kan verenigen met de claims van het door Dharmapala geïnspireerde Singalese nationalisme. Rahula nam volgens Grant ‘zijn toevlucht tot de intellectuele strategie die claimt dat verschillende historische omstandigheden vragen om een andere manier van de uitleg van de boodschap van de Boeddha.’ Hij doet een beroep op het historisch moment om de interpretatie van het boeddhisme in de Mahavamsa te rechtvaardigen en daarmee zijn eigen activistische politieke agenda.

Mijmeringen over bewustzijn

Rob van Boven en Luuk Mur - 23 februari 2021

Je trok in je jeugd de conclusie dat je niet gewenst was. Met die ervaring ging je de wereld zien. Dat werd het fundament van je geloofssysteem. Je ging jezelf beschermen tegen deze pijnlijke gevoelens, die het gevolg zijn van wat je bent gaan geloven.  Dat kan zijn door jezelf zoveel mogelijk terug te trekken of vooral niet lastig te zijn. Of misschien ging je juist heel nadrukkelijk aanwezig zijn, wat door anderen juist als heel vervelend ervaren kan worden.

Het ongelijk van de gelijkheid (deel 2 en slot))

Erik Hoogcarspel - 21 februari 2021

Het is niet verwonderlijk dat het begrip “gelijkheid” in andere culturen geen rol speelt. Blijkbaar heeft men daar wel van de ervaring geleerd. Voor Confucius waren rangen en standen in de maatschappij noodzakelijk voor een harmonische en goed functionerende samenleving. Een referendum zou volgens hem alleen maar tot grote rampen leiden, want ongeletterde en slecht opgevoede mensen kunnen niet weten wat het beste is voor ieder.

Het ongelijk van de gelijkheid (deel 1)

Erik Hoogcarspel - 20 februari 2021

We leven in procrustische tijden waarin gelijkheid heilig is geworden. Onderscheid, discriminatie, is zo’n beetje de bron van alle kwaad. We moeten allemaal gelijk zijn. Alle kinderen in een klas, allemaal schaatsen of naar het strand op hetzelfde moment, allemaal dezelfde kleding en dezelfde maten, met wat elastiek in de stof past het toch wel.

Paul Boersma – Het portret als valkuil

Paul Boersma - 16 februari 2021

Het Boeddhabeeld is een symbolische weergave van de vergoddelijkte mens, van de verlichte mens, van de mens waarin wijsheid en mededogen tot volle ontplooiing zijn gekomen. Het is een toonbeeld van harmonie.

Meer onder 'pakhuis van verlangen'

Footer

Boeddhistisch Dagblad

Meest recente berichten

  • Levenslijn voor Nepalese studenten in boeddhistische tempel in New York
  • Greenpeace – Waterstofcoalitie presenteert pact voor nieuw regeerakkoord
  • Boeddhistische doeners en denkers – de serie (44)
  • Boeken – Natuurvervaging – en de strijd om wat natuurlijk is
  • Kritiek op poseren schaars geklede ‘Miss Grand Mexico’ naast Boeddhabeeld

Reageren

We vinden het geweldig om reacties op berichten te krijgen en op die manier in contact te komen met lezers, maar wat staan we wel en niet toe op de site?

Over het BD

Het Boeddhistisch Dagblad is een onafhankelijk journalistiek webmagazine over boeddhistische thema’s en inzichten.
Lees ons colofon.

Zie ook

  • Contact
  • Over ons
  • Columns
  • Reageren op de krantensite

Het Boeddhistisch Dagblad is een onafhankelijk journalistiek webmagazine over boeddhistische thema’s en inzichten. Lees ons colofon.

 

Op deze website gebruiken we cookies voor het bijhouden van bezoekersstatistieken.  Via de instellingen kun je bepalen wat je wel of niet toestaat: bekijk je instellingen.

 

loading Annuleren
Bericht niet verstuurd - controleer je e-mailadres!
E-mail-controle mislukt, probeer het opnieuw
Helaas, je blog kan geen berichten per e-mail delen.
Boeddhistisch Dagblad
Powered by  GDPR Cookie Compliance
Privacy en cookies

Op deze website gebruiken we cookies voor het bijhouden van bezoekersstatistieken en als je reageert: je naam en mailadres.

Zo houden we bij hoe de site gebruikt wordt en hoe vaak.

Hier kun je instellen welke cookies je wel of niet toestaat.

Noodzakelijke cookies

Met deze cookies slaan we je voorkeuren in het gebruik van deze website op.

If you disable this cookie, we will not be able to save your preferences. This means that every time you visit this website you will need to enable or disable cookies again.

Bezoekersstatistieken

We gebruiken Google Analytics voor het bijhouden van bezoekerscijfers.

Dit helpt ons bij het verbeteren van de website; zo weten we wat wel en niet gebruikt of gelezen wordt.

Alle cookies staan uit in je browser. Zet cookies aan alsjeblieft, als je wil dat we je voorkeuren opslaan,

Privacy

Bekijk wat we wel of niet doen met je gegevens