Een nieuwe aanpak, rouwtherapie bij echtscheiding, moet kinderen beter beschermen tegen ruziënde ouders. De methode zorgt ervoor dat gescheiden partners hun relatie emotioneel goed afsluiten en daardoor beter functioneren als co-ouders.
Initiatiefnemers zijn rouw- en relatietherapeuten Leoniek van der Maarel en Tineke Rodenburg. Zij deden 5 jaar praktijkonderzoek naar deze methode, de SCHIPaanpak, om ex-partners beter te begeleiden naar goed co-ouderschap. Bij ruim tweederde van de 1175 gescheiden ouderparen werden vechtscheidingen voorkomen en hebben hun kinderen nu profijt van goed functionerende ouders.
Tijdens de relatierouwtherapie gaan de ex-partners met een begeleider terug naar het verleden, in plaats van direct naar de toekomst zoals dat nu gebeurt bij andere aanpakken. ‘Er wordt vaak voorbij gegaan aan de kwetsuren die ten grondslag liggen aan de conflicten en die nog niet zijn opgelost’, vertelt Tineke Rodenburg. ‘Het is daarom belangrijk dat ex-partners eerst erkenning krijgen voor hun pijn en verliezen. Daarna ervaren ze minder wraakgevoelens en zijn ze beter in staat om op een positieve manier invulling te geven aan het co-ouderschap.’
Een van de onderdelen van de relatierouwtherapie is het echtscheidingsritueel. ‘Dat is belangrijk om de partnerrelatie officieel te beëindigen’, aldus Van der Maarel. ‘Mensen bepalen zelf wat hun ritueel wordt. Zo was er een stel dat een broodje kroket ging eten. Want dat hadden ze ook gedaan toen ze de scheidingspapieren ondertekenden en daarna was er veel mis gegaan. Na het slagen van de rouwtherapie aten ze weer samen een broodje kroket, maar nu op het begin van goed co-ouderschap. Een ander stel ging samen nog een keer naar de sauna. Hij moest van haar langer in het koude bad blijven zitten omdat hij was vreemdgegaan.’
Uniek voor de wetenschap
‘Dat scheiding nu vanuit het perspectief van rouw wordt bekeken is niet alleen uniek voor de praktijk maar ook voor de wetenschap’, reageert professor dr. Esther Kluwer, bijzonder hoogleraar duurzame relaties en welzijn. ‘Mensen zien scheiden vaak als iets waar je zelf voor kiest. En tja, wat valt er dan te verliezen. Maar die verliezen zijn er natuurlijk wel. Want ooit was je van plan om voor altijd samen te blijven. Of misschien zie je je kinderen niet meer zo vaak als eerst. Conflicten kunnen hun oorsprong hebben in verliezen die zijn geleden en niet goed zijn uitgesproken. Daarom is het belangrijk dat gescheiden mensen eerst het partnerschap goed afsluiten voordat ze als co-ouders verder gaan.’
Pas in de laatste fase van de relatierouwtherapie wordt er gesproken over het gezamenlijke ouderschap. ‘Want dan zijn de ex-partners er aan toe’, aldus initiatiefnemers van der Maarel en Rodenburg. ‘Het komt pas echt goed met de kinderen als ouders eerst goede ex-partners worden.’