Chong beschrijft dat Duintjer in 1984 bij een bezoek aan India eerst wekenlang in een uitzonderlijke meditatieve toestand verkeerde, maar later in een ‘demonische sfeer’ terecht kwam: “Hij had het gevoel, zei hij, dat hij zich voor het eerst van zijn leven in een rechtstreekse, dus niet louter psychische, confrontatie bevond met demonische krachten”. In Zen worden dergelijke verschijnselen ‘makyo’ genoemd. Vooral het Tibetaans boeddhisme besteedt hier veel aandacht aan.
“Rondom Dao”
Rondom Dao of Rondom Duintjer?
Lao Zi: “Waarachtige woorden worden niet altijd herkend als zijnde waar. De Wijze is terughoudend in het gebruik van kostbare woorden. (DDJ H.17). Zhuang Zi: “Woorden ontlenen hun waarde aan hun betekenis, maar de betekenis is niet in woorden onder te brengen.” (Uit de Zhuangzi, zie o.a. H.13 VII). Er zijn bibliotheken vol geschreven over de ‘leer zonder woorden’ van Lao Zi…
Rondom Dao, de filosofie van Otto Duintjer als wegwijzer naar Laozi en Zhuangzi
Duintjer werd geboren in 1932, in een gereformeerd bankiersgezin. Aanvankelijk wilde hij dominee worden en begon aan een studie theologie. Gaandeweg verloor hij zijn vertrouwen in het geloof, hij voelde zich meer aangetrokken tot het existentialisme. Hij schakelde over naar een studie filosofie in Groningen, nadat hij zijn studie theologie in Amsterdam had afgerond. In 1966 promoveerde hij op een proefschrift over Kant en Heidegger.
Duintjer’s carrière nam echter een onvoorziene wending. In 1969 ervoer hij plotseling dat hij uit zijn lichaam trad en dat de werkelijkheid zich op een bevreemdende manier zich aan hem voordeed. Hij voelde zich opeens deel van een omvattende en onbekende werkelijkheid die hij “het rondom” ging noemen. Vanaf dit moment heeft hij steeds geprobeerd om deze ervaringen, die zich vaker begonnen voor te doen, filosofisch te verwoorden.
Een filosofie in de ruimte
Chong kijkt met een romantische blik zowel naar het daoïsme als naar China. Ze pleit voor een terugkeer naar een dorpssamenleving waarbij rangen en standen je een duidelijke plaats geven in de wereld. Wat ontbreekt in de huidige wereld is volgens haar een besef van wat genoeg is. Dit besef kan weer wakker worden door het toepassen van het begrip “ecologische voetafdruk”. Deze is duidelijk veel te hoog in het Westen en andere landen, zeker ook in China. Dat laatste wil ze echter liever niet toegeven. In elk geval brengt dit het streven met zich mee om niet buiten je eigen ecologische voetafdruk te gaan. Dat dit een lovenswaardig streven is, zullen velen graag beamen. Het is natuurlijk nog geen daoïsme, maar wel een stap in de goede richting.
