Observeer rustig, ongedwongen, ontvankelijk en alert. Met open blik. Beleef je wereld met de ogen van een kind. Met de ogen van een beginner. Een debutant. Als je op deze manier kijkt ligt stroombetreding binnen handbereik.
Guy – Harmonie in de Sangha
Harmonie in de Sangha is het belangrijkste. De nadruk van onze beoefening hoeft niet te liggen op de slimst uitgekiende individuele gedachte. Evenmin op de meest klinisch beschreven doctrine. Noch op de mooist versierde tempel.
Guy – De Boeddha is een leraar, geen profeet
Het enige wat de Boeddha voor ogen had was ons bevrijden van ons lijden (P. dukkha). Van die permanente onvrede die we, als mensen, heel ons leven meezeulen.
Guy – Pali-canon
Zonder twijfel mag gesteld worden dat de Pali-canon de verwoording vormt van de leerstellingen van de Boeddha, maar apert verklaren dat de canon volkomen (als copie conforme) met de Dhamma geïdentificeerd kan worden is een paar bruggen te ver. Een experiëntiele ervaring valt immers onmogelijk exact in woorden en concepten te vangen.
Guy – observeer het proces
Zie de vergankelijkheid (P. anicca) van alle vormen. Zie de vergankelijkheid van elke inhoud. Zie hun ontstaan. Zie hun vergaan. Zie hoe alles wordt geboren. Zie hoe alles vergaat.
Guy – Aandacht (P. sati)
Aandacht is synoniem voor ‘bewust zijn’. Voor ‘alert zijn’. Voor ‘wakker zijn’. Zich bewust zijn van alle zintuiglijke activiteiten: zien, horen, ruiken, smaken, voelen en denken. Zich bewust zijn van onszelf en alles wat ons omringt.
Guy – Onwetendheid (P. avijja; moha)
Onwetendheid vormt de belangrijkste oorzaak van samsara, de eindeloze cyclus van geboorte, leven en dood (het eeuwige ‘rondjes lopen’). Van passie, verlangen en begoocheling. Onwetendheid leidt tot pijn en ellende. Niet voor niets wordt Avijja de moeder van Mara genoemd.
Guy – Gelijkmoedigheid (P. upekkha)
Wanneer we ons laten meeslepen in het verhaal en oordelen over het aangename resp. onaangename karakter van een ervaring, kunnen we geen afstand bewaren en niet waarnemen wat er wérkelijk is. We kunnen dan ook niet de vergankelijkheid inzien van deze ervaring. Gelijkmoedigheid daarentegen doorbreekt deze illusie en onthult ons de vergankelijkheid tout court.
Guy – De Boeddha als richtingaanwijzer
Ontwaken—wakker worden—is een persoonlijk werkwoord. Iets wat de dhammanuvatti niet umsonst verwerft. Iets wat door de beoefenaar zélf moet gecultiveerd worden.
Guy – Dhamma en de Boeddha’s
Ontwaken is niet het exclusieve handelsmerk van één persoon. Ieder van ons draagt dit vermogen van ontwaken in zich. Zaak is ervoor te zorgen dat deze lotusbloem ontluikt.
Guy – De Perfectie van wijsheid — (Skr. Prajnaparamita)
Alle dhammas, alle verschijnselen, alle bestaansvormen worden gekenmerkt door leegte: zij ontstaan noch vergaan, ze worden niet geboren en ze sterven niet; ze zijn niet zuiver en niet bezoedeld; ze nemen niet toe en niet af. Ze zijn zonder verleden, zonder toekomst, zonder aanwezigheid.
Guy – De drievoudige training (P. tisikkha)
De acht stappen van het Pad versterken en ondersteunen elkaar voortdurend.
Guy – Verlangen (P. tanha, lobha)
De Boeddha wéét als geen ander wat voor een geraffineerd gif ‘verlangen’ is. Sluipend. Verraderlijk. Geniepig. Niet verwonderlijk dus dat Mara–ons alter ego—er zich uitgebreid van bedient om ons op het verkeerde been te zetten. Elk verlangen—zelfs met de meest hoogstaande intentie—blokkeert onze spirituele progressie (cfr. infra).
Guy – Meditatie op het ‘ik’
De Boeddha leert dus dat al deze componenten zonder ‘zelf’ zijn. Anders gezegd: ze zijn veranderlijk, onbevredigend en zelfloos. Alles wat veranderlijk, onbevredigend en zelfloos is moet beschouwd worden als ‘dit is niet van mij, dit ben ik niet, dit is niet mijn zelf’.
Guy – Meditatie op het afschuwelijke (P. asubha bhavana)
In de Mahasatipatthana-Sutta wijst de Boeddha ons op het vestigen van aandacht op ons lichaam. Op alle aspecten ervan. En dat schildert niet altijd een mooi beeld.
Guy – Aandacht op de dood (P. maranasati bhavana)
Toen de Boeddha zijn spirituele zoektocht begon, was de trigger het zien van een zieke man, een oude man en een lijk. Het bracht hem tot het inzicht dat ook hij hieraan niet kon ontsnappen.
Guy – Ontwaken
‘Alles wat onderhevig is aan ontstaan, is onderhevig aan vergaan.’
Guy – Illusie
Alle verschijnselen ontstaan, bestaan en vergaan. Wanneer de ervoor vereiste oorzaken (P. hetus) en voorwaarden (P. paccayas) zich manifesteren.
Guy – Stop de opiniëring. Het is slechts waan.
Door aandachtig te mediteren ervaren we wat er gebeurt met ons lichaam; met onze gewaarwordingen/gevoelens; met onze geest en met de objecten van onze geest. Uiteindelijk zien we dat ‘wij’ dat niet zijn. Dat het slechts uitsluitend fysieke en mentale processen zijn.
Guy – Heilzaam versus onheilzaam (P. kusala vs. akusala)
Heilzaam is datgene wat ons ‘heel’ maakt. Héél. Niet versplinterd. Niet polariserend. Niet verwijderd van het andere.
Guy – aandacht & gelijkmoedigheid (P. sati & upekkha)
Besef dat ook een pandemie tot de aard van de dingen behoort. Tot de natuurwet. Tot het proces van ontstaan en vergaan.
