In februari 2019 kwam het bericht naar buiten dat de Noord-Brabantse gemeente Deurne wil meewerken aan de vestiging van een laboratorium dat antiserum produceert tegen slangengif. Het lab met een stal voor maximaal 400 konijnen moet op de plek van een voormalige veehouderij aan de Riet 3 komen.
Het ‘bedrijf’ FarmArts BV zou in september 2018 het plan hebben ingediend. Burgemeester en wethouders staan er positief tegenover, maar om de vestiging van het laboratorium wettelijk mogelijk te maken moet een deel van het bestemmingsplan worden aangepast. De gemeente wil daar in principe aan mee werken. Definitief wordt dat pas als de gemeenteraad er ook mee instemt. Op 3 november 2022 verlenen Gedeputeerde Staten van Noord-Brabant de benodigde natuurvergunning. Tot en met 19 december 2022 kan beroep worden ingesteld door belanghebbenden.
De plannen
De oude, vervallen gebouwen zullen gesloopt worden. De bestaande woning wordt in de plannen omgebouwd tot laboratorium. Ten noorden van de woning wordt een konijnenstal gebouwd voor 400 konijnen. In het laboratorium zouden naast antisera tegen slangengif ook teststrips geproduceerd worden om de diagnose slangenbeten bij de mens vast te stellen.
De konijnen worden gebruikt voor het maken van een antiserum. Tegengif tegen een slangenbeet wordt gemaakt door een dier – in dit geval een konijn – in te spuiten met slangengif. Het immuunsysteem van het konijn vormt daarna antistoffen. Tenslotte wordt er bloed van het konijn afgetapt, waarna de antistoffen er uit worden gewonnen om het tegengif mee te maken.
Het bedrijf liet weten in een later stadium toelichting te geven op de ‘prille’ plannen, maar die toelichting is er nog altijd niet. De vorming van antistoffen neemt enige weken in beslag daarna wordt het konijn waarschijnlijk gedood.
Bij de aanvraag voor de natuurvergunning staat bij transportbewegingen dat vrachtwagens onder andere zullen worden gebruikt voorde aanvoer van levende dieren en de afvoer van kadavers. Jaarlijks zou het om duizenden afgemaakte konijnen kunnen gaan.
Antiserums voor de behandeling van vergiftigingen door onder andere slangen, schorpioenen en spinnen worden in Nederland opgeslagen in het Nationaal Serum Depot. Dierentuinen drongen aan op de oprichting van dat depot in 2008. Zij hadden een kleine voorraad bij noodgevallen, maar kregen steeds vaker de vraag antisera te leveren aan particulieren die gebeten of gestoken werden door hun ‘huisdieren’. Dit legde een te groot beslag op hun eigen voorraad.
Dit depot is dus niet opgericht voor beten door de Europese adder, Vipera Berus, de enige gifslang in Nederland en België. Adderbeten zijn uiterst zeldzaam, de gevolgen meestal mild en toedienen van een tegengif is lang niet altijd nodig.
Volgens de RIVM wordt er jaarlijks tussen de 10 en 15 keer een beroep gedaan op het Nationaal Serum Depot. Het lijkt volstrekt absurd om hiervoor duizenden (?) konijnen te martelen en vermoorden. In artikel 2.1 lid 1 van de Wet Dieren is het verbod neergelegd om zonder redelijk doel pijn of letsel te veroorzaken of om de gezondheid of het welzijn van het dier te benadelen.
Naast de konijnen worden ook ergens slangen gebruikt om het gif af te tappen – slangen melken – dat vervolgens bij de konijnen wordt geïnjecteerd. Waar gebeurt dat? Hoe wordt met deze dieren omgegaan? Hoe zijn deze gehuisvest? ‘Er zijn meer vragen rondom dit project dan antwoorden,’ verzucht Animal Rights directeur Susan Hartland.
De standaard procedure wereldwijd is om voor het maken van antiserum paarden te gebruiken. Dit is evenzeer onwenselijk, maar deze dieren worden tenminste niet gedood om bloed hun af te tappen. Waarom moet er dan in Nederland een lab komen met ‘wegwerp’-konijnen?
Er zijn ondertussen ook methoden ontwikkeld waarbij geen zoogdieren worden gebuikt, maar waarbij bacteria antisera produceren. De methode die men in Deurne wil toepassen is daarmee ook achterhaald.
Volgens de bouwschets bijgevoegd bij de aanvraag worden er in de beoogde stal 480 kooien geplaatst waarvan er 400 gelijktijdig bezet zijn. Dit houdt in dat de konijnen individueel gehuisvest worden. Al in 2014 wordt de Motie-Van Dekken over groepshuisvesting voor vleeskonijnen (Kamerstuk 28 286 nr. 742) aangenomen, waarin onder andere wordt gevraagd om ‘groepshuisvesting voor vleeskonijnen in nationale wetgeving op te nemen.’
In antwoord op Kamervragen zegt Landbouwminister Adema op 9 november 2022: ‘In het Plan van Aanpak huisvesting dat de konijnensector heeft opgesteld, is onder andere opgenomen dat voedsters uiterlijk 2030 gehuisvest moeten worden in zogenaamde combiparken of parttime in groepen.’ En ook: ‘Ook is het uitfaseren van conventionele kooien, en een aantal aanvullende eisen voor ruimte, vloeren en hokverrijking, onderdeel van de Nederlandse inzet bij de herziening van de Europese dierenwelzijnsregelgeving.’
Op 14 april 2022 melde zijn voorganger Henk Staghouwer in een verzamelbrief dierenwelzijn al: ‘Specifiek met het onderdeel leefruimte wordt via het IKB systeem geborgd dat alle vleeskonijnen uiterlijk 2030 in zogenaamde parken gehuisvest worden. Ook voedsters (moederkonijnen) moeten uiterlijk 2030 gehuisvest worden in zogenaamde parken of parttime in groepen.’
Het zou onbestaanbaar zijn dat een nieuw gebouwde konijnenstal konijnen individueel opsluit, zegt Animal Rights.
De verleende natuurvergunning, waar tegen Animal Rights nu allereerst bezwaar maakt gaat over de ‘oprichting van een konijnenhouderij’, maar is het geplande bedrijf dat wel? In de Wet dieren en het Besluit houders van dieren staan de regels en normen voor verschillende vormen van dierhouderij. Met betrekking tot konijnen zijn deze volledig ingericht op het fokken van ‘vleeskonijnen’ voor de slacht, niet op het inspuiten van konijnen met gif om vervolgens hun bloed af te tappen. Dat heeft meer verwantschap met experimenten in laboratoria.
In de nieuwe Wet dieren en haar amendementen is het streven juist om het aantal ingrepen bij dieren te verminderen. Het aftappen van bloed van dieren past daar zeker niet in. Er wordt in ieder geval een medicijn geproduceerd, namelijk antiserum. Is het bedrijf daarmee geen farmaceutisch bedrijf? De vervolg vraag is dan meteen: hoort een dergelijk farmaceutisch bedrijf wel thuis in een agrarisch gebied?
Animal Rights zag al eerder dat op de Riet 3 levende konijnen zullen worden aangevoerd en kadavers afgevoerd. Het lijkt er dus op dat de konijnen op locatie zullen worden afgemaakt. Dat lijkt in niets op een ‘reguliere’ konijnenhouderij van waar de konijnen worden getransporteerd naar een slachthuis. Dit bedrijf is dus geen konijnenhouderij maar gaat fungeren als slachthuis. Dat het eindproduct ‘bloed’ is en niet ‘vlees’ maakt daarbij niet uit.
Stikstof
Omdat het op dit adres een veebedrijf betreft dat reeds gestopt was, zal een nieuwe vorm van veehouderij een significante toename van stikstof depositie inhouden. ‘Ten aanzien van vermesting en verzuring is een significant negatief effect dan ook niet uit te sluiten. Om significante negatieve effecten op de omliggende Natura 2000-gebieden te voorkomen is elders ammoniak gesaldeerd.’ Het gaat om een voormalige kalverhouderij aan de Vinkenweg 7 in Deurne.
De aanvraag vergunning Wet natuurbescherming verwijst ook naar de bouwvrijstelling: ‘Daarnaast is op 1 juli 2021 de Wet stikstofreductie en natuurverbetering in werking getreden. Deze wet maakt een gedeeltelijke vrijstelling mogelijk van de natuurvergunningplicht voor het aspect stikstof voor activiteiten uit de bouwsector.’ De bouwvrijstelling is echter door de rechter van tafel geveegd.
Daarnaast is Animal Rights van mening dat de ‘koehandel’ in stikstofrechten onhoudbaar is en verboden moet worden. De overheid moet de regie nemen en beschikbare stikstofrechten allereerst gebruiken om natuur te herstellen.
Wie zit hier achter?
In de pers wordt als initiator van dit, in de ogen van Animal Rights, absurde plan het bedrijf FarmArts BV genoemd. De vergunning werd echter verleend aan A.T.H. Vastgoed BV. Beide ‘bedrijven’ blijken echter gevestigd te zijn in een woonhuis aan de Patrijs 34, te Staphorst. Achter deze ‘bedrijven’ gaat volgens Animal Rights dierenarts Harry Arts schuil, tevens bestuurslid van Kleindier Liefhebbers Nederland. Dit hele plan is dus een hersenspinsel van een individu dat zich voornamelijk bezighoudt met de hobbykonijnenfokkerij. Tot nu toe blijkt uit niets dat er expertise is met betrekking tot het commercieel houden van konijnen, bedrijfsmanagement, slangengif, antiserums, etc.
Animal Rights
Animal Rights heeft hierboven een flink aantal redenen aangevoerd waarom dit project geen doorgang zou moeten vinden. Het plan om konijnen op te sluiten in kooien, in isolatie; ze vervolgens in te spuiten met slangengif en ze ‘enige weken’ later te vermoorden om hun bloed af te tappen, om een antiserum te winnen voor mensen die er voor kiezen giftige slangen te houden, klinkt als de absurde verhaallijn van een derderangs vampierfilm. Animal Rights zal zich tot het uiterste inspannen om ‘Dracula in Deurne’ tegen te houden en roept de Deurnese gemeenteraadsleden op om hetzelfde te doen en dit absurde, dier-onterende plan naar de prullenbak te verwijzen.
