Het jaar 2022 – dag 56 – nieuwslijden

Mijn boeddhistische leraar adviseerde haar studenten toch vooral naar het Journaal te kijken om het daarin getoonde lijden te ervaren en te implementeren en daarop te mediteren. Er is lijden in het leven, zei de Boeddha en hij wees zijn volgers het pad om met dit lijden om te gaan. Dat maakte geen eind aan de oorzaak van het lijden maar het lijden werd er draaglijker door.

Hoe lang kijk je naar het Journaal in deze dagen nu Rusland Oekraïne is binnengevallen, mensen worden gedood of gewond, ouders met kleine kinderen op de vlucht slaan, ouderen huilend door het beeld rennen en ‘wie helpt ons, ik ben alleen’ roepen.

Ik kijk aan het begin van de dag naar het Journaal, maar ik merk dat ik met name door de ogen van een journalist kijk, de matige berichtgeving zie, een verslaggever die met een blocnote in de regen staat, Rusland Oekraïne noemt en andersom en inhoudelijk eigenlijk niks te melden heeft. Daar gebeurt het, hier honderd kilometer vandaan, wijst hij in de cameralens. Er wordt overgeschakeld naar  correspondenten in Rusland, Brussel en de VS en ik moet denken aan jaren geleden toen de VS met enkele Europese bondgenoten Irak binnenviel, ook een autonoom land, omdat dat land met ultramoderne wapens de wereldvrede zou bedreigen. Terwijl het eigenlijk om het door Irak bezette Koeweit en de enorme oliebronnen ging waar het Westen zo naar verlangde.

Vrijwel niemand maakte zich druk om die inval zelfs niet toen de leiders van de landen die aan de operatie deelnamen publiekelijk moesten erkennen dat ze valse argumenten hadden gebruikt om Irak aan te vallen.

Na een kwartiertje schakel ik de beeldbuis uit, is dat lang genoeg om het advies van mijn leraar op te volgen: leed te ervaren? Ik weet dat dat lijden er is, vind de beelden van kleine kinderen die met hun ouders op de vlucht zijn met volle tassen kleding verschrikkelijk. Ga ik meer lijden als ik langer kijk?

Een vriendin van mij kijkt vrijwel de hele dag naar de beeldbuis omdat ze in mensen geïnteresseerd is en ‘de gebeurtenissen wil volgen’. Wat moet je met duizend kilo informatie? Gisteren belde ik met een zwager van mijn vriendin, de kleindochter van zeevisser Thijmen, en het eerste wat hij zei was dat hij naar het Journaal zat te kijken. Na enkele minuten filosoferen over de buffer die Rusland om zich heen wil als bescherming tegen het Westen en de dreiging dat China Taiwan gaat aanvallen, de onmacht van het Westen om Rusland te stoppen nam het gesprek een andere wending en ging het over persoonlijke zaken.

Onlangs had ik contact met een vrouw die het boeddhisme praktiseert. Ze zei mij zich niet al te diep in het lijden van anderen te verdiepen omdat dat haar afhoudt van de beoefening, het zitten (op een kussen, meditatie).

Hoe vaak en hoe lang moet je naar een beeldbuis kijken om te lijden, om het lijden van anderen te ervaren? Ik zak bijna door de grond van verdriet als ik die kleine, onschuldige vluchtende kinderen zie, een ander vertelde mij dat gevoel te hebben bij het zien van honden in de straten van Oekraïne die door hun wegvluchtende baasjes zijn achtergelaten.

Aan mijn uren per dag kijkende vriendin leg ik uit dat ik als volger van de dhamma in het nu leef, dat ik daarom niet aan de buis gekluisterd zit. Mijn boeddhistische leraar zei altijd: van het verleden kan je geen chocola bakken, morgen komt vanzelf en het nu is belangrijk. Als ik dat uitleg aan mijn kijkende vriendin klinkt dat hovaardig omdat het nu helemaal geen verlichting geeft en dat dat misschien ook helemaal niet zo hoeft te zijn. Omdat het altijd nu is en niet morgen ook als is het morgen.

Dat het nu soms verschrikkelijk is.

Moedig voorwaarts!

BIJSLUITER: het lezen van deze columns kan leiden tot groot geestelijk ongemak, woedeaanvallen, depressies, onbeheerst gedrag, angstaanvallen, maagzuur, zweten, ongeloof, twijfel aan eenieder, straatvrees, lange tenen en het geloof in het eigen gelijk. Bij de lezers. Scheldpartijen en een onbedwingbare drang om te reageren zijn waargenomen. Sommigen willen mij corrigeren. Of bedanken. Of prijzen. De drang om in verzet te komen is waargenomen, het abonnement op te zeggen. Sommigen besluiten de krant niet meer te lezen, of te boycotten. Er kwaad over te spreken. Te janken of te vloeken. De straat op te gaan om te demonstreren maar niet weten waartegen. Het boeddhisme de rug toe te keren. Of aan de drugs te gaan. En zo gaat het maar door.