Deel 12 van een dwaalgesprek in 13 delen over de onzienlijke lichtheid van niet-weten en de weidsheid voorbij alle wijsheid.
Claire: Schrijf jij nooit eens een normale tekst over niet-weten?
Hans: Wat heeft dat voor zin? Een normale tekst is een kansloze poging om het niet-weten toch in beweringen te vangen. Er een Waarheid van te maken, een Werkelijkheid, een Wijsheid, een Weg, een Weten. Waar jij steeds op uit bent.
Claire: Niet-weten laat zich niet vangen.
Hans: Ook niet in het woord niet-weten.
Claire: Geef eens een voorbeeld van een kansloze poging om het niet-weten toch in beweringen te vangen.
Hans: ‘Het leven is een mysterie.’
‘We moeten al onze oordelen voor onbepaalde tijd opschorten.’
‘We moeten in overgave leven.’
‘Wij weten niets.’
‘Waarheid bestaat niet.’
‘Er zijn geen antwoorden.’
‘Er is geen verhaal.’
‘Er zijn alleen maar verhalen.’
‘We zien de dingen niet zoals ze zijn maar zoals wij zijn.’
‘De hoogste kennis heeft geen object.’
‘Ik ben de kenner, niet het gekende.’
‘Het subject is het object.’
‘Vorm is leegte, leegte is vorm.’
‘Alles is leeg, zelfs de leegte.’
‘Het is altijd een complex van factoren.’
‘Alles is vergankelijk.’
‘Dingen zijn processen.’
‘Er zijn geen dharma’s en geen niet-dharma’s.’
‘De volmaakt verlichte is één met de wet van oorzaak en gevolg.’
Claire: ‘Gate gate paragate parasamgate.’
Hans: ‘Nergens vind je onderdak.’
Claire: ‘De Waarheid is voorbij de woorden.’
Hans: Enzovoort.
Claire: Zijn jouw dwaalteksten als demonstratie van niet-weten geslaagd?
Hans: Voor mij doen ze het, maar je kunt een tekst nooit dichttimmeren. Wie parels van wijsheid zoekt, zal parels van wijsheid vinden, ook in mijn dwaalteksten.
Claire: Is dit nieuw, deze manier van schrijven?
Hans: Welke manier van schrijven?
Claire: De tegenstrijdigheden, de omkeringen, de zelfspot, dat rare woordgebruik – de onverbloemde flauwekul?
Hans: Die manier van schrijven is van alle tijden. Denk aan klassieke taoïstische geschriften als de Zhuang Zi en de Liezi. Denk aan koancollecties als de Linji-lu, het Boek van Sereniteit, de Poortloze Poort. Denk aan Samuel Beckett, Monty Python, Toon Hermans, Kees van Kooten en Wim de Bie, Armando en Cherry Duyns.
Claire: Die schreven allemaal over niet-weten?
Hans: Joost mag weten waar ze allemaal over schreven.
Claire: En daar wou jij je mee meten?
Hans: Meten is weten. Als schrijver kan ik in ieders schaduw staan.
Claire: Hoe dat zo?
Hans: Ik kan niet uitleggen, ik kan niet vertellen en ik kan niet dichten.
Claire: Je kunt niet met woorden schilderen, dat kan ik beamen.
Hans: Ik kan er alleen maar mee schieten.
Claire: Je bent geen penseel, je bent een pistool.
Hans: Een rare kwast met een repeteergeweer. Ratatata!
Claire: Altijd prijs.
Hans: Altijd mis.
