Waarin de auteur een lans breekt voor het non-non-dualisme.
In De dualist zagen we dat het tweehokkige denken onoplosbare dilemma’s voortbrengt. Hoe komt dat? Is de werkelijkheid soms non-duaal? Is niet-weten dan non-dualistisch?
Ja en nee. Ja, want de vrijdenker blijft niet hangen in dualistische gedachten. Nee, want hij blijft ook niet hangen in de monistisch-idealistische metafysica van het non-dualisme (advaita vedanta).
Niet-weten is geen metafysica. Niet-weten is een denken dat geen enkel onderscheid hard weet te maken. Of een denken dat iedere indeling zacht weet te maken, kies maar.
Wie niet weet kan zich onmogelijk binden aan de categorieën van de geest, de categorieën van de kennis, de categorieën van de taal. Zonder hardgebakken onderscheidingen kunnen veronderstellingen nooit stellingen worden, stellingen nooit patstellingen.
Waar het non-dualisme het dualistische denken vervangt door het monistische, laat het niet-weten zowel het dualistische als het monistische denken achter zich.
Waar het non-dualisme de dualistische metafysica vervangt door een monistische, laat het niet-weten zowel de dualistische als de monistische metafysica achter zich.
Ook het pluralistische denken en de pluralistische metafysica kunnen de vrijdenker niet aan zich binden.
Vrij denken is dus niet alleen non-dualistisch maar ook non-monistisch en non-pluralistisch. Daarmee bedoel ik niets bijzonders, alleen maar dat de vrijdenker geen voorkeur heeft voor dualistische, monistische of pluralistische gedachten.
De vrijdenker heeft ook geen voorkeur voor non-dualistische, non-monistische of non-pluralistische gedachten. Je zou zijn denken dus net zo goed non-non-dualistische, non-non-monistisch en non-non-pluralistisch kunnen noemen, of non-non-non-dualistisch enzovoort.
Weer een Hilbert-hotel erbij. Daar zijn altijd hokjes vrij.
