Modern Monks en de sangha van meester Kosen

Filmmaakster Julia Strijland maakt voor de boeddhistische omroep de driedelige serie ‘Modern Monks’. In de afleveringen van elk een half uur maken kijkers kennis met leden van de sangha van meester Kosen (Stéphane Thibaut) en de mensen er omheen. De film is meer dan een momentopname, zij volgt ook de ontwikkelingen binnen de sangha. De titel van de serie is ontleend aan het gelijknamige boek van Stéphane Thibaut. Strijland filmde op verschillende locaties in Nederland- in onder meer het  European Zencentrum in Amsterdam en op verschillende plaatsen in het buitenland.

Wens

Voor Strijland gaat met het maken van deze productie een langgekoesterde wens in vervulling. ‘Sinds ik het zenboeddhisme beoefen droom ik ervan om een mooie docu te maken over deze groep voor mij zeer bijzondere mensen en prachtige beoefening. Doel van de serie is om inzicht te geven in de soto zentraditie die wij volgen, maar tegelijkertijd de mens achter de beoefenaar te laten zien. Juist omdat wij als nogal traditionele stroming wel streng zijn in de dojo, maar daarbuiten helemaal geen richtlijnen of dogma’s volgen. Het gaat zoals Thibaut zegt: onbewust, natuurlijk, spontaan.’

In elke aflevering is  Stéphane Thibaut te zien met twee andere personages, die zowel in hun privéleven en als zenbeoefenaars worden afgebeeld. De camera legt op een humoristische, luchthartige en zelf reflecterende kijk het leven van monniken en zenbeoefenaars vast.

Strijland: ‘Met het maken van deze film vind ik het belangrijk om aan te geven dat slagen in het leven niet altijd te maken heeft met een glorieuze carrière of het hebben van een mooi huis. Ook zonder dat kan iemand nog steeds spiritueel succesvol en blij zijn.

Een andere motivatie voor het maken van de film is te laten zien dat iedereen als het ware een monnik kan zijn. Er hangt een bepaald stigma rond dit woord maar wat ik wil benadrukken is de zoektocht van de monnik naar het ware geluk en de bereidheid om te investeren in tijd, praktijk en discipline. Een zoektocht naar je ware zelf. Dat is voor vrijwel iedereen weggelegd.’

De drie afleveringen hebben betrekking op het fysiek, de geest en de ziel (body, mind and soul).

In de eerste aflevering maken we kennis met Josy, de moeder van zenmeester Stéphane Thibaut. Zij woont in Parijs en hoewel ze al 89 jaar oud is en veel pijn lijdt door artritis, praktiseert ze dagelijks zazen.

Thierry is vanaf zijn middel tot zijn tenen verlamd en bereidde zich voor op triatlon op de Paralympische van 2014 in Sochy, maar werd niet geselecteerd.

In deze aflevering gaat Strijland in op de vergankelijkheid van het lichaam en leven. Onze geest kan zich gedragen als een jonge hond, het aftakelingsproces  van het lichaam begint al snel na onze geboorte. Bij het ouder worden manifesteert zich ook de angst voor de naderende dood. In deze aflevering is te zien hoe het grootste deel van de werkende klasse dagelijks op een stoel achter de computer doorbrengt om de kost te verdienen, wat dat voor lichamelijke gevolgen heeft en wat zazen voor hen kan betekenen om daarmee om te gaan en de situatie te verbeteren.

In deel twee –the mind- portretteert Strijland  Christophe Desmur, leider van de zen dojo in Lyon. Opgegroeid in een weeshuis  werd hij  zenmeester in de 2009. De camera volgt hem in de zen dojo in Amsterdam en Lyon. Zijn visie op het onderwijs en de manier waarop hij met  anderen omgaat, wordt zichtbaar op het moment dat hij schoolkinderen in Lyon de vaardigheden van de Chinese kalligrafie bijbrengt. Zijn geduld en goedmoedige manier van leven noemt Strijland inspirerend en hoopvol.

De filmmaakster laat de kijker ook kennismaken met de Zweedse wetenschappers en docenten Paula en Fred. Paula werkt op het gebied van duurzaam bouwen en architectuur en Fred werkt een paar maanden per jaar als wiskundig wetenschapper in het buitenland. De combinatie werk, het opvoeden van twee kinderen en het praktiseren van zen is niet altijd eenvoudig.

Het thema dat hier voor het voetlicht komt richt zich op het idee dat consumptie en materialisme niet leiden tot langdurig geluk. Concentratie op onder meer ons werk en dat te doen zo goed als we kunnen, is een betere manier om zinvol leven, in het hier en nu.

De wetenschap dat onze acties een effect op onze omgeving hebben, is niet nieuw. Met de praktijk van zen wordt volgens Strijland meer en meer duidelijk dat ook onze gedachten, onze goede bedoelingen en onze manier van reageren op alledaagse dingen van levensbelang zijn.

In het derde deel van de serie –the soul- maken we kennis met Angie, een succesvolle performer en danser. Ze reist de wereld rond met de moderne dance company ‘Anouk’ en Strijland is er bij als zij optreedt in de Schaubühne in Berlijn. Privé is Angie een heel ander persoon dan de felle, publieke figuur die met haar lichaam en stem communiceert met anderen. Ze woont in een huis in het bos, ver van de drukke stad. Dat isolement  koestert zij, ze houdt van de rust en het alleen zijn.

Deze tegenstrijdigheid is ook aanwezig in Ton, die probeert zijn weg te vinden in het Spaanse Barcelona. Hij verdient de –minimale- kost als straatartiest. De verlegenheid zelf waar het gaat om het grote succes te zoeken en te vinden werpt hij af in zijn zenpraktijk, daarin is hij volgens Strijland een voorbeeld van verlichting.

Veel mensen ervaren volgens Strijland problemen om zich te verbinden met de moderne samenleving. De groeiende individualiteit, de steeds groter wordende macht en invloed van sociale media en de rat race voor succes, eisen een steeds hogere vorm van bewustzijn en hoe mensen hun eigen waarheid ervaren.

In het European Zencentrum in Amsterdam wordt op 14 en 15 juni een bijzondere sesshin georganiseerd. Op de website van de internationale sangha is informatie over de lineage en ook teksten van Thibaut zelf te vinden www.zen-deshimaru.com

Julia  Strijland maakte dit korte filmpje over haar sangha omdat komende week  de beginnerscursus van start gaat in Amsterdam.