Spontaan is het antoniem van vastgeroest. Het tegenovergestelde van geconditioneerd. Van gemanipuleerd. Spontaan laat niets overeind van wat de beoefenaar in zijn begoocheling als ‘vast’ percipieert.
Spontaan is ruimte: vormloos, naamloos, tijdloos, zonder dimensie, onbezoedeld. Zonder verleden, zonder toekomst, zonder begeerte, zonder afkeer, zonder hechting. De volheid én de leegte van het heden. Van het hier-en-nu. Het is de plotse diepe herkenning van wat zich in het heden manifesteert.
Het is het sacrale van de vergankelijkheid in elk moment. Udayabbaya. Alles één in vergankelijkheid. In samenhang met al het andere. Alles met elkaar vervlochten. Holistisch. Waar het grote zich manifesteert binnen het kleine en het kleine binnen het grote. Dit ervaren is spiritueel wakker worden. Ontwaken. Intiem zijn met de dingen. Inter-zijn.
Spontaan is kijken als louter kijken. Horen als horen. Ruiken als ruiken. Proeven als proeven. Voelen als voelen. Het denken beschouwen als loutere, efemere gedachten.
Kijken, horen, ruiken, proeven, voelen en denken op zich—’an sich’—is de echte werkelijkheid van het moment. Van élk moment.
Zintuiglijke ervaringen zonder inhoud. Zonder voorkeur. Zonder afkeer. Zonder oordeel. Zonder opinie. Zonder enig persoonlijk additief. Zonder woorden en zonder concepten. Zodat de letter van Dhamma niet belangrijker wordt dan de geest ervan.
Spontaan betekent ‘met de stroom meegaan’. Met de flow. Met de natuurwet. Het betekent openstaan voor het Proces. Volkomen openstaan voor Dhamma. Met een open blik. Met een beginner’s mind. Elke dag opnieuw. Als een kind.
Siebe zegt
“Zintuiglijke ervaringen zonder inhoud. Zonder voorkeur. Zonder afkeer. Zonder oordeel. Zonder opinie. Zonder enig persoonlijk additief” (Guy)
Het is volgens mij niet zo dat als er maar geen denken en mentaal oordelen is, dat wat we ervaren vrij is van oordelen en keuzes. Nee, in alles wat we ervaren zit een keuze element. Als we gras ervaren als groen zit daarin een keuze, een beslissing. Als we ijs ervaren als koud, idem. Alleen we merken hier weinig van. Die beslissingen maken wij niet bewust maar worden voor ons gemaakt.
Bewustzijn is in die zin volgens mij ook altijd een gekleurd soort waarnemen. Er zit geen objectiviteit in.
Het is allemaal perceptie. Een belevingswereld die zelfs zonder enig bewust oordeel en keuze al vol is van keuze en oordeel.
Het brein of geest van een dier maakt de keuze dat gras grijs is.
Zintuiglijke ervaringen zijn naar mijn weten dus nooit oordeelloos, zonder keuzes, zonder opinie, zonder additief. Het is een interpretatie zelfs al zou je hoofd volledig leeg zijn zonder oordelen over het ervarene.
Ook het niet conceptuele ervaren is niet de echte werkelijkheid van het moment. Het is allemaal maar perceptie lijkt me.