• Door naar de hoofd inhoud
  • Skip to secondary menu
  • Spring naar de eerste sidebar
  • Spring naar de voettekst

Boeddhistisch Dagblad

Ontwart en ontwikkelt

Header Rechts

Twaalfde jaargang

Zoek op deze site

  • Home
  • Agenda
    • Geef je activiteit door
  • Columns
    • Andre Baets
    • Dharmapelgrim
    • Bertjan Oosterbeek
    • Dick Verstegen
    • Edel Maex
    • Emmaho
    • Goff Smeets
    • Hans van Dam
    • Joop Hoek
    • Jules Prast
    • Paul de Blot
    • Ramo de Boer
    • Rob van Boven en Luuk Mur
    • Ronald Hermsen
    • Theo Niessen
    • Xavier Vandeputte
    • Zeshin van der Plas
  • Nieuws
  • Contact
    • Steun het BD
    • Mailinglijst
  • Series
    • Boeddha in de Linie
    • De werkplaats
    • Recepten
    • De Linji Lu
    • De Poortloze Poort
    • Denkers en doeners
    • De Oude Cheng
    • Meester Tja en de Tao van Niet-Weten – alle links
    • Fabels door Goff
    • Cartoons van Ardan
    • Tekeningen Sodis Vita
    • De derwisj en de dwaas
  • Over ons
    • Redactiestatuut van het Boeddhistisch Dagblad
    • Redactieformule van het Boeddhistisch Dagblad
  • Privacy

Home » Boeddhisme » Waarom ons Bruto Nationaal Geluk niet uit Bhutan hoeft te komen

Waarom ons Bruto Nationaal Geluk niet uit Bhutan hoeft te komen

28 februari 2017 door gastauteur

Ergens in een klein ongerept landje achter de duinen… Sorry, in de majestueuze Himalaya’s — daar weet men werkelijk wat geluk is…

Waar of niet waar? Maak kennis met Bhutan en het Bruto Nationaal Geluk — wat is fictie en wat is werkelijkheid?

In 1972 introduceerde koning Jigme Singye Wanchuk van Bhutan het begrip Bruto Nationaal Geluk als leidraad voor de ontwikkeling van zijn land. In 2004 vond in Bhutan de eerste International Conference on Gross National Happiness plaats met Nederlandse financiële steun. Het idee daarbij was dat Bhutan met deze ideeën iets kon teruggeven voor de geldelijke steun. Op 19 juli 2011 nam de Algemene Vergadering van de Verenigde Naties op initiatief van Bhutan een resolutie aan die de VN een rol toekent bij het ontwikkelen van betere indicatoren voor welzijn en geluk.

tekst Akshaya de Groot

Hoe je het wendt of keert, Bhutan is een van de voortrekkers bij het internationaal op de kaart zetten van het thema Bruto Nationaal Geluk. Ook in Bhutan zelf speelt ‘geluk’ een centrale rol bij het richting geven aan de nationale ontwikkeling. Kom daar eens om bij andere ontwikkelingslanden.

Bhutan wordt dan ook vaak als voorbeeld genoemd voor een rijk, maar materialistisch land als Nederland, dat nog steeds vooral op basis van het Bruto Nationaal Product zijn koers zou uitzetten. Op de achtergrond speelt dan de gedachte mee dat de Bhutanezen, anders dan wij, allang hebben begrepen dat ons geluk niet van zozeer van geld, alswel van andere zaken afhankelijk is.

Het gevaar van dit beeld is echter dat we in een idyllisch sprookje gaan geloven, waarmee we het streven naar geluk in ons eigen land niet verder helpen.

Laten we, om te beginnen, eens met een bredere blik naar Bhutan kijken. Bhutan is een van de minst ontwikkelde landen ter wereld. Het is niet alleen arm, het heeft nog maar net een feodaal tijdperk achter zich gelaten. Om een idee te geven:

Het overwegend boeddhistische Bhutan kende een lange traditie van slavernij en lijfeigenschap in allerlei vormen, die pas in 1958 door een vooruitstrevende koning is afgeschaft. Het land is eeuwenlang geregeerd door een Tibetaans-boeddhistische elite. Het grootste deel van de bevolking is oorspronkelijk afkomstig uit Birma en wat nu de Indiase deelstaat Assam is, en heeft de cultuur van het Tibetaans boeddhisme gaandeweg overgenomen.

In het zuiden van Bhutan immigreerden daarnaast vanaf eind 19e eeuw veel bewoners afkomstig uit Nepal. Sommigen kwamen op eigen initiatief, anderen werden vanuit Bhutan geworven als arbeidskracht. Sommigen kwamen legaal, anderen illegaal. En ze bleven trouw aan hun Nepalese cultuur. Bhutan daarentegen stond er op, deels uit angst voor afscheiding en politiek conflict, dat ze integreerden in de Bhutanese taal en cultuur.

Om een lang verhaal kort te maken, er ontstonden toenemende etnische spanningen, die uitmondden in een heftig en gewelddadig conflict, waarbij in de jaren negentig meer dan 100.000 Nepalezen (al dan niet gedwongen) het land ontvluchtten.

Ze werden opgevangen in vluchtelingenkampen door de VN. Tienduizenden van hen zijn daarna toegelaten in landen als de Verenigde Staten, Canada en Noorwegen (en, als ik het goed heb, ook een klein aantal in Nederland). Andere tienduizenden leven nog steeds in vluchtelingenkampen in Nepal. Dit alles is, goed gedocumenteerd, terug te vinden op bijv. Bhutanese Refugees) of kijk eens op de protestsite bhutaneserefugees.com.

Dit maakt Bhutan niet echt tot voorbeeld voor een democratisch land als Nederland.

Positiever zijn niettemin de volgende ontwikkelingen.

◾Op initiatief van de koning zelf heeft Bhutan zich ontwikkeld tot een constitutionele (dus democratische) monarchie.

◾In 2007/2008 zijn de eerste landelijke verkiezingen gehouden.

◾In 2008 is er een Grondwet aangenomen.

◾En in 2011 vonden de eerste lokale verkiezingen plaats.

Dit alles is mooi, maar ook nog pril en groen. Wat betreft de Nepalese vluchtelingen, dat onderwerp is in de Bhutanese politiek nog steeds enigszins taboe. Hun geluk wordt letterlijk niet meegeteld.

Hoe gaat Bhutan verder om met geluk in eigen land?

Het bevorderen van omstandigheden die het Bruto Nationaal Geluk ten goed komen, is expliciet opgenomen in de nieuwe Grondwet. De uitkomsten van de officiële geluksmetingen, worden beschouwd als een richtingwijzer voor het landelijke en regionale beleid. Veel meer, bijvoorbeeld of het echt werkt, lijkt er in dit stadium nog niet over te zeggen.

Hoewel het land dit geluksbeleid op zijn eigen manier vormgeeft, maakt Bhutan nog steeds gebruik van buitenlandse financiële steun, bijvoorbeeld van de VN en Canada, bij het verzamelen en het verwerken van de gegevens over geluk. Dat is geen schande overigens, als je een van de armste landen ter wereld bent.

Bhutan meet geluk niet zoals dit algemeen gebruikelijk is. Dus niet als ‘subjectief geluk’ ofwel het antwoord op de enquêtevraag naar iemands ‘tevredenheid met het leven’. Bhutan ziet geluk als een combinatie van allerlei, ook sociale, factoren en omstandigheden.

Wij zouden zeggen: het beschouwt de geluksindicator als een index, net zoals ons Sociaal-Cultureel Planbureau bijvoorbeeld tweejaarlijks de leefsituatie-index berekent. Ook die bestaat uit allerlei onderliggende factoren, van huisvesting tot gezondheid tot inkomen. Voor wie ze wil vergelijken, zo doet Bhutan het (zie de Case Study Bhutan in het tweede deel van het World Happiness Report) en zo doet Nederland het (zie bijv. het proefschrift van Jeroen Boelhouwer over de leefsituatie-index of de meest recente ‘De Sociale Staat van Nederland’ van het SCP).

Het is onhandig dat Bhutan niet óók het ‘subjectief geluk’ op de gebruikelijke manier heeft gemeten. Hierdoor valt het geluk in Bhutan moeilijk met dat in de rest van de wereld te vergelijken.

In plaats daarvan hebben de Bhutanese statistici echter wel een andere vraag over geluk gesteld, die overeenkomt met die uit het European Social Survey (ESS). Daardoor kunnen de Bhutanese geluksuitkomsten in elk geval worden vergeleken met de landen die dáárin voorkomen:

 

Bhutan behaalt dan een gemiddeld geluk van 6.05 op een schaal van 1 tot 10. Dit is lager dan het gemiddelde uit het hele ESS-onderzoek, en een flink stuk lager dan ons land, maar hoger dan Rusland, Oekraïne en Bulgarije. Het is iets hoger dan India en een stuk hoger dan Nepal, China en Bangladesh. (Zie p. 15 van het World Happiness Report.)

Alles overziend, zou je kunnen zeggen:

Het is interessant om de ontwikkelingen rond geluk in Bhutan te volgen, al zijn ze minder uniek dan we denken.

Bhutan moet nog een hele ontwikkeling op democratisch gebied doormaken, die wij al achter de rug hebben.

Zelfs als we de ontwikkelingen in Bhutan met (kritische) sympathie bejegenen, lijkt me niet dat we dit land als ons voorbeeld op het gebied van geluk moeten beschouwen. Bovendien maken we daardoor nog een andere fout: we gaan compleet voorbij aan wat er in de rest van de wereld op dit gebied al gebeurt.

Al vanaf de jaren zeventig meten moderne, westerse landen als Nederland allerlei zaken die met ons geluk en welzijn te maken hebben. Het Sociaal-Cultureel Planbureau is zelfs speciaal daarvoor in 1973 opgericht.

In het kader van de Verenigde Naties wordt al sinds 1990 de Human Development Index (HDI) gebruikt, die mede ontwikkeld is door de bekende Nobelprijswinnaar in de economie Amartya Sen. De HDI gaat, strikt genomen, niet over (subjectief) geluk, maar wel over belangrijke voorwaarden daarvoor.

Vanaf eind vorige eeuw is er bovendien een sterke roep om andere indicatoren van nationale vooruitgang dan alleen de economische vanuit de Europese Unie (EU, zie het “Beyond-GDP”-initiatief) en vanuit de Organisatie voor Economische Samenwerking en Ontwikkeling (OESO, zie de “Better Life Index” – ook leuk om zelf mee te spelen).

Dit zijn stuk voor stuk organisaties, waar Bhutan, eh, sorry: Nederland zelf, een volwaardige rol in speelt. Het Nederlandse Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS) speelt als voortrekker van het Europese e-frameproject zelfs een hoofdrol.

Maar al deze initiatieven waar Nederland zelf in meespeelt (en de aanleiding daartoe!), zijn wij – sinds de financiële crisis – alweer vergeten.

Onze statistische en planbureaus weten van alles over geluk. Het probleem is niet dat wij het voorbeeld van Bhutan niet volgen, het probleem is dat wij niet beseffen hoeveel kennis over geluk wij in ons eigen land allang tot onze beschikking hebben — en dat we dáár niets mee doen.

Drs. Akshaya de Groot (58) is zelfstandig publicist, spreker en adviseur, evenals docent ‘Sturen op Geluk in het publieke domein’ aan de Erasmus Universiteit. Hij noemt zichzelf  geluksdoctorandus.

Delen is rijkdom:

  • Twitter
  • LinkedIn
  • E-mail

Categorie: Boeddhisme Tags: Bhutan, Bruto Nationaal Geluk, integratie, Nepal, vluchtelingen

Lees ook:

  1. Waarom ons Bruto Nationaal Geluk niet uit Bhutan hoeft te komen
  2. Boeddhistisch Bhutan niet zo gelukkig op 97e plaats in de World Happiness Index
  3. Koeien lopen geen gevaar in Bhutan, niet-boeddhisten wel
  4. ‘China wil met het boeddhisme invloed in Zuid-Azië vergroten’

Elke dag het BD in je mailbox?

Elke dag sturen we je een overzicht van de nieuwste berichten op het Boeddhistisch Dagblad. Gratis.

Wanneer wil je het overzicht ontvangen?

Primaire Sidebar

Door:

gastauteur

diverse schrijvers 
Alle artikelen »

Ochtend- of avondeditie

Ochtend- of avondeditie ontvangen

Abonneer je

Elke dag gratis een overzicht van de berichten op het Boeddhistisch Dagblad in je mailbox.
Inschrijven »

Agenda

23 mrt
Zen Meditatie Introductie
23 mrt 23
06 jun
Zen meditatie en sumi-e
6 jun 23
06 jun
Boeddhisme en Meditatie
6 jun 23
06 jun
Vipassana meditatie Rotterdam
6 jun 23
Rotterdam
07 jun
Online service Bibliotheek Stichting Bodhisattva
7 jun 23
  • bekijk de agenda
  • De werkplaats

    De werkplaats.

    Boeddhistische kunstenaars

    Artikelen en beschrijvingen van en over het werk van boeddhistische kunstenaars. Lezers/kunstenaars kunnen zich ook aanmelden met hun eigen werk.
    lees meer »

    Pakhuis van Verlangen

    In het Boeddhistisch pakhuis van verlangen blijven sommige teksten nog een tijdje op de leestafel liggen.

    A-sociale media

    Erik Hoogcarspel - 31 mei 2023

    Als boeddhist kun je Internet misschien als oefening gebruiken. Het is in feite een karikatuur van saṃsāra. De begeerte, de afgunst, de woede, de illusie en de leegte zijn er nog gemakkelijker te begrijpen. Als je het scherm van je mobieltje kunt leren zien als een soort ingewikkelde lamp waar niets gebeurt, kun je misschien ook begrijpen dat de werkelijkheid waarin je leeft een soort openheid is waar echt niets gebeurt.

    De afsluiting van de A12 en het boeddhisme

    Joop Ha Hoek - 30 mei 2023

    Mag je de snelweg A12 een paar uur afsluiten om de mensheid te behoeden voor de ondergang? Is het erg om als automobilist even stilte staan of op die dag de weg te vermijden. Was de Boeddha ook een dwarsligger? Zanger/componist Hans de Booij  schuwde als boeddhist het eenvoudige handwerk niet.

    Hein Thijssen – ‘God was gewoon een implantaat’

    Joop Ha Hoek - 29 mei 2023

    ‘Wanneer precies weet ik niet meer, maar op een bepaald punt in mijn leven brak mijn kritische geest open. Ik kan me ook niet meer herinneren hoe en op grond waarvan, maar er brak een periode aan waarbij ik me serieus begon af te vragen: hoe kom ik aan het begrip god’? God zat in mijn hoofd als een vage, vormloze massa. Ik moest toen heel nuchter vaststellen dat het begrip ´god´ geen weten was, geen ervaring, maar mij door mensen in  mijn omgeving was aangepraat, in mijn geest was geplant. God was gewoon een implantaat.´

    Waarover praten we als we het over identiteit hebben?

    Kees Moerbeek - 28 mei 2023

    Zolang de identiteitsstrijd werd gevoerd uit naam van gemarginaliseerde of als minderwaardig beschouwde minderheidsgroepen, stond deze op het programma van links. Zodra de referentiegroep echter een meerderheid werd, of een groep die zichzelf superieur opstelde naar andere groepen, werd het bestempeld als een rechts of extreemrechts geluid.

    Daoïsme, de mystieke traditie, een bloemlezing

    Erik Hoogcarspel - 27 mei 2023

    Jan de Meyer (1961) is sinoloog en vertaler. Hij doet al 40 jaar onderzoek naar het daoïsme en hij heeft een nieuwe bloemlezing geschreven van de belangrijkste teksten van het daoïsme. De meeste lezers zijn al bekend met twee beroemde teksten uit deze Chinese traditie: de Laozi en de Zuangzi. Beide teksten zijn al verschillende malen in het Nederlands vertaald, onder andere door de bekende sinoloog Kristoffer Schipperṣ.

    Meer onder 'pakhuis van verlangen'

    Footer

    Boeddhistisch Dagblad

    over ons

    Recente berichten

    • Beeldgedicht – “ZijHijZijHij”
    • Klimaatverandering – miljarden mensen krijgen te maken met gezondheidsrisico’s
    • Over de Lotus-soetra (24): Pracht en praal
    • We zijn al één
    • Hulp vragen en dwang krijgen

    Reageren

    We vinden het geweldig om reacties op berichten te krijgen en op die manier in contact te komen met lezers, maar wat staan we wel en niet toe op de site?

    Over het BD

    Het Boeddhistisch Dagblad is een onafhankelijk journalistiek webmagazine over boeddhistische thema’s en inzichten.
    Lees ons colofon.

    Zie ook

    • Contact
    • Over ons
    • Columns
    • Reageren op de krantensite

    Het Boeddhistisch Dagblad is een onafhankelijk journalistiek webmagazine over boeddhistische thema’s en inzichten. Lees ons colofon.

     

    Op deze website gebruiken we cookies voor het bijhouden van bezoekersstatistieken.  Via de instellingen kun je bepalen wat je wel of niet toestaat: bekijk je instellingen.

     

    Privacy en cookies

    Op deze website gebruiken we cookies voor het bijhouden van bezoekersstatistieken en als je reageert: je naam en mailadres.

    Zo houden we bij hoe de site gebruikt wordt en hoe vaak.

    Hier kun je instellen welke cookies je wel of niet toestaat.

    Noodzakelijke cookies

    Met deze cookies slaan we je voorkeuren in het gebruik van deze website op.

    If you disable this cookie, we will not be able to save your preferences. This means that every time you visit this website you will need to enable or disable cookies again.

    Privacy

    Bekijk wat we wel of niet doen met je gegevens