Sokun-san, mijn vroegere Japanse zenmeester, begon op 18 juni een nieuw zenleven in Londen. Hij startte met het geven van zentraining in het Londense Kailash Centre of Oriental Medicine.
Dat is een toonaangevende kliniek in St. John Wood vlak bij Regents Park. Het is eveneens een plek voor de wat vrijere geesten, want je kunt er ook terecht voor acupunctuur, Thaise yoga-massage, reflexologie-opleiding e.d.
In hoeverre dit nieuwe zen-begin van Sokun samenhangt met zijn open lezing eind april in The Oriental Club in Stratford House weet ik niet. Maar de zaal (waar de heren verplicht jacket and tie droegen) was toen uitverkocht, dus er zal wel veel belangstelling zijn geweest. Voor mij is Sokun Tsushimoto de meester van het warme hart.
Terug naar de markt
Sokun Tsushimoto is een bijzondere man. In 1992 werd hij al op 38-jarige leeftijd Dharma-opvolger van Seiko Hirata. Kort nadien volgde zijn benoeming tot abt van Buttsu-ji een wat afgelegen bergklooster nabij Hiroshima. Veel monniken wilden zich er evenwel niet vestigen en eind negentiger jaren besloot hij zijn pij aan de wilgen te hangen om medicijnen te gaan studeren. Dat was zijn manier om zijn ‘terug naar de markt’ nader vorm te geven. Ten koste van veel moeite en ongerief overigens. Want studeren kost geld en zijn inkomen was sterk teruggevallen. Op zijn 51ste studeerde hij af als arts en ging hij zich nog specialiseren in interne geneeskunde. Palliatieve zorg rond het levenseinde heeft zijn meest primaire interesse. Sinds 2010 is hij verbonden aan een Londense kliniek, waar hij ook onderzoek verricht.
Tsushimoto is degene die mijn leraar Rients Ritskes autorisatie verleende en die in de jaren negentig een keer of drie, vier naar De Tiltenberg kwam om sesshins te leiden. Tijdens koanstudie heb ik Sokun leren kennen als een liefdevol, warm mens. In die tijd had ik ook een interview met hem dat eind 1995 in het Kwartaalblad ZEN is gepubliceerd. Hij zei toen onder meer over onze altijd rondtollende gedachtenstroom (zatsunenn) en het ‘leegmaken’ van de geest (mushin):
‘Lege geest’
‘Realiseer je alsjeblieft dat leegte niet samenvalt met ‘niets’. Dat betekent dat we de steeds weer andere en in het wilde weg optredende gedachten niet moeten ontkennen. Ze hangen samen met de snelle, vrije en creatieve bewegingen van de geest. Vecht dus niet met die gedachten in de bedoeling een ‘lege geest’ te bewerkstelligen. Verwerp ze niet, pas dan laten ze hun weerstand varen. Een gedachte die opkomt verdwijnt gauw weer, want zij heeft geen wortels en niets stoffelijks. Laat ze maar komen en gaan, die gedachten. Maar volg ze niet. Want dan ontstaat er een tweede gedachte, die zich verbindt met de derde en de vierde, enzovoorts. Dan slaat de geest uiteindelijk op hol in een wildgroei van gedachten. Daar is op zichzelf ook niets mis mee, maar het staat ver van af van wat mushin is. Mushin bereik je alleen als je alles laat zoals het is, zonder je daaraan vast te klampen. Regel dus je adem en regel je geest door op elk moment elke gedachte los te laten. Dat schept een geest van rust en een warm hart dat voor iedereen openstaat…’
In ons mailcontact heeft Sokun me na een recente rondreis door Japan beloofd me snel terug te schrijven. Hij hoopt dat we elkaar ook spoedig kunnen terugzien. Dat wordt dus een keer een retourtje Londen denk ik. Zodra ik hem gesproken heb, kan ik dit artikel dan een follow-up geven.
