De buste van Schopenhauer

Arthur Schopenhauer, de eerste westerse filosoof die het boeddhisme en het Hindoeïsme omhelsde, vond dat de god van de christenen eerst beter Grieks had moeten leren voor hij de Bijbel schreef.

Zijn de Hindoeïstische geschriften of de boeddhistische sutra’s beter geformuleerd? Behalve een kwestie van smaak lijkt dat een kwestie van toon.

Wie behoefte heeft aan de schizofrenie die de redeloosheid van het leven zelf weerspiegelt zal veel herkennen in de Bijbel. Het oude testament voor de inleidende bloedbaden, het nieuwe testament om de heilsleer van Jezus te introduceren, als pleister.

Niet dat Jezus van plan was een einde te maken aan de moordpartij die het leven is. Daarvoor waren zijn latere milities – de Kruisvaarders bijvoorbeeld – niet georganiseerd genoeg. Wel voorkwamen christenhuurlingen dat de moslims Wenen innamen, mogelijk gevolgd door de rest van Europa. Het tegenhouden van de Muzelmannen in Oostenrijk lukte niet door onderhandelingen. Het mes lag weer eens op tafel. Gelukkig wonnen we.

Christus beweerde – bescheiden als hij was – dat hij de martel- en kruisdood stierf om de gedoopte mens te verlossen. Daar wil ik de profeet uit Nazareth voor bedanken. Dat ik een ziektekostenverzekering en een uitkering geniet wil ik best op Zijn conto schrijven, al ben ik eerder geneigd Willem van Oranje te bedanken, de grondlegger van ons Koninkrijk.

Een zichzelf respecterende koning zegt altijd de hulp van de Heer in te roepen. Dat zal de veroveraar Willem van Oranje niet hebben nagelaten toen hij tekeer ging tegen de Spanjaarden en hun katholieke handlangers in Zuid-Nederland.

Waar gehakt wordt vallen spaanders en met een beetje goede wil zou je de Nederlandse verzorgingsstaat met ondergetekende als eindgebruiker best als verdienste van de protestantse god kunnen zien.

Ik ben een Limburger die een katholieke jeugd genoot. Meteen geef ik toe dat roomsen vroeger nooit de Bijbel lazen en ook naar de kerk gingen om na carnaval hun zonden te laten wegnemen met een askruisje op het voorhoofd.

De Duitser Schopenhauer – ook hij vond de Bijbel dus onleesbaar – was niet erg te spreken over dit soort morele witwaspraktijken. Niet bedacht door Jezus, wel door de paus van Rome.

In Schopenhauers tijd, de 19e eeuw, waren nog niet veel boeddhistische- en Hindoeïstische teksten in het Duits, Latijn of Grieks vertaald. Uit wel vertaalde fragmenten van boeddhistische schriftgeleerden stak de jonge Arthur op dat leven lijden is.

Dat laatste moet in het geval van de Pruisische mopperkont met een korreltje zout worden genomen. Dankzij een erfenis van zijn vader – een depressieve koopman uit Hamburg die zelfmoord pleegde – hoefde de begaafde Arthur nooit betaald te werken. Op oudere leeftijd ging de salonboeddhist dagelijks uit eten, gevolgd door theater- of concertbezoek.

Hij werd smoorverliefd op een jonge beeldhouwer die zijn buste kwam kleien. De vurige liefdesbrieven die hij haar schreef zijn wat mij betreft het toppunt van ascese, onthechting en vooral spiritueel getint verlangen. De knappe beeldhouwer liet Schopenhauer namelijk een blauwtje lopen.