Wie zichzelf kent, veroordeelt niemand
Want alles ligt – sluimerend, of vol aanwezig –
ook in onszelf besloten:
Ronald Hermsen
Dans die het heelal omkranst
Je mag echt, fysiek dansen, maar dat hoeft niet. Je kunt ook zingend dansen, pratend dansen, zwijgend dansen, denkend dansen, niet-denkend dansen en niet-dansend dansen. Dansen is het volgen van de beweging die zich als vanzelf aandient en vrij is. Vrij in het moment, ieder moment. Dansen en gedanst worden is leven, met alles erop en eraan.
Worden wat we zijn
Zijn monniken, hippies en dichters mensen van betekenis? Nee, we zijn bewust onbelangrijk. We zijn vergroeid met een onbeduidendheid die ieder mens zou passen. De marginale mens aanvaardt de basale onbeduidendheid van de menselijke conditie, een irrelevantie die boven alles gestalte krijgt in de dood. De marginale mens, de monnik, de ontheemde, de gevangene, al deze mensen leven in het aangezicht van de dood, wat vervolgens weer de vraag naar de zin van het leven oproept. Hij worstelt met het gegeven van de dood zelf en zoekt naar iets diepers dan de dood omdat er iets diepers is. De roeping van de monnik, van de marginale, de meditatieve mens of de dichter, is om nog in dit leven voorbij de dood te geraken, voorbij de tweedeling van leven en dood om voor altijd getuige van het leven te zijn.
Kalm gemoed – een dzogchen-perspectief
Wanneer we beseffen dat geen enkele beweging van gedachten, hoe heftig ook, deze serene ruimtelijke staat zo stralend als de hemel, aantast, dan hoeven we niet langer overweldigd te worden door ongunstige of vijandige omstandigheden – en met name door onze interpretatie (= denken en voelen) ervan.
Hojoki – aantekeningen uit mijn kluizenaarshut (3 en slot)
Een lichte droefgeestigheid en melancholie zou de lezer hier kunnen overvallen, zoals die mogelijk ook Kamo no Chomei zelf overviel. Wat hij schrijft is, zo lees ik het, geen valse bescheidenheid. Dit, zijn hechten aan bijna niets, is eerder een (lichte?) vorm van wroeging – maar ja, begeerte is begeerte, naar wat dan ook.
Hojoki – aantekeningen uit mijn kluizenaarshut (2)
Hoewel deze beschrijvingen van zijn hutjes, leefomgeving en manier van leven geen algemene leefregels bevatten, kun je wel een rode draad ontdekken: eenvoud. Kamo no Chomei volgt zijn neus. Is het weer goed en heeft hij zin, dan maakt hij lange wandelingen.
Hojoki – aantekeningen uit mijn kluizenaarshut (I)
Kamo no Chomei leefde van omstreeks 1155-1216. Over zijn leven is weinig bekend en wat we weten is deels oncontroleerbaar. Hij zou de tweede zoon zijn van een belangrijk Shinto-priester in de toenmalige hoofdstad van Japan, Kyoto. Hij leek zijn vader te gaan opvolgen, maar door politieke verwikkelingen kwam het hier niet van en Kamo no Chomei weidde zich geheel – en niet zonder succes – aan muziek en dichtkunst.
The Golden Letters- toegift
De ware aard van de geest is als een sterk reflecterende spiegel, met als eigenschappen kristallen helderheid en zuiverheid. Al onze gedachten, emoties, impulsen, gevoelens, sensaties, enzovoort, zijn als de reflecties in die spiegel.
Golden letters III – samsara en nirvana
Binnen dzogchen betekent bevrijding zowel bevrijding van samsara als van nirvana. Het doel van dzogchen is om bevrijd te worden in dit huidige leven dan wel onmiddellijk na de dood. Er valt niets te verkrijgen in een soort van toekomstige hemelwereld. Binnen tantra worden samsara en nirvana gezien als twee parallelle of alternatieve werkelijkheden.
Golden letters (2) – Het oprijzen van gedachten wordt de meditatie
Wanneer we uit gewoonte langere tijd op deze manier oefenen, wordt het louter oprijzen van gedachten de meditatie zelf. Het maakt geen verschil of gedachten al dan niet oprijzen. De grenzen tussen de kalme staat en de beweging van gedachten storten volledig in. De beweging van gedachten wordt nu direct gezien als onbeschrijfelijk licht, de manifestatie van de transparante helderheid van de basis, de oorspronkelijke staat.
Golden Letters – Herken de aard van gedachten en ervaringen (I)
Wanneer we geen vertrouwen hebben in dit pad naar bevrijding [dzogchen] , vertrouwen in de zelfbevrijding van onsamenhangende en discursieve gedachten op het moment dat ze in de geest oprijzen en dit niet tot het meest belangrijke onderdeel van de beoefening maken, dan worden we steeds weer bepaald door de uiteenlopende potentialiteit van de geest. Dan leven we opnieuw binnen de reflecties en de altijd veranderende fantasmagorieën [geestverschijningen/waanvoorstellingen] van de droom van samsara.
De natuurlijke gang van het leven (III)
Er huist ook een idealist in mij. Hij streeft naar een toestand van volkomenheid en heeft zo zijn voorstellingen van het volmaakte. Wanneer de idealist doordraaft, wordt hij moralist. Dan hoort iets zo en niet zo, dan wordt zijn kijk op de werkelijkheid dé werkelijkheid en dé waarheid. Met als gevolg verstarring die fysiek voelbaar is.
De natuurlijke gang van het leven (II)
Wat is de natuurlijke gang van het leven? was de vraag waar deel (I) mee eindigde. Van de geboorte naar de dood, is een antwoord vanuit vogelperspectief. Maar hoe laat je het leven zijn natuurlijke gang gaan in de ruimte en tijd tussen deze twee ijkpunten?
De natuurlijke gang van het leven (I)
Weer een zaterdag, twee weken later, met opnieuw prachtig herfstweer. We nemen op de begraafplaats in Bilthoven afscheid van een kroegvriend die we al lang kennen. Ik kijk om me heen en denk: dit zijn dus de mensen met wie hij een groot deel van zijn leven heeft gedeeld en geleefd; dit is het weefsel van mensen waarvan hij deel uitmaakte. Een groot en gemêleerd gezelschap. Er zijn veel mensen die op hun eigen manier om hem geven.
Beter kijken
Nee. De titel boven dit stukje is geen sluikreclame voor een nieuwe brillenketen. Zou op zich geen slechte naam zijn. Maar dan moeten we wel eerlijk blijven en als de winkel toch niet zo goed blijkt de naam veranderen in Goed kijken of misschien zelfs Slechter kijken. Want wie wil er leven in een wereld vol loze kreten?
De liefde volgen die in je is…
De liefde is niet alleen maar zoetsappig. De liefde kan ook snijdend zijn. Snijdend, maar niet gemeen. Zij is er nooit op uit de ander te kwetsen. Liefde is direct contact met de levende werkelijkheid die ons doordringt.
Ronald Hermsen – Een wankele godzoeker
Er zijn boeken die bij het eerste bekijken, doorbladeren en ruiken direct doen vermoeden dat ook de inhoud goed moet zijn. Verzameld werk van Arie Visser is zo’n boek – of beter: dit zijn drie van dit soort boeken. Niet dat de teksten altijd blijmakend zijn, dat was het leven van Arie Visser ook niet. Zijn schrijven – met name zijn gedichten – is een verslag van zijn psychische ervaringen, vloeide direct voort uit zijn leven en gaf hier zin aan. Mooi, helder en scherp zijn de teksten van Arie Visser echter (bijna) altijd. In de voetsporen van de wankele godzoeker.
Hakim weet niets – de dichter van de Vismarkt
Hakim schrijft gedichten. Gedichten die ontroeren zoals de gedichten die mijn dochters schreven toen ze het schrijven net onder de knie kregen, vaak met een kriebelig tekeningetje erbij. De schrijf- en spelfouten hoorden in hun gedichten, waar zo’n open en oprechte kijk uit kon spreken, dat ze mij net zo diep konden raken als ‘heilige’ boeken dat kunnen.
Versleten vreugde
Het stille besef dat beweging niet langer
vervult, maakt alleen en ongezien.
Voorbij God
Mensen als de benedictijn en zenleraar Willigis Jäger doen de grondvesten van het instituut waaraan ze zich verbonden hebben op hun grondvesten trillen. Niet om het ten val te brengen, maar om verandering mogelijk te maken, om bij de directe ervaring en bij de tijd te blijven.
Stil is het hart van de wijze
Stil is het hart van de wijze! Het is de spiegel van hemel en aarde, de spiegel van de tienduizend dingen. Waarlijk! In het open en stil zijn, met vredige mildheid en in eenzame kalmte niets doen, daarin ligt de grondslag van hemel en aarde en de hoogste uiting van de deugd
Het Zomerlevengevoel
Maar alles stond haaks op het Zomerlevengevoel. Dat gevoel van eindeloze zomers. Die warme, zwoele bubbel uit de jeugd en jongvolwassenheid waaraan geen einde leek te komen. Waarin de dood niet bestond, de jeugd eeuwig was en het gelukzalige heden voortdurend in de toekomst overliep terwijl de tijd stilstond.
Ken jezelf (in de ander)
Wie zichzelf kent, veroordeelt niemand
Want alles ligt – sluimerend, of vol aanwezig –
ook in onszelf besloten:
Ryokan – Grote Dwaas (2)
Taigu Ryokan is al een tijd mijn lievelingsdichter. Hij leefde van 1758-1831 en is nog altijd populair in Japan. Ryokan was een boeddhistische zen monnik, maar hij verliet het klooster en leefde een groot deel van zijn leven als kluizenaar. Hij bedelde om eten en woonde in een kleine hut.
