‘Doe nu even die gedachten dicht van je.
Denk nu eens liever niet na over morgen.
…
Doe in je hoofd uit de lamp, hoor wat er is,
ademt en ritselt, kwaakt in de kikkers.’
(uit C.O. Jellema, ‘Zomernacht’)
Tussenfase
Het zomerseizoen is een collectieve tussenfase, niet meer wat was, nog niet wat komt. Zomeren is in de marge gaan, afstand nemen van je centrum, zonder ijkpunt de dag door zien te komen. De drukte gaat op reces. Lampjes doven, gedachten gaan dicht. Eindelijk krijgt het rechterbrein de ruimte die het linkerbrein het hele jaar door inpikt. Het verrassende uitzicht zegt: ‘kijk, een nieuw perspectief!’.
Politici van de coalitie oogsten nog snel wat wetten. Hun missie is nu demissionair. Ze verkeren al in een tussenfase en krijgen er met het reces nog eentje bij. ’s Nachts proberen ze slaapwakend hun droom in stand te houden. Tegelijk woedt de nachtmerrie van de verkiezingscampagne al.
De tussenfase van de vakantie heeft ook iets vredigs, alsof je door een paar weken het oorlogsnieuws te missen pacifist wordt. Die 5 % van het BNP is dan verspilling voor dingen die sowieso kapot gaan. De miljarden kun je beter besteden aan mensen die willen leven, zoals vrijwillig naar een ander land gaan, op vakantie bijvoorbeeld.
Leeg raken
Wie met vakantie gaat, wil vacare, leeg worden, ontruimen, vacant zijn, werkloos, agendaloos. Wie gepensioneerd is, kan het hele jaar al weg, en vermijdt de toeristendrukte, blijft thuis. Maar met een eigen leegte, de kinderen ver weg, het mobieltje onder de hand. Als werknemer voel je in je vakantie alvast wat het is om met pensioen te zijn.
Maar als je leeg wordt, waar zit dan je identiteit? Je werkidentiteit staat tussen haakjes. Vlucht je misschien voor iets? Waar zoek je asiel?
Naast al het nieuwe dat je tegenkomt, kom je je zelf tegen. Hoe nieuw ben je dan? Valt er bij alle recreatie nog iets te recreëren?
Anders leven
Zomeren is ook: luxe proeven. Geld speelt even geen rol. Wat de adel vroeger het hele jaar deed, doet de tijdelijk werkvrije burger nu een paar weken. Zelfs al is je onderkomen van tentdoek, je bent heer en meester van stad en land, van eigen tijd en ruimte. Tip: bezoek een kasteel.
De andere omgeving markeert dat je niet thuis bent, ook al zeg je aan het eind van de dagtocht dat je naar huis gaat. Niet thuis zijn, is wel constant samen zijn met huisgenoten. Alsof het weekend de hele week duurt.
Rust roest even niet, maar uit de routine gaan, dat verontrust toch wel. TUI en horeca verkopen echter een nieuwe dagorde, met sterren voor wie betaalt.
De andere culturele leefwijze verrast je. Maar daar kwam je ook voor. Ben je nu een vreemdeling? Een migrant? Kwam je ongehinderd de grens over?
Resetten
Vakantie vieren is drievoudig resetten. Je aanpassen aan daar, je zelf herzien, en als het vertrek nadert, vooruitdenken aan straks, als je verslag doet en zegt: ‘het was een bijzondere ervaring’. Misschien dacht je aan permanent resetten, aan leven als God in Frankrijk. Sluiks bekijk je toch alvast je agenda.
De volgende Vrijdag Zindag staat in mijn agenda op 5 september. Heb een Jellema-zomer van betekenis!
Geef een reactie