Goede voornemens maak ik nooit, ook niet bij het naderen van de jaarwisseling over zes weken. Een koe hoeft maar een scheet te laten en ze vallen in het water. Ik doe mijn best om te doen wat zich op enig moment aandient, of te laten. Ik heb ook geen afvinklijstje om het verloop van zaken te controleren.
Ik kocht vorige week een Moleskine-agenda 2026. Daarin worden op de dag zelf geen feest-of herdenkingsdagen genoemd, zoals Kerst, Pasen, carnaval of einde van welke oorlog dan ook. Die moet de gebruiker zelf maar invullen. In dat opzicht is deze agenda wel een beetje boeddhistisch, de maker reikt aan, de gebruiker doet de rest. In de kakelverse agenda zet ik ook geboorte-en sterfdata van mensen die ik ken of gekend heb.
Zo roepen al die data in de agenda herinneringen bij mij op. Het schoot plots door me heen. Hoe zullen mensen mij later herinneren? Sta ik in hun agenda’s vermeld? Wat voor sporen laat ik na door mijn bestaan? Waarom ben ik hier, leef ik? Is het leven een schijtende merel, met zang en stront, zoals de uitgetreden priester en psycholoog Hein Thijssen dat eens in een interview dat ik met hem had verwoordde.
Ik denk al tientallen jaren na over het nut en de aard van mijn bestaan. En heb het antwoord nooit gevonden. In de kern is het zinloos, vind ik. Een koan waarop ik het antwoord niet weet. Nooit zal weten. Ik ben lid van een onzinnige organisatie: het leven. Nee, ik ga het niet hebben over het redden van de planeet of het gescheiden inzamelen van afval. Een bommetje hier of een natuurramp daar. Daar heb ik niet of nauwelijks invloed op. Al probeer ik wel met respect voor het milieu en Moeder Aarde te leven
Ik denk regelmatig na over het boeddhisme. Als er geen mensen zouden zijn, was ook de Boeddha niet geboren. Of zou hij het naar zijn zin hebben gehad op een lege-zonder-mensen-planeet? Wel een heel bijzonder gevoel van leegte. Is het boeddhisme eigenlijk niet een grote IM’er, een ingezonden mededeling in de vorm van een advertentie?
Een stemmetje in mij bleef maar wroeten. Je hebt door je werk als journalist sommige mensen toch wel gelukkig gemaakt. Stemmetje twee: Maar ook ongelukkig. En je werk in het vertegenwoordigend overleg dan, bij die grote uitgevers. Dat was toch zinvol. Stemmetje twee: Het was ook vaak handjeklap. En je hebt leuke kinderen en kleinkinderen, reikte stem één mij aan. Stem twee zweeg.
Het is waar, ik ben trots op mijn kinderen en blij met mijn kleinkinderen. Soms voel ik me wel een goede vader en altijd een leuke opa. Een aardige partner ook, maar ook knorrig. Maar het is geluk op de vierkante meter. Stem twee: Je hebt leuke mensen om je heen, vrienden, boeddhisten. Stem één: En je zoektocht door het leven dan, vanaf je pubertijd. Je bent toch geen hersendode kwezel.
Ik nam het gesprek over: Die tocht eindigde aan de kust op het strand omdat ik niet bij machte was om de watermassa van de zee uiteen te jagen, zodat ik mijn levenspad kon vervolgen. In de verte zag ik het onbekende, waar ik door al dat water niet bij kon. En het is waar, ik zocht me rot naar ik weet niet wat. Honderden dingen, twintig huizen, mooie banen, reizen, dieren, vrouwen, vrienden en kennissen, mensen die van mij houden en ik niet altijd van hen. Het kwam en het ging. Het leven als een grote mettameditatie, terwijl ik helemaal geen zin heb om al de mensen om mij heen onder te verdelen in vrienden, neutralen en vijanden. Altijd maar die keuzes maken.
Maar wat blijft er van die dingen, zaken en mensen over als je hartstikke dood bent, mengde stem drie –mijn grote egovriend- zich in het gesprek. Welke sporen laat je na, zeurpiet? Ik werd stil en zag mezelf verdrietig in een lege kamer staan, met in de hoek een grote kartonnen doos. Met erin mijn nalatenschap. Ik stelde me voor wat anderen daarin zouden aantreffen, na mijn verscheiden. Alle stemmen in mij zwegen.
Moge iedereen een gezond, lang en gelukkig leven hebben, niemand uitgezonderd.
Vrede en alle goeds, zeggen de Franciscanen.
Moedig voorwaarts!
BIJSLUITER: het lezen van deze columns kan leiden tot groot geestelijk ongemak, woedeaanvallen, depressies, onbeheerst gedrag, angstaanvallen, maagzuur, zweten, ongeloof, twijfel aan eenieder, straatvrees, lange tenen en het geloof in het eigen gelijk. Bij de lezers. Scheldpartijen en een onbedwingbare drang om te reageren zijn waargenomen. Sommigen willen mij corrigeren. Of bedanken. Of prijzen. De drang om in verzet te komen is waargenomen, het abonnement op te zeggen. Sommigen besluiten de krant niet meer te lezen, of te boycotten. Er kwaad over te spreken. Te janken of te vloeken. De straat op te gaan om te demonstreren maar niet weten waartegen. Het boeddhisme de rug toe te keren. Of aan de drugs te gaan. En zo gaat het maar door.

Jules Prast zegt
De Dharma
Een merel schijt, met zang en stront.
Alle stemmen zwijgen.
Inderdaad.
Sjoerd zegt
De Drentse dharma,
Achterna,
kiek je’n koe,
altied in de konte!
(De essentie blijft,
vorm en leegte.)
Tim zegt
Mooie column Joop. Het prikkelde me.
Dat het bestaan zinloos is. Dat is volgens mij vanuit het perspectief van de verlichtingservaring inderdaad een goede constatering. Door de betekenisloosheid en de leegte van alle bewustzijnsverschijnselen te erkennen, verdwijnt elke pretentie en ambitie als sneeuw voor de zon. Maar die erkenning van zinloosheid is op zijn beurt zinvol, we kunnen we ons zo bevrijden van pijn en lijden.
Dat het bestaan zin heeft. Dat is volgens mij tevens vanuit het perspectief van mededogen een goede constatering. De erkenning van de leegte van het concept ‘ik’ zorgt voor liefde voor alle wezens. We proberen anderen te helpen het lijden ook bij hen te verzachten.
Tegelijkertijd zin en zinloosheid als een kat die zijn staart achterna gaat. Niet te lang over nadenken?
Rudolf zegt
Joop, je kan verschil maken als het gaat om het verminderen van het lijden! Kijk op: https://www.ikbenonbetaalbaar.nl/