• Door naar de hoofd inhoud
  • Skip to secondary menu
  • Spring naar de eerste sidebar
  • Spring naar de voettekst

Boeddhistisch Dagblad

Ontwart en ontwikkelt

Header Rechts

Tiende jaargang

Zoek op deze site

  • Home
  • Agenda
    • Geef je activiteit door
  • Columns
    • André Baets
    • Dharmapelgrim
    • Bertjan Oosterbeek
    • Dick Verstegen
    • Edel Maex
    • Eelco van der Meulen
    • Emmaho
    • Goff Smeets
    • Hans van Dam
    • Joop Hoek
    • Jules Prast
    • Paul de Blot
    • Rob van Boven en Luuk Mur
    • Ronald Hermsen
    • Theo Niessen
    • Xavier Vandeputte
    • Zeshin van der Plas
  • Nieuws
  • Contact
    • Steun het BD
    • Mailinglijst
  • Series
    • Boeddha in de Linie
    • De werkplaats
    • Recepten
    • De Linji Lu
    • De Poortloze Poort
    • Denkers en doeners
    • De Oude Cheng
    • Meester Tja en de Tao van Niet-Weten
    • Fabels door Goff
    • Cartoons van Ardan
    • Tekeningen Sodis Vita
    • De derwisj en de dwaas
  • Over ons
  • Privacy

Shoot! #5: Hoe boeddhistisch/mindful is voorpret?

5 september 2013 door Tom Hannes


In de rubriek Shoot! geeft Tom Hannes  antwoord op al je levensvragen.
Ook een vraag voor Tom? Mail naar: bodhitv@bosrtv.nl

Vraag 5: 

Hoe boeddhistisch/mindful is voorpret? Want met voorpret creëer je al een soort verwachtingen, toch? Kun je jezelf voornemen om daar niet aan te hechten en toch te genieten van de voorpret? Of is voorpret altijd een vorm van het ontwijken van het huidige moment? ~ Lieke ~

Mooie vraag! Vier mooie vragen zelfs! Mag ik ze in omgekeerde volgorde antwoorden?

 4. Is voorpret altijd een vorm van het ontwijken van het huidige moment?
Neen. Voorpret is een ervaring in het huidige moment. Eerder het idee dat je voorpret moet vermijden is een vorm van het ontwijken van het huidige moment.

3. Kun je jezelf voornemen om je niet aan verwachtingen te hechten en toch te genieten van de voorpret?
Ja, dat kun je. Goed voornemen ook. Maar hoe doe je dat? Daarvoor moeten we weten wat het probleem van voorpret is.

2. Want met voorpret creëer je al een soort verwachtingen, toch?
Eigenlijk begint het andersom. Eerst denken we iets leuks te kunnen verwachten. Dan wordt ons lichaam volgespoten met enthousiasme-hormonen. Ik denk niet dat je zou willen leven zonder dat mechanisme. Je zou meteen veranderen in een plant. Een mindful leven leiden is niet hetzelfde als een lobotomie ondergaan. Er hoeft geen spanning te zijn tussen leven in het hier en nu en verwachtingen hebben.

Maar verwachtingen moeten inderdaad beheerd worden. De mix van verwachting-en-voorpret kan ons immers flink in de luren leggen. De verwachtingen kunnen bijvoorbeeld niet uitkomen. Je hebt je weken verheugd op een weekendje Ardennen en als het zover is, regent het de hele tijd. Alle opgespannen verwachtings-energie verandert in één klap in een haard van wrok. “Hier heb ik zo naar uitgekeken! Wat doet de realiteit mij aan?” En wrokkige geesten zijn lastige dingen in de omgang.

Een ander gevaar is sluipender: voorpret erodeert onze aandacht voor alles wat niet met het verwachte doel te maken heeft. Ons hele bestaan vernauwt tot een dun recht lijntje tussen dit moment en de Grote Pret die Komt. Zo verliezen we bijna ons hele weidse leven uit het oog. De roze bril van de voorpret is een roze blinddoek. Je ziet niets. En waar je niets ziet, gaan je meest idiote patronen met je aan de haal.

Bovendien is voorpret verslavend. Dat is een vreemde trekken van onze geest: we raken makkelijk verslingerd aan dingen die iets leuks beloven, ook als vaak gebleken is dat die belofte nooit echt ingelost wordt. Of het nu een aankoop is, een consumptie, een sigaret, de verwezenlijking van iets, het winnen van rijkdom, macht, het binnenhalen van een nieuwe sekspartner, of het begin van een langverwachte vakantie… uiteindelijk is de bevrediging nooit echt, tja, bevredigend. Voor we goed en wel voelen hoe fijn het eventjes is, zijn we alweer op zoek naar de volgende voorpret. Want geef toe, voor ons verslaafden is het leven zonder voorpret geen pretje. We vervelen ons snel. De wereld wordt saai. We worden er in een oogwenk wanhopig van. We hebben snel een nieuwe shot nodig. Als echte junks.

Mooiweer garantie, me neus.

En het wordt nog erger. Neurologe Tali Sharot ontdekte recent dat wie geestelijk gezond is, geneigd is de toekomst te rooskleurig in te zien. Mensen met realistischere verwachtingen zijn zelfs vatbaarder voor depressies. Wat een ellende! We hebben dus te kiezen tussen roze zelfbedrog of deprimerend realisme. Valse hoop of wanhoop. Tyfus of cholera. Ziedaar de mens…

1. Hoe boeddhistisch/mindful is voorpret?
Goed, wat doet het boeddhisme hiermee? Alvast niet vluchten in een idee van een volmaakt huidig moment vrij van voorpret (of verdriet, boosheid, frustratie..). Onder boeddhisten en hun sympathisanten wordt soms vreemd gedaan over het hier en nu. Alsof alles plots in orde is als je maar toegang kreeg tot het Heilige Huidige Moment. Dat is – o ironie – pas echt een valse belofte.

Het huidige moment waarover de Boeddha sprak is iets helemaal anders. Hij raadt aan om de aandacht op het hier en nu te vestigen, niet omdat alles dan plots oké is, maar om ons bestaan te onderzoeken terwijl het zich voordoet. Hij vraagt dus om het realistische pad te kiezen. Als je dat doet, merk je dat het niet zo gek is dat we zo vatbaar zijn voor wanhoop. Want als je echt naar dit moment kijkt, merk je drie dingen: 1 alles is vergankelijk, 2 er valt niets te grijpen want de dingen zijn compleet afhankelijk van omstandigheden 3 en dat installeert dus inderdaad een gevoel van misnoegen in ons dat wel heel erg vaak met ons aan de haal gaat. Deze radicaal realistische blik bewaren is niet gemakkelijk. Hij gaat in tegen onze diepe neiging om onszelf te omringen met een wolkje van valse hoop. Maar boeddhisten zijn moedig. Ze zijn bereid om valse hoop te zien voor wat het is: een ideetje dat hier en nu probeert promotie te maken voor zichzelf. En ze zijn bereid om te blijven kijken met hun alles verpulverende aandacht.

Dat doen ze niet uit cynisme. Ze doen het uit, jawel, voorpret! De voorpret die voortkomt uit het vermoeden dat de weg van de Boeddha tot een heel ander leven kan leiden. Die voorpret hebben ze opgedaan omdat ze erover gelezen hebben, of een inspirerend beoefenaar gezien hebben, of omdat ze af en toe zelf aan den lijve hebben ondervonden dat het anders kan. Elke Boeddhabeeldje is een icoon van die voorpret: er zit een beter, vrijer, wijzer, lichter, ontwaakter en ja, prettiger leven in ons. En we kunnen dat leven zelf vormgeven. Die boeddhistische voorpret noemen we doorgaans bodhicitta: de zin om een Boeddhaleven aan te gaan. Om zo’n leven te beoefenen. Nu. En straks.

Het mooie is dat elk moment die beoefening kan voeden. Ook de lastige, de saaie, de wanhopige, de verwachtingsvolle… Kijk naar de lading die je op dit moment
drijft. Kijk ernaar met een Boeddhablik: dit is vergankelijk, afhankelijk van omstandigheden en een mogelijke bron van frustratie. En blijven kijken. Met de moed en de voorpret van je aangeboren bodhicitta. Ik wens je heel veel voorpret. Nu. En straks.

Deze column van Tom Hannes is afkomstig van Bodhitv een jongerenwebsite van de Boeddhistische Omroep. Het BD heeft een samenwerkingsovereenkomst met deze site.

 

 

 

Delen is rijkdom:

  • Twitter
  • LinkedIn
  • E-mail

Categorie: Columns Tags: antwoorden, huidig moment, Shoot, Tom Hannes, voorpret, vragen

Lees ook:

  1. Shoot! #1: Hoe raak ik verslaafd aan mediteren?
  2. Shoot! #7: De weg uit de hel
  3. De ultieme vraag van het leven
  4. Shoot! #3: Het lekkere wij-gevoel

Elke dag het BD in je mailbox?

Elke dag sturen we je een overzicht van de nieuwste berichten op het Boeddhistisch Dagblad. Gratis.

Wanneer wil je het overzicht ontvangen?

Primaire Sidebar

Door:

Tom Hannes

Tom Hannes is zenboeddhist, radiocolumnist, theatermaker- en performer, individueel en groepsbegeleider, en schrijver van de boeken 'Zen of het konijn in ons brein', 'Let's get mythical' en 'De vijf gezichten van angst'. 
Alle artikelen »

Ochtend- of avondeditie

Ochtend- of avondeditie ontvangen

Abonneer je

Elke dag gratis een overzicht van de berichten op het Boeddhistisch Dagblad in je mailbox.
Inschrijven »

Agenda

  • 25 februari 2021
    Doorlopende groep Vipassana Haarlem
  • 25 februari 2021
    Online Dhammakaya-meditatie
  • 26 februari 2021
    Online Dhammakaya-meditatie
  • 27 februari 2021
    Online Dhammakaya-meditatie
  • 27 februari 2021
    Volle Maan chant (online)
  • bekijk de agenda

De werkplaats

De werkplaats.

Boeddhistische kunstenaars

Artikelen en beschrijvingen van en over het werk van boeddhistische kunstenaars. Lezers/kunstenaars kunnen zich ook aanmelden met hun eigen werk.
lees meer »

Pakhuis van Verlangen

In het Boeddhistisch pakhuis van verlangen blijven sommige teksten nog een tijdje op de leestafel liggen.

Mijmeringen over bewustzijn

Rob van Boven en Luuk Mur - 23 februari 2021

Je trok in je jeugd de conclusie dat je niet gewenst was. Met die ervaring ging je de wereld zien. Dat werd het fundament van je geloofssysteem. Je ging jezelf beschermen tegen deze pijnlijke gevoelens, die het gevolg zijn van wat je bent gaan geloven.  Dat kan zijn door jezelf zoveel mogelijk terug te trekken of vooral niet lastig te zijn. Of misschien ging je juist heel nadrukkelijk aanwezig zijn, wat door anderen juist als heel vervelend ervaren kan worden.

Het ongelijk van de gelijkheid (deel 2 en slot))

Erik Hoogcarspel - 21 februari 2021

Het is niet verwonderlijk dat het begrip “gelijkheid” in andere culturen geen rol speelt. Blijkbaar heeft men daar wel van de ervaring geleerd. Voor Confucius waren rangen en standen in de maatschappij noodzakelijk voor een harmonische en goed functionerende samenleving. Een referendum zou volgens hem alleen maar tot grote rampen leiden, want ongeletterde en slecht opgevoede mensen kunnen niet weten wat het beste is voor ieder.

Het ongelijk van de gelijkheid (deel 1)

Erik Hoogcarspel - 20 februari 2021

We leven in procrustische tijden waarin gelijkheid heilig is geworden. Onderscheid, discriminatie, is zo’n beetje de bron van alle kwaad. We moeten allemaal gelijk zijn. Alle kinderen in een klas, allemaal schaatsen of naar het strand op hetzelfde moment, allemaal dezelfde kleding en dezelfde maten, met wat elastiek in de stof past het toch wel.

Paul Boersma – Het portret als valkuil

Paul Boersma - 16 februari 2021

Het Boeddhabeeld is een symbolische weergave van de vergoddelijkte mens, van de verlichte mens, van de mens waarin wijsheid en mededogen tot volle ontplooiing zijn gekomen. Het is een toonbeeld van harmonie.

Zó ontken je het klimaatvraagstuk óók. Dat kan anders!

gastauteur - 9 februari 2021

De crisis lijkt te groot, te massief om door de massa’s goed begrepen te kunnen worden. Let wel, het staat hier goed, die massa’s mensen zijn niet dom, er is niets neerbuigends bedoeld, maar de omvang van de problemen en de belangenstrijd er omheen zijn dermate groot dat begrip en theorie moeilijk ‘populair’ te maken zijn. Alleen maar roepen dat het ‘heel erg’ is, motiveert ook niet echt. En dan nog de (on)kosten van de benodigde maatregelen, wie draait ervoor op?

Meer onder 'pakhuis van verlangen'

Footer

Boeddhistisch Dagblad

Meest recente berichten

  • Chinees katoen door marteling Oeigoeren in de ban
  • Niet-weten is uit je woorden komen
  • Het jaar 2021 -dag 55 – baudet, wilders, engel
  • Boeddhistische ervaringsdeskundigen gezocht
  • De kern van yoga – Hatha yoga (deel 2)

Reageren

We vinden het geweldig om reacties op berichten te krijgen en op die manier in contact te komen met lezers, maar wat staan we wel en niet toe op de site?

Over het BD

Het Boeddhistisch Dagblad is een onafhankelijk journalistiek webmagazine over boeddhistische thema’s en inzichten.
Lees ons colofon.

Zie ook

  • Contact
  • Over ons
  • Columns
  • Reageren op de krantensite

Het Boeddhistisch Dagblad is een onafhankelijk journalistiek webmagazine over boeddhistische thema’s en inzichten. Lees ons colofon.

 

Op deze website gebruiken we cookies voor het bijhouden van bezoekersstatistieken.  Via de instellingen kun je bepalen wat je wel of niet toestaat: bekijk je instellingen.

 

loading Annuleren
Bericht niet verstuurd - controleer je e-mailadres!
E-mail-controle mislukt, probeer het opnieuw
Helaas, je blog kan geen berichten per e-mail delen.
Boeddhistisch Dagblad
Powered by  GDPR Cookie Compliance
Privacy en cookies

Op deze website gebruiken we cookies voor het bijhouden van bezoekersstatistieken en als je reageert: je naam en mailadres.

Zo houden we bij hoe de site gebruikt wordt en hoe vaak.

Hier kun je instellen welke cookies je wel of niet toestaat.

Noodzakelijke cookies

Met deze cookies slaan we je voorkeuren in het gebruik van deze website op.

If you disable this cookie, we will not be able to save your preferences. This means that every time you visit this website you will need to enable or disable cookies again.

Bezoekersstatistieken

We gebruiken Google Analytics voor het bijhouden van bezoekerscijfers.

Dit helpt ons bij het verbeteren van de website; zo weten we wat wel en niet gebruikt of gelezen wordt.

Alle cookies staan uit in je browser. Zet cookies aan alsjeblieft, als je wil dat we je voorkeuren opslaan,

Privacy

Bekijk wat we wel of niet doen met je gegevens