De demonstraties in Turkije en de wijze waarop premier Erdogan daar op reageert laat zien hoe emoties verder op kunnen lopen wanneer er inadequaat mee om wordt gegaan.
De demonstratie die gericht was op het behoud van het park naast het Taksimplein werd op een dusdanig manier benaderd dat alle Turken (en dat zijn er nog al wat) die zich miskent voelen door hun premier in protest kwamen. In tientallen steden in Turkije waren demonstraties, en waarschijnlijk zullen er nog wel meer volgen.
Wanneer je wilt wijzen op iets dat niet klopt en je wordt kleinerend aan de kant geschoven dan word je boos. Wanneer iemand dat vaker doet bij anderen dan vind je vaak al snel bevestiging in je omgeving.
President Gül en vice-premier Arinc zagen dat de reactie op de demonstratie buitenproportioneel was en uitten zich daar ook over. Premier Erdogan toonde echter overeenkomsten met een dictator die door zijn identificatie met zijn machtspositie beroofd is van realiteitszin.
Het niet luisteren naar een volk, in een land waar democratie (dus wel luisteren) de maat is, bevestigt het gevoel dat men al had voordat men ging demonstreren. Een demonstratie is een poging om, wanneer je het idee hebt dat er niet geluisterd wordt, alsnog gehoord te worden.
Wanneer je iemand aanspreekt op zijn gedrag en die reageert daar vervolgens op met een uitspraak als ‘stel je niet aan’ of ‘jij hebt er geen verstand van en ik doe het toch’, wordt het gevoel niet gehoord te worden bevestigd en treedt ook meer op de voorgrond. Het oorspronkelijke punt van je opmerking maakt plaats voor iets anders.
Aan de reacties van Gül en Arinc hebben we kunnen zien dat het even gemakkelijk is om op een andere manier te reageren. Een manier die de ander en zijn recht respecteert. Daardoor blijft het voor beide partijen mogelijk om bij het onderwerp te blijven waar het over gaat.
De houding van Erdogan droeg ertoe bij dat een onschuldige demonstratie uitgroeide tot een veel groter protest tegen zijn persoon. Hij graaft zich in in zijn eigen gezichtspunt en schept daarmee de voorwaarde voor de demonstranten om zich ook in te graven. Door de kleinering gaat het niet meer om het park maar om zijn arrogantie waardoor mensen met verschillende belangen elkaar kunnen vinden in een gemeenschappelijk punt van kritiek.
Vroeger was een dergelijke situatie voor het leger in Turkije, als hoeder van de seculiere rechtsstaat, reden om in te grijpen. Erdogan heeft het leger al monddood gemaakt, of hem dat ook lukt met het volk?
Omgaan met de emoties van een ander is gemakkelijker wanneer je luistert naar wat de ander te zeggen heeft in plaats van je eigen positie meteen te gaan verdedigen. Erdogan heeft dat mogelijk al te vaak gedaan om het nu nog goed te maken. Het verschil in inzicht binnen zijn regering zal hem daar waarschijnlijk ook niet bij helpen.
De uitdaging waar de demonstranten nu voor staan is om te blijven bij hun punt van kritiek en hun eisen en de uitnodiging die uit gaat van de reactie om tot geweld te vervallen te weerstaan. Op dezelfde manier als dat wij voor de uitdaging staan om ten tijde van emoties trouw te blijven aan onze behoefte en de uitnodiging die uitgaat van de emotie tot destructieve of inadequate handelingen te weerstaan. Mogelijk geeft dat Erdogan ook de mogelijkheid om tot inzicht te komen.
Tom zegt
Wij zien (oa) van Turkije alleen dat wat de pers/de media ons laten zien tenzij we zelf gaan kijken. Kijken we naar Syrië dan lijken we een ware dictator in Assad te zien die niet schroomt onschuldigen aan te vallen, misschien zelfs met gifgas. Al in het begin van de Syrische burgeroorlog zei Assad dat hij tegen moslim extremisten vocht. Ja, ja, mooie praatjes dacht iedereen. Totdat vorige week een extremistische moslimleider openlijk opriep om Assad ten val te brengen en een moslimstaat te stichten. Of is dat alleen wat de pers ons laat lezen? Feit blijft dat Erdogan een onplezierige indruk achterlaat. Hij bemoeit zich met de Nederlandse pleegzorg, laat in zijn land geen andere religies toe en heeft een broertje dood aan Koerden. Terecht???