Het jaar 2017 -de driehonderdenachtendertigste dag – woensdrecht

Zaterdagnacht heb ik slecht geslapen, zo vulde mijn hoofd zich met herinneringen na het zien van de documentaire Het hek van Woensdrecht, uitgezonden door de VPRO. In 1983 wees het kabinet deze luchtmachtbasis aan voor de plaatsing van 48 kruisraketten als de onderhandelingen over het INF-verdrag tussen het de VS en de Sovjet-Unie zouden stuklopen. Woensdrecht is een klein dorp in West-Brabant en ik was er nog nooit geweest maar op een vrijdagmiddag werd ik door de hoofdredactie van de krant waar ik toen werkte aangewezen als verslaggever Woensdrecht en ‘ging ik Woensdrecht doen’. Ik wist niet wat me te wachten stond.

Toen ik enkele dagen na het voorgenomen besluit rond de luchtmachtbasis reed zag ik een veld dat afgezet was met een prikkeldraad hekje van nog geen meter hoog. De omgeving lag er verlaten bij. Maar dat zou spoedig veranderen. Vredeactivisten trokken naar Woensdrecht en richtten daar Vredesactiekampen (VAK’s) op. Het eerste en grootste aan de Middenweg, met toestemming van de gemeente. Later kwamen er meer kampen, het Bunkervak tegenover de basis, het vrouwenvak in het bos. Sommige activisten kwamen en gingen weer, anderen sloegen er letterlijk hun tent (van zwart landbouw plastic) op en trotseerden jarenlang de elementen en het ontmantelen van hum kampen door de politie. Zoals Frits ter Kuile en Niek van Essen die aan het woord waren in deze documentaire.

Vier jaar lang was ik in en rond Woensdrecht bezig met verslaggeving. En had contact met de activisten, politiecommandant Ketellapper, de voorlichter van de basis Loe Baltussen, de Franciscaanse Vredeswacht, Atoom Vrijstaat en anderen die in verzet waren gekomen tegen de plaatsing van de kruisraketten. Was getuige van soms gewelddadige acties, intriges, vcrraad en vernietiging. Van politiemensen die op een moment weigerden nog langer actiekampen te ontruimen omdat dat tegen hun geweten indruiste.

Er werd een enorm hek om de basis gebouwd dat het activisten moeilijk moest maken om vernielingen aan te richten. Als persoon was ik een fel tegenstander van die kruisrakketten en ander wapentuig- wie niet? Als journalist deed mijn mening er niet toe. Na vier jaar was ik totaal gesloopt door de druk die op mij werd uitgeoefend door alle partijen om vertrouwelijke informatie waarover ik beschikte met hen te delen en was blij dat het akkoord werd getekend.

Toch ben ik blij dat ik de verslaggeving over Woensdrecht mocht doen, nu zo’n dertig jaar geleden. Ik heb er veel geleerd over menselijk gedrag, hoe je als ’tegenstanders’ met elkaar om kunt gaan. Dat geweld niks oplost. Dat praten het plaatsen van raketten kan voorkomen.

Ter Kuile zegt in de documentaire dat hij blij is met zijn acties een Derde Wereldoorlog te hebben voorkomen. De toenmalige commandant van de basis Schut trekt dat in twijfel. Zelf zie ik de activisten die daar in de kampen verbleven als waakvlammetjes die het licht van verzet brandend hielden.

Moedig voorwaarts!

BIJSLUITER: het lezen van deze columns kan leiden tot groot geestelijk ongemak, heimwee naar Chef,  de Kloosterbunker, Bunkerstad, woedeaanvallen, depressies, onbeheerst gedrag, angstaanvallen, maagzuur, zweten, ongeloof, twijfel aan eenieder, straatvrees, lange tenen en het geloof in het eigen gelijk. Bij de lezers. Scheldpartijen en een onbedwingbare drang om te reageren zijn waargenomen. Sommigen willen mij  corrigeren. Of bedanken. Of prijzen. De drang om in verzet te komen, het abonnement op te zeggen- wat niet kan. Sommigen besluiten de krant niet meer te lezen, of te boycotten. Er kwaad over te spreken. Te janken of te vloeken. De straat op te gaan om te demonstreren. De politiek de rug toe te keren. Of aan de drugs te gaan. Kwaad spreken over Feyenoord. Breken met de familie. Het haten van planten en groenten. Aantijgen of beschuldigen. Het stopzetten van gedachten. Sprookjes verwerpen.