Het is na het vertrek van de Amsterdamse beeldend kunstenaar Airco Caravan- afgelopen zondag, weer wat gewoner geworden in het landelijke Culemborg. Voorbijgangers, wandelaars en inwoners van het aan de rivier de Lek gelegen plaatsje, merkten alras dat gedurende de laatste twee weken van maart het atelier naast de dijk bij het fort aan Werk aan het Spoel een wel heel bijzondere bewoner had.
Zo zagen zij hoe op verkiezingsdag 19 maart Airco Caravan gekleed in een boerka over de dijk bij haar atelier liep. De korte wandeling in de alles verhullende kledij maakte deel uit van staaltjes performance art van Airco Caravan. Als onderdeel van Boeddha in de Linie gebruikt de kunstenaar originele technieken om maatschappelijke items aan de kaak te stellen. Vlak voor haar vertrek maakte ze, gekleed in een ‘ghillie suit’, met een stofzuiger het grasveld bij het atelier schoon. Om de vogels en dieren des velds niet op te schrikken deed ze dat gekleed in een uitrusting die in Nederland geen alledaags verschijnsel is. In de VS hullen stoere mannen zich in deze outfits als ze op jacht gaan.
Airco volgde in het kader van het boeddhistisch experiment Boeddha in de Linie twee weken geleden de Groningse kunstenaar Leen Kaldenberg op. Twee verschillende types in aanpak, werk en stijl. Beiden lieten zich inspireren door de prachtige natuur rond de bunkers op Het Spoel, het water van de rivier de Lek, de uiterwaarden die het dit jaar rustig aan doen omdat er nauwelijks aanvoer is van smeltwater. Kaldenberg is in Groningen rust en stilte gewend, Airco woont en werkt in Amsterdam. Beiden zijn geboren in een rivierengebied. Na terugkomst in zijn huis op het platteland van Groningen liet Leen de organisatoren van Boeddha in de Linie weten nog steeds bezig te zijn ‘te landen’, zoveel indruk had het verblijf, de boeddhistische beoefening in de bomvrije bunker en atelier op hem gemaakt.
Ook Airco onderging die invloed. In haar werk, kleur en stijl. Er waren momenten van vertwijfeling, van wat doe ik hier, maar steeds weer pakte ze de draad op. Werken deed ze in het atelier, de nacht bracht zij door in de bomvrije ruimte, verderop het terrein. In een gesprek dat ik met haar had vertelde ze de uitwerking te ervaren van de boeddhistisch oefening van zuivering die Leen Kaldenberg in die ruimte- met zes meter aarde boven zijn hoofd, had gedaan. Ook anderszins had het boeddhisme invloed op haar beleving van het moment, het kijken naar dingen en het maken van kunst. Elke dag luisterde zij naar teachings van de Dalai Lama- dat de beleving van dingen door je eigen geest wordt veroorzaakt zodat er ook nog wat aan te doen is. Het bracht haar rust in het moment. Om even stil te staan bij wat er is. Ook in haar werk.
De flamboyante kunstenaar is weer naar huis, maar ze laat in haar werk en aanwezigheid sporen na. Nergens staat geschreven ‘Airco was here’, nou ja, op een geheim gehouden plekje na dan, maar ze was er, indringend, subtiel, fluisterend en extravert. In dat mooie gebied, met vergezichten, snuffelende ratten, elke morgen een fazant voor de deur van de bunker, ganzen boven de Lek. Airco was there.
Raoul Deleo werkt en woont nu veertien dagen op Het Spoel. Er is een enorme boomstam naar de bomvrije ruimte gebracht. Hamers, beitels en een zaag zijn voorhanden om er een object van te maken. Ook zijn werk wordt, samen met dat van de drie andere kunstenaars, vanaf zaterdag 10 mei geëxposeerd in het kunstfort Asperen. Negen zalen vol kunst, inclusief dat van de kunstenaar Mary Fontaine, die de centrale spil van de expo vormt met haar van eierschalen gemaakte lotussen, toch een belangrijk symbool in het boeddhisme. Drie weken lang genieten. De Dalai Lama, die dat weekeinde naar Nederland komt, is door de organisatoren Elisabeth ter Borg, Agnes Sommer en Joop Hoek, uitgenodigd om de opening te verrichten. Zij verwachten dat hij zal komen om zijn door Airco Caravan in 2013 samengestelde metershoge portret te bewonderen, dat ook in fort Asperen wordt geëxposeerd.
Video
Een gesprek met Airco Caravan over de gebeurtenissen om haar heen op die gedenkwaardige 30ste maart 2014:
(bekijk het gesprek op YouTube)
Radio
Een verslag van Agnes Sommer:
