In het theravada-boeddhisme in Thailand wordt veel aandacht besteed aan de zogenoemde geboortedag-boeddha en de daarbij behorende amuletten. Zoals wij in het Westen weten onder welk sterrenbeeld –Ram, Schorpioen, Waterman- wij geboren zijn, zo koestert iedere Thai het teken van zijn geboortedag en bijbehorende kleur. Van deze beeldjes wordt door de Thai aangenomen dat ze beschermen tegen gevaar en voorspoed, geluk, succes en welzijn brengen. Als westerlingen kijken we misschien wat vreemd tegen dit verschijnsel aan, maar in het Thaise theravada-boeddhisme is de mengeling van eeuwenoud volksgeloof en boeddhisme heel normaal.
Zeven boeddhabeelden- het kunnen er ook meer zijn, staan voor de dagen van de week. In bijna elke tempel staan afbeeldingen van geboortedag Boeddha’s en zijn wierookstokjes te koop in bijbehorende kleuren. De vlaggen bij het paleis van de Thaise koning zijn geel- de koning is geboren op een maandag. De vlaggen daarentegen bij het paleis van de koningin zijn blauw- zij is op een vrijdag geboren.
Bepaalde gebeurtenissen in het leven van Boeddha worden verondersteld te hebben plaatsgevonden op bepaalde dagen. De beelden van de Boeddha die deze gebeurtenissen symboliseren worden geassocieerd met de dagen waarop zij zich zouden hebben voorgedaan.
Zondag
We beginnen met de Boeddha voor de zondag. Ruim vertaald is het de Boeddha van de vrijheid, ‘Paang Tawai Netr’. De Boeddha overweegt de verwezenlijking van volledige kennis onder de Bodhiboom. Degene die op zondag geboren zijn hebben een zorgeloos en wijs karakter. Ze zijn geliefd bij vrienden en familie. Hun lievelingskleur is rood.
Maandag
Het maandagbeeld staat voor veiligheid, het is de Boeddha van Bescherming ofwel ‘Paang Harm Samoot’. Degenen die op maandag geboren zijn hebben een goed geheugen, zijn serieus en houden van reizen. Hun kleur is geel. Het verhaal gaat dat de Boeddha na drie maanden in de hemel weer terug in het nu ruziënde familieleden aantrof en ze tot kalmte moest manen.
Dinsdag
Het boeddhabeeld dat voor de dinsdag staat wordt soms ten onrechte als een liggende Boeddha beschouwd. Maar het is de houding die hij aannam om zich voor te bereiden op zijn dood en het verlaten van de wereld. De Boeddha ligt op zijn rechterzij, zijn hoofd rustend op een arm. Het is de Boeddha van de waarheid ‘Paang Saiyasna’. Degene die op dinsdag geboren zijn hebben een brede belangstelling, zijn actief, dapper en serieus. Hun kleur is rose.
Woensdag
De Boeddha voor de woensdag maakt ons klein. Het is de Boeddha van de nederigheid, ‘Paang Oombaat’. Degenen die op woensdag geboren zijn houden van hard werken, ze zijn eerlijk en toegewijd. Hun kleur is groen. De Boeddha omvat met beide handen een bedelnap. Het moment dat hij terugkeert na een bezoek aan zijn vader. Die- als koning, boos is dat zijn zoon moet bedelen voor voedsel. In sommige versies zijn er beeldjes voor de ochtend en avond.
Donderdag
De Boeddha voor de donderdag zit er ontspannen bij. Hij zit in een volledige lotushouding, de handen rustend op de schoot. De rechterhand bovenop de linker. Het is de Boeddha van de innerlijke rust, ‘Paang Nung Samadhi’. Degene die op donderdag geboren zijn hebben een goed hart, ze zijn eerlijk, dankbaar en rustig. Hun kleur is oranje.
Vrijdag
De week zit er alweer bijna op met de vrijdag Boeddha. Deze belangrijke monnik staat hier afgebeeld met beide handen over de borst. Deze houding geeft contemplatie en overweging aan. De Boeddha overweegt de subtiele aard van de dhamma en overdenkt of en hoe hij de leer aan de mensheid kan onthullen. Het is de Boeddha van de communicatie, ‘Paang Rum Peung’. Degenen die op vrijdag geboren zijn houden van gezelligheid en plezier, ze zijn ambitieus. Hun kleur is blauw.
Zaterdag
Degenen die op zaterdag geboren zijn houden ervan zich af te zonderen. Ze zijn rustig en hun denken is van logische aard. Hun lievelingskleur is paars. Het beeld dat de zaterdag symboliseert is de Boeddha van het weten, de ‘Paang Naga Prok’. Het beeld laat de Boeddha in een volledige lotushouding zien, in meditatie, zittend op het opgerolde lichaam van de naga (een bovennatuurlijk wezen) Mucalinda, die met zijn kop de Boeddha beschermt tegen de regen. Mucalinda is de koning van de naga’s. De pose vertegenwoordigt de situatie in de zesde week na Siddartha’s verlichting.
Deze tekst verscheen eerder in het Boeddhistisch Dagblad op 13 november 2012.
