Op 1 juli 1863 schafte Nederland de slavernij af in Suriname en de Nederlandse Antillen. Er is gebleken dat tot slaaf gemaakte mensen nog 10 jaar moesten doorwerken voordat ze helemaal vrij waren.
De afschaffing van de slavernij wordt in Nederland sinds 1975 elk jaar op 1 juli herdacht en gevierd in verschillende plaatsen. Deze dag wordt Keti Koti genoemd.
Keti Koti betekent Ketenen verbroken in de Surinaamse taal Sranantongo. 1 juli wordt ook de dag der vrijheid genoemd.
Op 1 juli 2023 bood koning Willem Alexander namens de Nederlandse staat excuses aan voor de rol van Nederland in de slavernij. Dat was een zeer belangrijk moment waarop velen diep zijn geraakt. Juist omdat het verleden tot op de dag van vandaag een doorwerkt in onze individuele percepties en conditionering en ook in onze collectieve conditionering en in visies en sociale machtstracturen. Dat uit zich in subtiele of grove vormen van discriminatie en racisme.
Binnen Sangha Metta hebben we geprobeerd om meer aandacht te besteden aan dit thema omdat we het belangrijk vinden. We waren en zijn van mening dat we ons, juist door erbij stil te staan, op een dieper niveau bewust worden van onze conditioneringen en (re)acties jegens huidskleur, mensen uit anderen culturen of andere afkomst enz. Dat het helpt om de vooroordelen, het superioriteitsgevoel of minderwaardigheidsgevoel onder ogen te zien en proberen los te laten. Om te proberen de ingebouwde ketenen te verbreken!
We hebben korte retraites en dagen georganiseerd over Dhamma en Diversiteit en over het koloniale verleden. We merkten dat het bespreken van dit onderwerp niet zo makkelijk was. Het raakt vaak het gebied van schuldgevoelens, schaamte, boosheid en onmacht. Het raakt ook de onmacht tegenover grote sociale, politieke en economische (macht)structuren. Ik ervaar dat als een waardevol proces om mee bezig te zijn maar het is absoluut niet eenvoudig. Het vraagt veel geduld, moed, (zelf)compassie en wijsheid.
Ook hierin is de Boeddha een groot voorbeeld, leraar en inspiratiebron voor mij. Het feit dat de Boeddha iedereen tot zijn Sangha toeliet, vind ik erg moedig en revolutionair. Hij maakte geen onderscheid op basis van de kaste en afkomst van mensen terwijl er destijds sprake was van een kastenstelsel. Het feit dat de Boeddha ons leert dat iedereen het pad naar de ultieme bevrijding kan bewandelen, is voor mij het bewijs van diepe wijsheid en vertrouwen in de potentie van alle mensen, zonder onderscheid.
Je kun je natuurlijk afvragen of dit thema niet tot de wereldse zaken behoort? Of dat het onder de conventionele realiteit valt waar we in de meditatie en training van onze geest niet meer mee bezig hoefde zijn? Zo heb ik er zelf ook een tijdje naar gekeken, maar ik kwam erachter dat het een ‘spiritueel’ overlevingsmechanisme was. Onbewust ontliep ik de harde realiteit en zocht ik veiligheid op mijn kussen. Maar in het dagelijkse leven waren nog steeds de blinde vlek en ergernissen. Natuurlijk is mijn kussen nog steeds de meest veilige plek om te zijn, maar ik hoop dat ik als sociaal wezen met een open hart in de wereld kan staan en functioneren. Ik hoop dat ik met wijsheid en compassie met lastige conditioneringen in mijn geest en die van anderen om kan gaan.
Graag beëindigd ik mijn Dhamma talk met een mooie uitspaak van Inez Roelofs, mijn zeer geliefde Dhamma-zuster. Inez was een van voortrekkers van de werkgroep Dhamma en Diversiteit.
De Vrijheid die ik ervaarde door te kijken naar mijn witte vrouw zijn, en dat dwars door eigen groepsconditioneringen heen, gaf en geeft me steeds meer loslaten van werelds lijden.
Dat gun ik iedereen.
Inez Roelofs
Geef een reactie