Pas in het afgelopen jaar groeide bij Julia Strijland (46) de meer dan gewone belangstelling voor het georganiseerd boeddhisme in Nederland. De zen-boeddhiste en cineast is nu kandidaat voor een bestuursfunctie bij de Boeddhistische Unie Nederland (BUN). Niet om haar ego op te poetsen maar omdat ze graag helpt, legt ze aan het BD uit.
Hoe kwam je op het idee om je kandidaat te stellen voor die bestuursfunctie?
André (Kalden, voorzitter van de BUN) vroeg me om me kandidaat te stellen. Tijdens de vorige vergadering van de BUN bleek weer hoe weinig mensen zich qua energie en tijd inzetten voor deze organisatie. In de volgende bestuursvergadering hoop ik van de beide andere bestuurders meer informatie te krijgen over het werk voor de BUN. En in welke lijn zij denken over de toekomst van deze koepel. Ik ben zelf niet eerzuchtig, maar als ik kan helpen en daar ook een goed gevoel aan overhoud, doe ik dat graag. Dat is mijn motivatie, anderen werk uit handen te nemen. Gevoed door een persoonlijke interesse ben ik me dit jaar meer gaan verdiepen in de boeddhistische clubs. Die dingen komen op je pad.
Wat heb je zelf voor ogen waar het de ontwikkeling en toekomst van de BUN betreft?
Daar heb ik zeker wel een visie op, maar ik vind het te voorbarig om die al naar buiten te brengen. Ik wil daar eerst met andere bestuursleden over praten. Mijn intentie is om me nuttig te maken op plaatsen waar dat nodig is. Mijn visie wil ik te zijner tijd op papier zetten en presenteren. Maar nu wil ik daar nog niets over zeggen. André is een paar weken in het buitenland op retraite, dus ik heb ook geen overleg met hem.
Je wordt naar alle waarschijnlijkheid bestuurder van de BUN, maar je bent ook lid van de adviserende participatieraad (PAR) van de Boeddhistische Omroep Stichting (BOS). Via de BUN lopen er lijnen naar de BOS. En hoewel het beide vruchten aan een boeddhistische stam zijn, zijn die functies wel te verenigen?
Ik zal de regels er op nakijken en dan besluiten wat te doen. Als een dubbelfunctie inderdaad niet kan zal ik voorstellen dat iemand anders van het European Zen Center lid wordt van de PAR. Zelf vind ik het gelijktijdig lid zijn van BUN en PAR niet strijdig met elkaar. Maar regels zijn regels. Als lid van de PAR heb ik op het gebied van de programmering van de BOS een adviserende rol. En ik denk dat er bij de BUN heel andere taken op mij wachten. Dus ik zie niet in hoe die twee elkaar zouden kunnen bijten of dat er een belangenverstrengeling zou zijn. Ik heb sowieso geen belangen, dat ik voor eigen parochie op zou treden of de belangen van het European Zen Center binnen BOS of BUN voorop zou stellen. Wat ik wel wil is de taak van anderen verlichten en te proberen het boeddhisme op een goede wijze naar buiten te brengen. Via de BUN en met de PAR ook via de BOS.
Een paar weken geleden interviewde ik Marja Timmer, de voorzitter van de PAR. Er werden door lezers kanttekeningen geplaatst bij haar volgens sommigen te positieve visie op het reilen en zeilen van de PAR.
Ik denk niet zozeer dat de PAR niet goed zou functioneren maar wel dat er vanuit verschillende visies naar de mogelijkheden van de raad wordt gekeken. De PAR heeft een adviserende en geen beslissende functie. Wij adviseren maar het bestuur van de BOS blijft natuurlijk het bestuur van de BOS, met een eigen verantwoordelijkheid en een programmaraad. De PAR is niet beslissingsbevoegd. Dus bij het vormen van een mening speelt een verwachting bij mensen een rol. Als mensen verwachten dat de PAR de programmering van de BOS om kan gooien, is dat een verkeerde verwachting. Dat geldt ook voor de BUN. Je kunt zeggen, wat moet je met zo’n unie überhaupt in Nederland? Afhankelijk van je verwachting vorm je je een oordeel.
Er woedt al jaren een discussie over wat boeddhistische onderwerpen zijn en welke boeddhistische stromingen in welke mate vertegenwoordigd zijn in de programmering van de BOS. Hoe breng je dat goed in beeld? Kan je ook een film over het lijden van de mensheid uitzenden, als die niet direct met zen-monniken of andere boeddhisten van doen heeft. Het is goed om daar steeds weer in gesprek over te gaan. Ik heb wel bij de PAR, omdat ik ook filmmaker ben, een voorstel ingediend om het toetsen van producties meer te standaardiseren. Op welke wijze je programma’s kunt becommentariëren. Dat het inhoudelijk toch wat verder gaat dan: goh, dat was boeddhistisch. Aan de hand van vijf vragen, op een schaal van een tot vijf, kan commentaar worden gegeven. Met op het eind een persoonlijke mening.
Werk je met je eigen productie- en filmmaatschappij MoMo Productions ook voor de BOS?
Nee, dat doe ik niet. Ik heb wel zelf de film ‘ALS de dood’ geproduceerd en geregisseerd, over een ALS-patient die aan deze slopende ziekte overlijdt, die door de BOS in het kader van een serie over geboorte, ziekte, ouderdom en dood is opgepikt. Het is zo’n vreselijke ziekte. Als patiënt ben je er net aan gewend dat je niet meer kunt schrijven en dan kan je ook niet meer praten. Zo takel je af. Ik ben met de hoofdpersoon het avontuur aangegaan. In de film lag het er niet zo dik bovenop, maar vanuit mijn boeddhistische achtergrond was het interessant om mee te maken of bij iemand, die fysiek steeds minder kan en zich niet meer op kan trekken aan uiterlijkheden, de geest dan compenseert, zegeviert of overwint.
Lukt het wel om distantie te bewaren tussen het lidmaatschap van de PAR en je eigen rol en belang als filmmaker en producent? Je zit toch dicht bij het vuur. Gaat het niet wringen als de BOS meer producties van jou zou willen uitzenden?
In de raad zit ik als filmmaker en ik geloof dat dat voor de BOS een toegevoegde waarde heeft, dat er iemand lid is die een beetje verstand heeft van het vak en ook het boeddhisme beoefent. Tot nu toe heeft niemand mij die vraag gesteld en ik heb geen enkele actie ondernomen om mezelf in de kijkerd te spelen. Ik ben nu 1,5 jaar lid van de raad en ben maar een van de twintig leden en ik heb niet het idee dat ik dingen naar mijn hand kan zetten. Dat is niet aan de orde. Als het wel een thema zou worden en de BOS meer van mijn producties zou willen uitzenden, ben ik weg bij de PAR. Dan is er helemaal geen probleem. Ik wil ook niet dat de BOS mij ziet als een boeddhistische filmmaker, want dat ben ik niet. En ik wil als autonoom filmmaker ook niet geassocieerd worden met wat voor club dan ook. Dat neemt niet weg dat ik me voor een organisatie als BUN en BOS wel wil inzetten. Dingen veranderen, dat is toch goed.
