Toen ik hoorde wat er in Parijs gebeurd was bij “Charlie Hebdo” was mijn eerste reactie er een van woede en frustratie. Ik denk dat de meesten die de vrijheid van meningsuiting hoog in het vaandel dragen dezelfde emoties voelden. Misschien, misschien niet … hoe dan ook, het was wat ik voelde.
Na de eerste hete golf van boosheid kwamen er gevoelens van diepe compassie in mij op. Compassie voor het lijden van de slachtoffers in hun laatste seconden, compassie voor hun geliefden, compassie voor ons allemaal …
Maar ik moet eerlijk zijn: mijn mededogen werd ook weer onmiddellijk weggevaagd door boosheid. Nu was deze boosheid direct gericht tegen de drie terroristen. Ik was woedend: “Hoe durven ze?! Godsodeju, hoe durven ze?!!” De bonkende sensaties in mijn hart, de druk in mijn geest, de verschroeiende ijzigheid die door mijn lijf gierde, dat alles versluierde mijn innerlijk kijken. Plots werd ik mij ervan bewust hoe woede mijn inzichten en perspectieven vertekende. Het enige dat ik wél helder zag was hoe mijn woede mijn hart en geest voortstuwde in de richting van het “wij-tegen-zij” paradigma: verdeeldheid, verschillen, tegenstellingen, goed, kwaad, …
Ik dwong mijzelf om in mijn hart en geest naar de terroristen te kijken. Te proberen om écht naar deze drie mannen te kijken. Zien hoe hún woede direct gericht was tegen de cartoonisten, net zoals mijn woede direct gericht was tegen hén. Zien hoe hún woede hun inzichten en perspectieven vertekenden, net zoals mijn woede de mijne vertekende. Ik kon niet ontkomen aan de conclusie dat de terroristen net zo menselijk waren als ik.
Toen ik probeerde om écht contact te krijgen met hun ‘mens-zijn’ ging er een rilling door mij heen: hoeveel pijn en lijden is er in een leven dat in voortdurende woede geleefd wordt? Hoe voelt het om elke ochtend wakker te worden met haat in je hart? Hoe leeg is dat bestaan? Je moet wel helemaal gebrainwashed, ge-heartwashed en misleid zijn om een leven te leiden dat zo totaal doordrongen is van haat tegenover andere mensen.
De schutters zien zoals zij zijn -woedende, angstige en verwarde mensen- gaf mij een helderder beeld op de gebeurtenissen. Het bracht mij ook meer gelijkmoedigheid in mijn hart en geest.
Wij noemen deze mannen terroristen omdat zij dat zijn: door hun acties brengen zij (en anderen) terreur in onze wereld. Echter, zij zijn ook terroristen omdat zij zichzelf terroriseren. Zij terroriseren hun eigen hart en geest. Zij zijn hun eigen terroristen. En dat is een erg onfortuinlijke positie.
Dit inzicht laat mij toe om met meer helderheid te kijken en te denken, met meer gelijkmoedigheid. Het brengt weer wat balans en nuance in mijn kijk op de dingen. Hopelijk helpt mij dit om deze en komende gebeurtenissen met vaardige, zinvolle en nuttige acties te beantwoorden en om niet -in woede wild om mij heen te slaand- blind te reageren.
Laten hebzucht, haat en waanzin mij niet tot mijn eigen terrorist maken.
Hanna Beekman zegt
Dit is wat we nu nodig hebben: de visie van een wijs man die met beide benen in de wereld van nu staat en rust brengt in onze tumultueuze geest. Heel erg bedankt!
Kees Moerbeek zegt
Joop Hoek staat ook met beide benen op de grond, Hanna. Ook ‘wazig zijn’ mag.
Dolma zegt
IK hoorde dat een dame, gewoon gemutst gezegd had dat ze er werkte, en spontaak de codes voor de deur deed. Ze gingen binnen en naar die vergadering toe! Wellicht hadden die dat zelfs niet door wat die bengels kwamen doen.Het ging snel. IK vraag me eerder volgende reincarnatie af….
Angel zegt
Ik voelde geen woede of wat ook van negatieve gevoelens. Wel verdriet, ik ben er kapot van.
En ik heb de mensen die overleden zijn gezegd om naar het Licht te gaan.
Vandaag vroeg ik aan de Kosmos om degenen die hen vermoord hadden te laten oppakken.
Angel
Kees Moerbeek zegt
Ik begrijp weinig van wat je schrijft, maar deel je gevoel van compassie en medeleven.
Dave zegt
Misschien niet geheel begrepen, maar toch begrip voor de boodschap. Bij mij valt verdriet trouwens wel onder een negatieve emotie…
Joop Ha Hoek zegt
Ik ben een in het vak vergrijsde journalist en ik voel me boeddhist. Ik ben een met de collega’s en anderen die treuren om de dodelijke schietpartij in Parijs. Wat er gebeurd is heeft mij diep geraakt, ik huilde toen ik hoorde en zag hoe die politieman werd doodgeschoten. Vanmorgen om elf uur zat ik- net als zoveel journalisten, verslagen achter mijn werktafel en was een minuut stil. Ik sta voor vrijheid van meningsuiting. Ik ben tegen geweld en racisme. Ik geloof in menselijkheid, kameraadschap. Ik geloof dat het vrije woord sterker is dan een geweer of zwaard. Zelfs al zou ik het willen, ik kan me niet mee laten slepen door haat en agressie. Een gevolg van een lange zit op het kussen, vermoed ik. Ik weet nog wat ik voelde toen jaren geleden die vliegtuigen de Twin Towers in de VS binnen vlogen. Ik was verbijsterd en verdrietig door de beelden die ik op tv zag. Mensen die uit de ramen sprongen, reddingswerkers die om het leven kwamen. De wanhoop, het onmetelijke verdriet. Maar ik dacht ook: hoe verschrikkelijk moeten die daders er aan toe zijn geweest om dit te doen. Hun levens en die van de passagiers te beëindigen. In wat voor wereld leven we.
Jules Prast zegt
Op de website van de Britse krant The Guardian lees ik dat vier prominente Franse imams, in een vertoon van religieuze solidariteit, een gezamenlijke verklaring hebben uitgegeven met het Vaticaan. In de verklaring veroordelen ze het bloedbad in Parijs en waarschuwen ze dat een wereld zonder vrijheid van meningsuiting een gevaarlijke is; tegelijkertijd dringen ze er bij de media op aan respectvol om te gaan met religie. “Alleen dialoog tussen mensen met een verschillend geloof is een weg die een einde kan maken aan onderlinge vooroordelen,” zeggen ze.
Deze benadering slaat wat mij betreft de spijker op de kop. Thich Nhat Hanh zou het niet evenwichtiger verwoord kunnen hebben. Het lijkt me dat boeddhisten zich bij de genoemde verklaring zouden moeten kunnen aansluiten. Waar is onze maatschappelijke stem in deze eigenlijk?
Geweld lokt vaak meer geweld uit. Maatschappelijke verontwaardiging, hoe begrijpelijk ook, kan gemakkelijk omslaan in vijanddenken en een neerwaartse spiraal waarin democratieën in staat blijken tot Gestapo-achtige uitwassen. Abu Graib, Gaza, drones in Pakistan, ontvoering en marteling door de CIA en dergelijke voorbeelden meer, ondermijnen de geloofwaardigheid van ‘onze’ liberale mores in de ogen van veel mensen die de westerse wereld bekijken door de bril van hun eigen ideeën en waarden.
Een reëel dreigingsbeeld van ’terrorisme’ is dan ook meer van zulk ‘gerechtvaardigd’ geweld hier, in ons midden. In zo’n klimaat is werken aan vrede en verzoening hard nodig en uiteindelijk effectiever dan repressie. Juist daarom, om dat geluid te laten horen, zou een maatschappelijke(r) stem voor boeddhisme zo welkom zijn.
Dave zegt
Bedankt Frank, een mooi stuk met een mooi citaat die ik graag van je overneem, zal je naam er wel bij vermelden;)
Laten hebzucht, haat en waanzin mij niet tot mijn eigen terrorist maken.
Frank Uyttebroeck
WAM van Loenen zegt
Ik ben bang dat de huidige bijeenkomsten en steunbetuigingen mbt vrije meningsuiting door deze groepen gezien worden als het eens zijn door onze westerse wereld met spottende cartoons over Mohammed. Nog meer haat?
Anja zegt
Dank je Franck! Een mooi artikel. Ik kan de terrorist in mij ook voelen…. niets menselijks is mij vreemd. Juist door dit te zien is er compassie en gepaste actie.
Nic Schrijver zegt
Zo kan het gaan.
http://www.welingelichtekringen.nl/samenleving/406888/cherif-was-een-vriendelijke-jongen-die-ouderen-en-gehandicapten-hielp.html