Regelmatig kun je in deze krant lezen:
Moge iedereen gelukkig zijn, vrij van lijden, haat en gehechtheid.
Omdat ik er een stukje over wil schrijven, zou ik graag weten waar deze tekst vandaan komt.
Natuurlijk weet ik net zo goed waar deze tekst vandaan komt als jij: van Joop Hoek, uitgever, hoofdredacteur, redactie en enig lezer van de Boeddhistische Volkskrant, of hoe dit orgaan ook heet of had moeten heten, die er zijn snippets en artikelen mee lardeert.
Maar is Hoek slechts grootverbruiker of ook de bron van deze tekst? Ik vroeg het hem via de mail.
Hans: ‘Waar komt Moge iedereen gelukkig zijn… eigenlijk vandaan?’
Joop: ‘Van mijn leraar Chökden, Mahayana.’
Omdat mijn eigen leraar, Google, hier niet mee uit de voeten kon, vroeg ik door.
Joop: ‘Ze maakt deel uit van een groter geheel dat wij als studenten opdreunden. Het begon met- Goeroe, stichter, gezegende…grote overwinnaar, Shakyamuni Heer, voor u buigen wij neer, nemen toevlucht en offeren giften, oh zegen ons alstublieft.
En drie keer: Ik en alle voelende wezens nemen toevlucht tot Boeddha, dharma en sangha.
En daarna: Moge iedereen gelukkig zijn, moge iedereen vrij zijn van leed, moge niemand ooit gescheiden worden van zijn geluk, moge iedereen gelijkmoedigheid hebben, vrij van haat en gehechtheid.
Pali teksten maakten ook deel uit van dit gebed. Het was erg inspirerend. Leken en monniken zongen het samen in onze gompa.’
Deze antwoorden gelardeerd met een stroom grappen breder en ondieper dan de Maas, want met boeddhisten kan je lachen, dat weet iedereen, zeker op zondag, zelfs al komen ze uit Rotterdam.
Omdat ik nog altijd niet wist waar Moge iedereen gelukkig zijn… vandaan kwam, stelde ik mijn vraag voor de derde maal.
Joop: ‘Ik vermoed dat het een bestaande tekst is. Zij werd op een zangerige wijze opgedragen, compleet met buigingen en zo. Staand. We besloten het gebed met: idam guru ratna mandala kam nirya tayami. En dan Om, maar dat voegde ik zelf toe.
Ik weet dat het ook in andere mahayana sangha’s werd gereciteerd, aan het begin van de meditatie. Het heeft een krachtige uitwerking, maakt ook blij. De leraar en de Boeddha werden geprezen en iedereen in de wereld kreeg goede wensen en zegeningen. En de toevlucht werd keer op keer bevestigd.
Ik moest even oefenen om het te reproduceren sinds ik de mahayana heb verlaten. Maar nu zit het weer vast in de kop.’
Nou weet ik dus nog niet waar die tekst vandaan komt en ik durf het ook niet meer te vragen. Weet jij het? Ik hoor het graag. Een beloning krijg je niet, maar ik hoop dat je gelukkig mag zijn, vrij van lijden, haat en gehechtheid.
Reacties in de reactieruimte hieronder alsjeblieft.
Siebe zegt
Hallo Hans,
Ik weet niet of je hiermee tevreden bent want dit is maar een klein stukje, maar toch…
Ik vond het onderstaande in het eerste boek van Khuddaka Nikaya, Khuddakapatha, Metta Sutta, in de vertaling van Anandajoti Bhikkhu:
“(May all beings) be happy and secure, may all beings in their hearts be happy! Whatsoever breathing beings there are – trembling, firm, or any other (beings, whether they be long or great, of middle size, short, tiny, or of compact (body), those who are seen, and those who are unseen, those who live far away, those who are near, those who are born, and those who still seek birth – may all beings in their hearts be happy!”
Zoals je wel weet, denk ik, wordt deze hartewens gezien als de spontane uitdrukking/manifestatie van metta, van liefdevolle vriendelijkheid vanuit je hart.
De hartewens dat iedereen vrij mag zijn van lijden wordt overgeleverd als de spontane uitdrukking van mededogen.
‘Vrij van haat en gehechtheid’, ken ik als ‘vrij van haat, gehechtheid en begoocheling’.
Dit drukt uit, tenminste zo ervaar ik dit, dat het weinig zin heeft om mensen bijvoorbeeld vrij te wensen van lijden als je ze ook niet vrij wenst van de oorzaken van lijden, d.w.z. dat wat in ieders geest wortelt, namelijk de neigingen tot haat, gehechtheid en begoocheling.
Sutta’s geven ook aan dat het werken aan andermans welzijn vooral betekent dat je andere mensen, net zoals je zelf doet, aanspoort afstand te doen van die drie onheilzame wortels.
groet,
Petra Hubbeling zegt
Misschien helpt dit je in je zoektocht?
Lokah: The location of all universes existing at this moment
Samastah: All beings living in this location
Sukhino: In happiness, joy and free from all suffering
Bhav: The divine mood or state of union
Antu: May it be so
Association of Rural Surgeons of India – Lokah Samastha Sukhino Bhavantu
Meaning: May all beings everywhere be happy and free
Source: Many Vedic Texts
Verse:
svasti prajabhyaam paripaalayantam nyaayena margena mahim maheeshah
gobramanebhyah shubhamasthu nityam lokah samastha sukhino bhavantu
Om’ Shantih; Shantih; Shantihi
Meaning:
May there be well being to the people;
May the kings rule the earth along the right path;
May the cattle and the Wise men have well being forever;
May all the beings in all the worlds become happy;
Let there be peace, peace and peace be everywhere!
Bron: http://creative.sulekha.com/origin-of-great-sanskrit-mottos-you-read-all-around-you_455794_blog
Akshaya de Groot zegt
Ik ken het ook uit de Vedische traditie, in dit geval tot mij gekomen via dr. P.R. Sharma (Ram Rukmini Institute).
Het werd vaak gebruikt aan het einde van een lezing/satsang, ik geloof voor of na de meditatie. Ik vond de mantra altijd heel mooi, welwillend en vreedzaam klinken.
In het Sanskriet:
Om Sarve Bhavantu Sukhinah
Sarve Santu Nirama Yaha
Sarve Bhadrani Pasyantu
Ma Kascit Duhkhabhag Bhavet
Om Shanti, Shanti, Shanti …
In het Nederlands:
Mogen allen gelukkig zijn
Mogen allen gezond zijn
Mogen allen de Liefde en het Licht zien
Moge iedereen gespaard blijven van lijden
OM, vrede, vrede, vrede …
Siebe zegt
Hans, nog wat info:
De zoekcombinatie ‘free from suffering’ levert wel wat hits op (met zoekprogramma Adobe Acrobat Reader) in Digha Nikaya, Majhimma Nikaya, Samyutta Nikaya, Anguttara Nikaya, Khuddakapatha, Dhammapada, Itivuttaka, Udana, Sutta Nipata, Cariyapitaka, Milindapanha, Jataka, Petavatthu, Nettippakarana…maar niet in relatie tot de wens dat alle wezens vrij mogen zijn lijden, haat en gehechtheid. Die wens als geheel ben ik in bovengenoemde werken niet tegengekomen.
Andere werken van de Sutta Pitaka heb ik niet in een formaat dat eenvoudig en snel te doorzoeken is.
Het gaat dan nog om de volgende werken van Khuddhaka Nikaya:
-vimanavatthu
-theragatha
-therigatha
-niddesa
-patisambihamagga
-apadana
-buddhavamsa
-petakopadesa
Misschien kan iemand anders die even doorlezen:-)(doorzoeken met zoekprogramma mag ook:-)
Je moet wat doen om de niet-weter Hans tevreden te stellen!
groet,
G.J. Smeets zegt
Hans,
ik vermoed dat Joop zowel bron als grootverbruiker van die frase is. Ze is een bondige en handige afkorting van de vele, op elkaar variërende formules waarnaar mijn collega-reageerders verwijzen.
Maar vanwaar die fascinatie met waar de frase vandaan komt. Zie het eens van de andere kant: waar gaat ze heen? Kijk, als straks, laten we zeggen anno 2100, de tropen en subtropen onleefbaar zijn geworden vanwege de opwarming en ook de archieven in Londen en Leiden onder water zijn gelopen vanwege de zeespiegelstijging, en de Maas een grote en diepe rivier is geworden – dan heeft niemand tijd om lange Vedische en de Boeddhistische formules te onthouden.
Overigens zit er in die frase een adder in het gras. Wat zeg ik, een draakje. In feite is het een doodswens: er is geen leven zondere lijden, haat en gehechtheid. Moge iedereen vrede hebben met lijden, haat en gehechtheid.
Joop Ha Hoek zegt
Ik kan deze wens nooit meer gebruiken, zij kwam vanuit het diepst van mijn hart en is niet gebaat bij welke zoektocht naar de bron dan ook. Dat is hechten- verbaliseren- en staat haaks op mijn wens.
Vrede en alle goeds.
Kaarin zegt
Dat klinkt bijna alsof je misschien wel een klein beetje aan die wens gehecht was.
G.J. Smeets zegt
Joop, wat jij niet meer kunt gebruiken daar ga ik niet over.
Maar wat mij betreft gebruik je de formule tot in eeuwigheid der dagen. Ik vind het een sterke formule juist omdat er dat draakje in zit. Ik zou zeggen: niet lullen maar blijven poetsen met dat lapje tekst. Het is kort en zeer krachtig.
Joop Ha Hoek zegt
Soms ben je verliefd, dat gevoel komt vanuit je hele zijn, het is er gewoon, zo intens, niet te beschrijven. Als je het gaat analyseren- het in woorden gaat gieten, de bron opzoekt en toch niet vindt, is het mystieke verschijnsel over. Dan ga je -ik- woorden uitspreken en de wens gaat verloren in zo’n tekst. Vanavond onder mijn column mijn nieuwe wens. Ook mooi, met een RK-randje.
Siebe zegt
Als wij die oude teksten vol wijsheid wat serieuzer zouden nemen, zou de wereld er heel anders uitzien, Smeets.
Een systeem zoals de onze dat zich niet richt op het ontwortelen van hebzucht, haat en begoocheling maar wel boompjes wil planten, sorry, dat is niet serieus te nemen.
Een systeem dat helemaal niet de vloed van hebzucht en begeerte wil indammen, maar wel de vloed van zeespiegelstijging, sorry dat is ook extreem onvolwassen, het is niet serieus te nemen.
Een systeem dat wel het geweld wil indammen van de Ander maar niet de eigen haat en gewelddadige neigingen in de geest ziet en wil beeindigen, sorry, het is allemaal belachelijk.
Een systeem dat mensen bewust richting een verkeerd soort identiteitsbeleving leidt, waarin het vrijwel alleen maar draait om beeldvorming, is bewust sluw. Het grenst aan misdadigheid.
Een systeem waarin burgers steeds meer worden gezien als klanten, gedraagt zich als een drugsdealer. Het doet alsof het heil verkoopt maar ondertussen worden mensen steeds onvrijer en afhankelijker van de geleverde spullen of diensten.
Het is gewoon belachelijk te verwachten dat er geen rampen komen van de bezoedelde geest. Dat geldt voor een individu maar ook voor een samenleving of wereld als geheel.
groet,
G.J. Smeets zegt
Beste Siebe,
Veden, Oude Testament, Lao Tzu, Sutta’s, Koran, Oude Grieken, etc. Dat zijn de zogeheten wijsheidsteksten. En die worden, anders dan jij suggereert, al eeuwenlang zeer serieus genomen door burgers, boeren en buitenlui. Het punt is dat die mensen niet allemaal dezelfde wijze tekst volgen. En voor zover ze dat wel doen geven ze er allemaal hun eigen draai aan. Want dat is wat wijsheidsteksten zijn: verbale draaimolentjes die draaien zoals de wind waait.
De makke van jouw redenering (je bent niet de enige ‘boeddhist’, trouwens) is dat jij je persoonlijke fascinatie door ‘de bezoedelingen’ projecteert op de biologische en sociale wereld om je heen. Het feit is dat leven en samenleven zonder hechting, en zonder weerzin (dat! is de correcte vertaling van Dosa en niet de psychologiserende term ’haat’) en zonder beperkte blik (dat! is wat ‘onwetendheid’ betekent) onmogelijk is. Probeer het maar. En houdt daarbij voor ogen wat Darwin te zeggen heeft over weerzin als overlevingsmechaniek, wat de sociale wetenschap te zeggen heeft over hechting en gehechtheid als maatschappelijk cement, en wat de informatie-theorie te zeggen heeft over het feit dat in geen enkel virtueel of levend systeem alle info overal beschikbaar kan zijn.
Zonder hechting, weerzin en beperkte blik is elke levensvorm onmogelijk.
Wat allemaal niet wegneemt dat het een goed idee is dat jij en ik onze gehechtheid, weerzin en onwetendheid aandachtig onder ogen zien. Maar ik vind het geen goed idee dat je je bezoedelingen [jouw eigen zelfbeschrijving] projecteert op de wereld om je heen. De wereld zit echt anders in elkaar dan jij. En ook als ik.
Siebe zegt
Een bezoedeling als boosheid wordt in de teksten prachtig beschreven als ‘met een giftige wortel en een met honing besmeurde punt’ (SN1.71).
Al die bezoedelingen zijn als honing op een scheermesje.
“De wortel van bezoedelingen is giftig”. Dit betekent dat het niet zo is- en dat wordt wel vaak zo gezien- dat bezoedelingen ontstaan uit zoiets edels als oprecht mededogen of vanuit liefde of vanuit wijsheid.
Naast een giftige wortel hebben bezoedelingen “een met honing besmeurde punt”. Wat betekent dit?
Nou, dat je je bijvoorbeeld heerlijk kan voelen bij trots, als je iets bereikt hebt, als mensen je eren, als er iets van eigendunk is etc. Honingbesmeurde eigendunk.
Of, dat je je goed voelt als je vijandigheid vergeldt met vijandigheid, boosheid met boosheid, een mep met een mep, onrechtvaardig-heid met je toorn etc.
Of dat je je goed voelt als je lekkere dingen proeft, mooie dingen ziet of hoort, etc.
“Met honing besmeurd” geeft dus aan dat aan bezoedelingen een kant zit die wij ervaren als beloning.
Wat de Boeddha duidelijk aangeeft is dat dit een fout is, er zit geen beloning aan bezoedelingen, zoals een junk zichzelf ook niet beloond met drugs of drank maar juist kapot maakt. Het honingzoete van bezoedelingen is gevaarlijk. Het bedreigt iemands welzijn.
De Boeddha wijst op het gevaar van die beloningskant van bezoedelingen omdat hiermee uit het oog verloren raakt dat bezoedelingen wel degelijk een giftige wortel hebben, dus heus niet iets voordeligs zijn voor jezelf.
Geen positief woord heeft de Boeddha over voor bezoedelingen, ook niet voor boosheid.
Volgens mij heeft ie daarin groot gelijk.
Het welzijn van individu en samenleving is gebaat bij het afzwakken en verdwijnen van bezoedelingen.
Van het waarderen, rechtvaardigen, goedkeuren, van bezoedelingen komt ellende.
groet,
Hans van Dam zegt
Hartelijk dank allemaal