Slot van een 4-delig dwaalgesprek over de mystiek van alledag.
Vera: De essentie van jouw mystiek is het mysterie, niet het goddelijke, begrijp ik dat goed?
Hans: Of er iets goddelijks is aan het mysterie maakt deel uit van het mysterie. Ik weet dat niet.
Vera: Niet-weten is door en door mystiek.
Hans: Niet-weten is kinderlijke verwondering over het bestaan. Te beginnen met het alledaagse, de wereld in en om je heen. Later komen daar steeds meer raadsels bij, vaak vermomd als kennis, waaronder religieuze.
Vera: ‘Wie niet wordt als een kind…’
Hans: Alleen weet een kind nog niet wat het ziet, en ik niet meer. Bij een kind moet de kennis nog toeslaan, bij mij heeft hij grotendeels afgedaan.
Vera: Een kind wil nog weten wat het ziet, jij gelooft het allemaal wel.
Hans: Een kind gelooft het allemaal graag. Ik verbaas me vooral.
Vera: Jij hoeft het niet meer te weten.
Hans: Nieuwsgierigheid wil bevredigd worden, verwondering wil niets.
Vera: Verwondering heeft genoeg aan zichzelf.
Hans: Verwondering is geen motief, het is een gemoedstoestand. In mijn geval een mengeling van onbegrip, ontzag, deemoed en gelatenheid.
Vera: Je wordt er geen ontdekkingsreiziger van.
Hans: Nee, die tijd is dan voorbij. Maar je blijft er klein van en je gaat er niet dood aan.
Vera: Misschien moet je dit existentiële mystiek gaan noemen.
Hans: De mystiek van alledag, dacht ik zelf.
Vera: Is wel een mond vol.
Hans: Bestaansmystiek dan?
Vera: Niet slecht.
Hans: Ik vond het in de veertiende editie van de Van Dale op cd. Een vergeten woord. Ik kan het in de Wikipedia en op internet tenminste nergens terugvinden.
Vera: Hoe definiëren ze dat?
Hans: Als “een mystiek aspect van de dingen, waardoor zij tegelijk ‘volkomen open en volkomen toegesloten zijn’ (A. Roland Holst)”.
Vera: Mooi.
Hans: Op voorwaarde dat we onder dingen ook wezens mogen verstaan.
Vera: Totaalmystiek, is dat wat?
Hans: Alsof je de oorlog verklaart. Wereldmystiek?
Vera: Klinkt als wereldmuziek.
Hans: Wereldse mystiek?
Vera: Seculiere mystiek?
Hans: Maar dan de agnostische variant, niet de atheïstische.
Vera: Vrije mystiek?
Hans: Lege mystiek?
Vera: Best moeilijk om een goed woord te vinden.
Hans: Weetnietmystiek?
Vera: Agnostische mystiek?
Hans: Agnostiek?
