Op dinsdag 12 november om 08.00 uur zal het gerechtshof in Den Haag uitspraak doen in het hoger beroep. ‘Door onze rechtszaak weten olie- en gasbedrijven dat ze niet meer onschendbaar zijn. Er is nu veel meer aandacht voor de verantwoordelijkheid die grote vervuilers hebben in het veroorzaken van gevaarlijke klimaatverandering’, vertelt Donald Pols, directeur van Milieudefensie.
Het is een wereld van verschil met 2018 benadrukt Pols. In dat jaar startte Milieudefensie samen met Greenpeace, de Waddenvereniging, ActionAid, BothEnds, Fossielvrij NL en Milieudefensie Jong de rechtszaak tegen Shell met steun van ruim 17.000 mensen. In 2021 wonnen de milieuorganisaties deze rechtszaak. De uitspraak werd wereldnieuws en zwengelde het debat over de verantwoordelijkheid van vervuilers verder aan. Pols: ‘Inmiddels is er in Europa wetgeving aangenomen, de CSDDD, die grote vervuilers verplicht om hun uitstoot te verminderen in lijn met het klimaatakkoord van Parijs. Onze klimaatzaak tegen Shell heeft duidelijk invloed gehad op de totstandkoming van deze Klimaatplicht. Daarnaast zijn er overal ter wereld nieuwe klimaatrechtszaken tegen bedrijven gestart.’
Cruciaal moment
In 2021 oordeelde de rechter dat Shell zijn uitstoot met 45% moet reduceren in 2030 in lijn met het wereldberoemde klimaatakkoord van Parijs. In het vonnis werd duidelijk dat Shell een grote verantwoordelijkheid draagt in het verminderen van gevaarlijke klimaatverandering. Shell ging tegen deze uitspraak in beroep. In april 2024 nam het gerechtshof vier dagen de tijd om alle partijen in het hoger beroep te horen. Pols: ‘De feitenbasis is in de afgelopen jaren alleen maar sterker geworden. Daarnaast zien we ook dat de klimaatcrisis in hevigheid is toegenomen. Overstromingen, bosbranden, hitterecords en andere klimaatrampen domineren het nieuws. Een ding staat vast: dit decennium is cruciaal bij het aanpakken van gevaarlijke klimaatverandering.’
Roger Cox, advocaat van Milieudefensie, heeft vertrouwen in de uitspraak op 12 november: ‘We houden uiteraard met elk scenario rekening, want het is nu aan de rechters om een oordeel te vellen in deze zaak. Tegelijkertijd kan je niet om de feiten heen: grote vervuilers als Shell stoten grote hoeveelheden broeikasgassen uit en het is in ieders belang dat ze hun uitstoot drastisch terugdringen.’
Winnie Oussoren, voorzitter van Milieudefensie Jong: ‘Voor iedereen die zich ernstig zorgen maakt over klimaatverandering is dit een belangrijk moment, maar voor jongeren is dit extra belangrijk, omdat het óók over onze toekomst gaat. Wij hebben nauwelijks een stem in de politiek en zijn niet zo machtig als grote vervuilers, zoals Shell. Maar bij de rechter kunnen we het verschil maken op basis van de feiten en laten we zien dat er hoop is in het stoppen van de klimaatcrisis.’
