Jezelf graag zien vereist dat je, nadat je je lijden herkend en erkend hebt, er met liefde op reageert. Dat je mededogen naar jezelf uitstraalt. Dat betekent concreet dat je niet van je lijden wegkijkt, dat je er geen afleiding voor zoekt (in je werk, door geestverruimende middelen, door zintuiglijke afleiding). Het betekent dat je je lijden toelaat, dat je aanwezig bent voor je eigen pijn. Dat je dukkha een plaats geeft in je leven. Als onderdeel van je bestaan. Zonder afkeer. Gelijkmoedig.
Guy – dhammazaadjes – Metta bhavana
‘Blijmoedigheid, vriendelijke woorden, anderen een goede dienst bewijzen en alle mensen gelijk behandelen: deze vormen van affectie zijn voor de wereld wat de as is voor het wagenwiel.’
Guy -dhammazaadjes – Leef in het heden. In dít moment. In élk moment.
Net zoals gedachten over het verleden schimmen zijn van wat ooit was, zijn gedachten over de toekomst slechts wensdromen. Gedachten over verleden en toekomst zijn begoochelingen. Noch het verleden, noch de toekomst zijn plaatsen waar de geest van de dhammanuvatti wil vertoeven.
Guy – dhammazaadjes – Bevrijding verdraagt geen hechting
Alleen als er niemand over je schouders meekijkt, zul je de zaken helder zien. Alleen door je van alles en iedereen onafhankelijk te maken, kun je bevrijding vinden.’
Guy – dhammazaadjes – Vergeven
Iemand vergeven gaat niet louter over iemands onheilzaam gedrag.
Guy – dhammazaadjes – Benoemen
To name is to tame.
Guy – dhammazaadjes – Stilte (2)
Zoek de stilte op. Wijsheid vergt geen woorden. Wijsheid spruit voort uit stilte. Niet uit het dualistische lawaai van het conceptuele denken. Vanuit stilte ervaart de dhammanuvatti de ware natuur van de dingen.
Guy – dhammazaadjes – Stilte
Uitsluitend in stilte bevindt zich de ware transcendentie, maar let op: stilte is bedeesd. Stilte komt nooit met wereldse bravoure, komt nooit met een processie van barokke praal en dito spektakel, met op kop een opzichtige tamboer, die met zijn mace de maat aangeeft.
Guy – dhammazaadjes – Jetavana
Het Jetavana is het beroemde klooster, gelegen net buiten Savatthi. Savatthi was de hoofdstad van de antieke Indische Mahajanapada-staat Kosala.
Guy – dhammazaadjes – Tilakkhana
‘Alles wat onderhevig is aan ontstaan, is onderhevig aan vergaan.’
Guy – dhammazaadjes – Dhutanga
Een dhutanga is een ascetische (wandel) pelgrimstocht van monniken van de Thai Forest Tradition. De monnik verlaat het klooster voor een tocht door de jungle en over knekelvelden en bezoekt op deze tocht meditatiemeesters van andere kloosters. Meestal zijn dit kleine nederzettingen van 5 à 10 bhikkhu’s. Maar soms ook grote(re) viharas.
Guy – dhammazaadjes – Bosmonniken
De bosmonniken trachten te leven in complete harmonie met de natuur: ze beschermen het woud en het milieu en doen aan herbebossing. Dit is natuurlijk een zware opdracht: het leven in de moessonbossen van Zuidoost Azië—zonder veel comfort—is geen lachertje en tot op heden blijven de gevaren (regenval, aardverschuivingen, malaria, gifslangen, insecten…) in deze onherbergzame gebieden nog steeds erg reëel.
Guy – dhammazaadjes – Bevuil je geest niet
Laat onwetendheid los. Bevrijd je van afkeer. Overwin boosheid door mildheid. Overwin het slechte door het goede. Open je hart. Geef vrede een Maar met woorden en daden.’ Wees een edel mens. Een ariya-puggala. Een stroombetreder.
Guy – dhammazaadjes – Kwaadheid, haat, boosheid, vijandigheid (P. dosa, vyapada)
Haat conflicteert met een kalme en gebalanceerde geestestoestand en vormt juist hierdoor een onoverkomelijke belemmering voor bevrijding en ontwaken. Vyapada blokkeert elke spirituele progressie.
Boosheid versterkt de tegenstellingen met anderen. Ze werkt verdeeldheid in de hand. Ze blokkeert elke communicatie en veroorzaakt diep lijden.
Guy – dhammazaadjes – Laat boosheid (P. kodha) je niet destabiliseren
Boosheid is een verfoeilijke etter. De Boeddha laat er in de Dhammapada geen enkele twijfel over bestaan:
Geef boosheid op! Zweer eigendunk af! Overstijg alle ketens! Wie niet aan lichaam en geest gehecht is, wie niets bezit, wordt niet door lijden gekweld.’
Guy – dhammazaadjes – De persoonlijke afzondering (P. ekaviharo)
‘Laat het verleden los. Laat de toekomst los. Laat het heden los. Wanneer je oversteekt naar de Andere Oever—met een volkomen bevrijde geest—zal je nooit meer tot geboorte en ouderdom komen.’
Guy – dhammazaadjes – De staat van vrede
De Udana—letterlijk vertaald: ‘geïnspireerde uitspraken’—behoort tot de oudste elementen van de Pali-canon. De Udana bevat 80 sutta’s waarin de vroegste leerstellingen en opvattingen van de Boeddha zijn ondergebracht.
Guy – dhammazaadjes – Jataka’s
‘Jataka’ betekent letterlijk ‘geboorteverhaal’. Het is een verhaal waarin een vorig leven van de Boeddha centraal staat. Dieren spelen een belangrijke rol in deze verhalen.
Guy – dhammazaadjes – Afhankelijk ontstaan (P. paticca samuppada)
Verschijnselen, fenomenen, dingen (P. dhamma’s) hebben geen schepper nodig voor hun ontstaan, bestaan en vergaan. Ze ontstaan, bestaan en vergaan eenvoudigweg uit en door elkaar.
Guy – dhammazaadjes -Spontaan Bewust Zijn
Meestal zijn we niet bewust. Wetenschappelijk onderzoek leert dat slechts 5% van wat we doen bewust is; de rest in onbewust. Verdwalen we in het bos van onze geconditioneerde droomwereld. Bewegen we ons voort in de mallemolen van onze gewoontepatronen. Hoe meer we ons dit dwangbeeld ‘eigen’ maken, hoe meer we daarin ‘geloven’, hoe meer we geconditioneerd zijn, hoe meer we er last van hebben. Hoe meer de begoocheling (P. moha) greep op ons krijgt. De Boeddha noemde dit ‘rondjes draaien’. Samsara. Dit is het eindeloze ronddwalen van wezens in de eindeloze, onbevredigende cyclus van dukkha.
Guy – dhammazaadjes – Vreugde in jouw beoefening
Ervaar vreugde (P. piti) in jouw beoefening. Geniet ervan. Vreugde scheppen in jouw meditatie vormt een belangrijk onderdeel van je beoefening. Zonder vreugde kan de beoefenaar nooit tot ontwaken komen. Vreugde is de brandstof, de voeding, het substraat dat de meditatie helpt om sterk en stabiel te worden. Niet voor niets is piti één van de zeven ontwakingsfactoren (P. sambojjhanga).
Guy – dhammazaadjes – Sampajanna (P.)
Sampajanna is één van de vier scharnierwoorden in het refrein van de Mahasatipatthana Sutta. Het is in dit refrein dat de Boeddha zijn volgelingen aanraadt om nauwgezet—ijverig, vurig, met grote inspanning (P. atapi); penetrerend aandachtig (P. satima); met helder begrip en diep inzicht in de vergankelijkheid van de dingen (P. sampajanna) en vrij en onthecht van werelds verlangen en afkeer (P. vineyya loke abhijja-domanassa)—de interne oorzaken van dukkha te onderzoeken in de Vier Velden van Opmerkzaamheid, namelijk in het lichaam; de gewaarwordingen; de geest en de geestinhoud.
Guy – dhammazaadjes – Kamma (P.)
We hoeven ons niet te verschuilen achter illusie. Niet de schuld bij anderen leggen. Maar evenmin de verantwoordelijkheid voor onze bevrijding op de rug van een illustere onbekende macht schuiven. Dat is vluchtgedrag. Wegkijken van de realiteit.
Guy – dhammazaadjes – Zonder ‘zelf’ (P. anatta)
Alles wat veranderlijk, onbevredigend en zelfloos is moet beschouwd worden als ‘Dit is niet van mij, dit ben ik niet, dit is niet mijn zelf’.
