de fluitspeler
is in zijn lip gestoken
door een mug
Morikawa Kyoriku (1656-1715)
Kyoriku was een goed observator, zoals uit deze haiku ook weer blijkt. Hij was leerling van Bashō, van wie hij het schrijven van traditionele haiku’s leerde. Kyoriku beschrijft in deze haiku, zonder emotie, een gebeurtenis. Het resultaat is een mooie haiku over een ogenschijnlijk onbeduidend voorval. “Ogenschijnlijk onbeduidend” want vergis u niet: een steek van een mug is een klein dingetje dat grote gevolgen kan hebben.
In de Engelse vertaling van de haiku, door Stephen Addis, Fumiko Yamamoto en Akira Yamamoto, staat: “on the edge of his lips”. Het maakt dan wel verschil wáár de fluitspeler precies is gebeten. En over wat voor soort fluit het gaat. Op de rand van je lippen gebeten worden als je bijvoorbeeld trompettist bent, is wel een handicap.
Hoe het ook zij, een bultje op de rand van de lip van een fluitspeler, waar elke dag een fluit een paar uur tegenaan gedrukt wordt is niet alleen bijzonder pijnlijk, het kan ook een wond veroorzaken. Waarbij het zelfs onmogelijk kan zijn om fluit te spelen.
Deze musicus verdient zijn brood met fluitspelen. Hij is misschien in dienst van een shōgun of zelfs van de keizer. Of hij speelt gewoon elke dag op het marktplein. Niet kunnen spelen vanwege een wond op zijn lip, betekent geen brood op de plank.
En omdat er voor zover ik weet destijds in Japan geen sociale voorzieningen zoals Arbowet of Arbeidsongeschiktheidsverzekering bestonden, zijn de financiële gevolgen voor de gewonde fluitist wel te voorspellen.
Gelukkig trekt een muggenbeet snel weer weg. Dus kan de schade voor Kyoriku’s fluitspeler meevallen. Wat overblijft is een sterke haiku die ons ruim 300 jaar later, in alle eenvoud nog doet glimlachen.
The flute player
bitten by a mosquito
on the edge of his lips.
Uit: HAIKU An Anthology of Japanese Poems.
Geef een reactie