In Nederland wordt elk jaar via de rijksbegroting tussen de 39,7 en 46,4 miljard euro besteed aan fiscale voordelen voor de fossiele industrie. Dat betekent dat elke belastingbetaler, elk jaar gemiddeld 3000 euro daaraan bijdraagt.
Steeds meer belastingplichtigen worden zich daarvan bewust en vinden het niet eerlijk dat grote bedrijven extra geld verdienen aan fossiele brandstoffen. En die extra winst stoppen ze niet in duurzame investeringen, maar sluizen dat door naar de aandeelhouders. Sommige burgers hebben bezwaar aangetekend bij de belastingdienst en moeten nu voor de rechter verschijnen. Zij krijgen steun van Extinction Rebellion.
Twee van die burgers staan vandaag voor de rechter in Arnhem. Cock van der Kaaij is milieukundige: ‘In Nederland is het normaal dat de overheid uitgaat van het principe dat de vervuiler betaalt. Het gekke is dat hier met fossiele subsidies de vervuiler wordt beloond. De opwarming van de aarde zorgt voor een escalatie van de mondiale klimaat- en ecologische crisis, en is dus een gevaar voor mens, plant en dier. Als burger betalen we dus twee keer belasting: één keer voor de fossiele subsidies en voor de schade ervan met daarmee samenhangende kosten. Dat moet veranderen.’
Gezondheidsschade
Zijn fiscaal partner Roelien ter Heide is oud-apotheker en vult aan: ‘Ook vanuit gezondheidsperspectief is dit niet te bevatten. In de directe omgeving waar kolen, olie en gas worden verstookt zijn meetbaar meer gezondheidsproblemen. Denk alleen maar eens aan de vele mensen met ademhalingsmoeilijkheden rond die plekken. Dat heeft echt een groot effect op de kwaliteit van leven van mensen. En ondertussen is de techniek én het geld er om onze energie voor huizen en auto’s heel anders op te wekken. Het is misdadig dat dat vertraagd wordt door de fossiele subsidies. En daarom sta ik voor de rechter.’
Zover bekend zijn er nu 7 rechtszaken geweest. Rechters in Haarlem, Den Haag en Arnhem hebben tot nu toe de bezwaren van de belastingbetalers ongegrond verklaard. De bezwaarmakers hebben geen problemen met het betalen van belasting, maar willen dat hun belastinggeld niet langer wordt gebruikt om de opwarming van de aarde te versnellen en dus het bewust aanwakkeren van de klimaat- en ecologische crisis, waar nu al mensen in het Mondiale Zuiden dagelijks veel last van ondervinden. Bijzonder is dat zowel de Belastingdienst als de rechters in deze zaken steeds benadrukken dat het inderdaad om die reden ongewenst is dat deze subsidies er zijn, maar dat zij de wetten en regels strikt moeten toepassen. Eén rechter noemde het een systeem van willekeur: een grote ondernemer krijgt wel subsidie, maar de bakker om de hoek niet.
Ook Extinction Rebellion (XR) is actief in de strijd tegen fossiele subsidies. XR is onder meer bekend van de blokkades van de A12 in Den Haag en andere disruptieve burgerlijke ongehoorzaamheid acties, maar ondersteunt ook bezorgde burgers in de rechtszaal. XR-woordvoerder Joost Thus: ‘Fossiele subsidies zorgen ervoor dat grote winstgevende bedrijven gigantische kortingen krijgen op het gebruik van gas, olie en kolen. Gewone burgers daarentegen betalen zich blauw aan hun energierekening én worden uiteindelijk slachtoffer van de desastreuze gevolgen van de vervuiling die de bedrijven daarmee veroorzaken. De Nederlandse overheid stimuleert met de fossiele subsidies het grootschalig verbranden van fossiele brandstoffen en levert zo een grote bijdrage aan het aanjagen van de wereldwijde klimaat- en ecologische crisis. Ook de Belastingdienst moet hier verantwoordelijkheid in nemen en XR ondersteunt daarom iedereen die bezwaar aantekent tegen deze constructie.’
Per jaar krijgt de fossiele industrie tussen de 39,7 en 46,4 miljard euro aan belastingkortingen. Dat is gemiddeld 3000 euro per belastingplichtige per jaar. Zo worden winstgevende bedrijven steeds rijker terwijl ze de aarde blijven vervuilen, stelt XR.
