Bol.com stopt met verkoop van haatzaaiende en antisemitische boeken

Bol.com stopt met de verkoop van antisemitische boeken en geeft daarmee gehoor aan de oproep van de Nationaal Coördinator Antisemitismebestrijding om de verkoop van antisemitische boeken aan banden te leggen. Zo is onder andere een aantal boeken van complotdenker David Icke van de site verwijderd.

Bol.com is één van de eerste webwinkels die regels heeft opgesteld om te beoordelen of boeken geschikt zijn voor verkoop. Daarbij kijken medewerkers onder meer of de inhoud aanzet tot geweld, discriminatie of antisemitisme. Een aantal boeken wordt daardoor niet meer aangeboden. Sommige boeken mogen verkocht worden, maar krijgen wel een waarschuwingslabel. Boeken die al lange tijd op de site staan worden ook met de nieuwe criteria beoordeeld. Bol.com kreeg een tijd terug veel kritiek door de verkoop van antisemitische noeken.

Dat toetsingskader wordt sinds begin dit jaar ingezet. Nieuwe boeken worden langs het kader gelegd en bij meldingen gebeurt dat ook met boeken die al op de site stonden. Vanaf vandaag kunnen bezoekers op de website van bol.com meer informatie vinden over hoe de webshop omgaat met discriminerende boeken. Bol.com heeft voor de nieuwe richtlijnen met  meerdere organisaties hierover gesproken, waaronder de NCAB en het Meldpunt Discriminatie.

Van de site van Bol.com:

In het kort

Helaas zijn boeken met antisemitische content nog steeds verkrijgbaar. Omdat men tegenwoordig producten steeds vaker via webshops en online platforms aanschaft, is een nieuwe benadering nodig om de online verkoop van antisemitische content tegen te gaan.

De Nationaal Coördinator Antisemitismebestrijding (NCAB) start daarom een initiatief voor een betere en meer efficiënte aanpak van webshops en online platforms om antisemitische content te weren uit hun assortiment. Bol.com is partner in het initiatief en heeft haar visie en werkwijze om discriminerende boeken, zoals boeken met antisemitische inhoud, tegen te gaan, online gepubliceerd. De NCAB en bol.com willen hiermee bedrijven, die met vergelijkbare vraagstukken omgaan, interesseren om kennis en ervaringen uit te wisselen en gezamenlijk tot effectieve stappenplannen te komen.

De NCAB zal andere webshops en online platforms, die in Nederland opereren, vragen hun visie en werkwijze te delen en begin 2023 een bijeenkomst organiseren tussen vertegenwoordigers van deze partijen om hun ervaringen en best practices uit te wisselen. Dit alles om te komen tot een betere en efficiënte manier om antisemitische content uit de webshops en online platforms te weren.

Reactie NCAB

“Boeken met antisemitische content zijn helaas nog steeds verkrijgbaar. Dit initiatief helpt om de verkoop van deze haatdragende producten op het internet te stoppen. We moedigen andere webshops en online platforms aan deel te nemen aan ons initiatief.”

Toetsingskader voor boeken

Bol.com is de winkel van ons allemaal. Dat betekent dat iedereen bij bol.com terecht moet kunnen en zich welkom voelt. Artikelen, waaronder boeken, die aanzetten tot haat, geweld of ongelijke behandeling kunnen daarom verwijderd worden van het platform van bol.com. Dit geldt ook voor boeken die aanzetten tot haat en geweld tegen of ongelijke behandeling van de Joodse gemeenschap. Tegelijkertijd wil bol.com zorgvuldig omgaan met de vrijheid van meningsuiting en daarmee ook het educatief en historisch belang van boeken ondersteunen.

Bol.com is geen inhoudelijk expert op het gebied van de thema’s die in boeken worden omschreven. Om te bepalen wat haatdragend, discriminerend of antisemitisch kan zijn, heeft bol.com input gehaald uit gesprekken met experts op dit onderwerp, waaronder het Meldpunt Discriminatie Regio Amsterdam en Artikel 1 Midden Nederland. Dit heeft onder andere geresulteerd in een toetsingskader voor boeken.

Met het toetsingskader kunnen medewerkers van bol.com discriminerende boeken, zoals boeken met antisemitische inhoud, beoordelen. Op basis van een detectie-, beoordelings- en meldingssysteem beslist bol.com of een boek online blijft, een informatielabel krijgt, of offline gehaald wordt. Hierbij houdt bol.com rekening met toepasselijke wet- en regelgeving.

Proactieve en reactieve beoordeling

Er worden automatisch duizenden nieuwe boeken per week geüpload bij bol.com, aanvullend op een bestaand assortiment van tientallen miljoenen boeken. Nieuwe boeken worden sinds kort proactief beoordeeld. Daarnaast gebruikt bol.com het toetsingskader reactief na een melding van bijvoorbeeld klanten of medewerkers.

Bol.com blijft deze systemen ontwikkelen en zet stappen in de uitdagingen die hierbij komen kijken, zoals het verkrijgen van expertise over titels en auteurs en het maken van afspraken met uitgevers en aanbieders. Daarnaast blijft bol.com in gesprek met experts om advies in te winnen over maatschappelijke thema’s om ook in de toekomst goed onderbouwde afwegingen te kunnen blijven maken over het assortiment.

Over de Nationaal Coördinator Antisemitismebestrijding

Op 1 april 2021 is de NCAB aangesteld bij de Rijksoverheid. De NCAB is ondergebracht bij het ministerie van Justitie en Veiligheid. De NCAB brengt expertise op het gebied van antisemitisme(bestrijding) binnen de overheid samen, verbindt overheid, bedrijven en maatschappelijke organisaties in deze strijd en ondersteunt initiatieven op dit vlak in Nederland en internationaal.

Op 6 oktober 2022 publiceerde de NCAB zijn werkplan. Het werkplan is het uitgangspunt voor concrete acties in de strijd tegen antisemitisme. Dit plan is gegroepeerd rond drie pijlers: