Addie Niemeijer (1956) was al jaren geïnspireerd door het onderricht in de Gelugpa-traditie toen hij twaalf jaar geleden aan zijn studie klassieke homeopathie begon.
Addie ziet het leven als een oefening in onthechting. Als onlosmakelijk onderdeel van het leven is sterven daar de meest ultieme vorm van. Mensen willen leven als goden, denken dat ze een eeuwige jeugd hebben, leven het leven alsof er nooit een eind aan komt. Ziektes passen niet in dat beeld, mensen hebben er eerder een afkeer van. ,,Ziek zijn en pijn zijn echter natuurlijke zaken, ze horen bij wat zich voltrekt in het leven. Ze confronteren mensen met de tijdelijkheid, het sterfelijke. En als een ziekte een handicap met zich meebrengt, we niet meer overal aan mee kunnen doen, of alleen nog maar op bed liggen, zet ons dat aan tot nadenken. Of we willen of niet, het dwingt ons tot onthechting, het brengt ons back to basic. Eerst gedwongen, tegen onze zin, maar het kan leiden tot reële onthechting. In dat opzicht maken ziektes een mens compleet, ook al ontbreekt de heelheid. Een ziekte is een hinderlijk symptoom. We worden gedwongen ons aan te passen, het roept weerstand op. Dat leidt ook tot geestelijk lijden. En dat op zijn beurt dwingt tot een geestelijke groei, vertaald in loslaten, de onthechting, om die krachten weer de baas te worden. Om soms ook weer terug te keren naar de staat die wij gezond noemen. Of te accepteren. En daar wil ik ze bij helpen.”
Ben je als boeddhist een betere homeopaat? Addie: ,,Ik ken geshes die toekijken, afwachten, tot ze om hulp gevraagd wordt . Niet omdat ze geen mededogen hebben, maar ze hebben natuurlijk een veel dieper inzicht in hoe karma zich voltrekt. Voor mij is dat moeilijk. Ik geef al snel om mensen en wil ze dan direct helpen. Wat het ook is. Maar ik zal me nooit opdringen. Pas als zieke mensen mij nodig hebben, ben ik er. En ja, dat boeddhisme in relatie tot mijn vak? Karma is voor mij erg belangrijk. Mensen hebben naar mijn mening karmische kiemen bij zich die hun complete doen en laten aansturen. Die bepaalt zelfs de kleur van hun kleding, hun eetgedrag, het gewone alledaagse leven. Karma is eerlijk, ziekten zijn een onderdeel van iemands karma, maar net zo goed als ze hinderlijk zijn, kunnen ze ook een hulpmiddel vormen. Karma corrigeert op die manier ook. Iemand die te veel op de omgeving, de ander let, wordt vanzelf bijziend en zo gedwongen naar zichzelf te kijken. Dat is de wet van oorzaak en gevolg.
Het homeopathische middel dat ik voorschrijf werkt alleen als iemand de karmische kiem tot heling in zich draagt. Die oorzaak tot heling heeft een mens op een gegeven moment wel of niet in zich. Mijn ingrijpen op een ziekteproces kan nooit oorzaak zijn tot heling, het is een omstandigheid. Er zijn tien omstandigheden nodig om een karmische kiem tot rijping te laten komen. Samen met het voorgeschreven middel vorm ik dus twee omstandigheden. Wanneer het op een bepaald moment iemands karma is om terug te keren naar de staat van gezondheid, kan een verkeerd gekozen middel nog een prikkel zijn die tot heling aanzet. Andersom werkt dat natuurlijk ook. Een goed gekozen middel wat niet aanslaat zet je aan het denken; er zijn omstandigheden die je over het hoofd hebt gezien of het mag niet zo zijn. Ingrijpen in iemands karma is onmogelijk. Wel kan je ingrijpen op de manier hoe het tot rijping komt. Je maakt dan gebruik van jezelf als omstandigheid van iemand anders. Wanneer iemand door een ziekte gedwongen wordt om foutieve zienswijzen op te geven, maar weigerachtig blijft, dan zal genezing een stuk moeilijker worden. Homeopathische middelen geven een energetische prikkel, waardoor lichaam en geest worden aangespoord om de oorzaak van de klachten aan te pakken en zo weer in balans te komen. Dat gaat altijd gepaard met geestelijke groei.”
Empathie en mededogen zijn belangrijk voor Addie Niemeijer. Toch aarzelde hij indertijd of hij de studie klassieke homeopathie zou volgen. ,,Ik wilde graag anderen helpen, me nuttig maken, het lijden verlichten. ‘Als één lid lijdt, lijdt de hele gemeente’, zo staat in de bijbel te lezen.. We zijn als mensen dusdanig met elkaar verbonden dat daar een verantwoordelijkheid ligt. Ik wist niet of de homeopathie wel de goede weg voor mij was. En ik wilde ook niet aan het lijden van mensen geld verdienen. Er waren nogal wat vermeende blokkades. Ik vroeg geshe Konchok Lundup om advies in verband met mijn studieplannen en hij gaf het groene licht. Spijt heb ik nooit gehad van die stap. Er zijn inkomsten, maar ik vraag niet automatisch een honorarium voor mijn verrichtingen. Af en toe zijn mensen zo dankbaar als ik ze van soms langdurige klachten afhelp, dat ze een schenking doen. Ik lijk een beetje op een bedelmonnik, ben afhankelijk van wat ik krijg. Dan voel ik me echt een boeddhistische homeopaat.”
Addie beseft dat zijn wil om te genezen, ziekte op te heffen, haaks lijkt te staan op het besef bij zieke mensen dat alles tijdelijk is, ook het leven. Dat ze zich kunnen onthechten door hun handicap. Dat ziekte een leerproces is. Geen groei zonder pijn. ,,Moet ik zieken dan in de steek laten? In lijden hoef je niet tot het uiterste te gaan. Mensen hoeven niet te verdrinken om te weten dat ze kunnen verdrinken. Het besef op zich is voldoende .”
Als homeopaat en boeddhist heeft Addie niet alleen te maken met lijden, maar ook met het loslaten ervan. ,,Sommige patiënten hebben het lijden achter zich gelaten terwijl de kwaal, de klachten, soms de verminking er nog zijn. Ze hebben het proces meegemaakt van ziekte, lijden, de angst en onvrede, het lijden bovenop het lijden. Er is niet alleen acceptatie, zelfs het lijden als fenomeen bestaat niet meer. Ze zijn er los van. Dat ervaar ik als heel bijzonder. Erg boeddhistisch ook. Ik leer veel van mijn patiënten. Een ziek mens is voor mij een spiegel. Dan zie ik mezelf. Met alle kansen en onmogelijkheden. Wat kan ik meer dan mijn best doen, op het moment dat je in grootheden als gezondheid en ziekten, goed en kwaad gaat denken, liggen er valstrikken. De dualiteit brengt onderscheid met zich mee. Maar als het leven een leerproces is, waarbij een mens onderweg is naar heelheid, is voorzichtigheid geboden wanneer je meent te kunnen invullen of iemands ‘toestand van het moment’ gewenst is of niet. Het lijden willen opheffen, daar breng ik het maar naar terug. Het simpel houden Zuiverheid is naar mijn beleving een illusie, het streven ernaar vind ik wel functioneel. De wereld heeft vele valse profeten gekend. Ik wil mij behoeden mezelf voor te doen als iemand met een boodschap. Ik ben een veerman. Breng mensen waar ze heen willen, als het mogelijk is. Ik ben geen schaapsherder, die achter de kudde aanloopt. Of een koning, die zijn volk intellectueel of in rijkdom omhoog stuwt.”
