Op een dag ging in Utrecht het gerucht: Jopie is dood. De straatkrantverkoper was al een tijd niet gezien op zijn vaste stek bij de Albert Heijnvestiging. Veel mensen belden naar het kantoor van Straatnieuws. Waar is Jopie? Er werd zelfs een altaartje voor hem opgericht bij het filiaal van de grootgrutter. Sommige daklozen hebben een innige band met de buurt waar ze hun krant verkopen. Ze zijn geadopteerd en krijgen van alles toegestopt. Eten, drinken, zelfs een tuinhuisje of caravan om in te slapen. Niet altijd is het zo prettig. Dan worden ze in elkaar getrapt door jongeren, die ‘zwervers’ maar vies en vreemd vinden.
Frank Dries vertelt het verhaal van Jopie met enig plezier. Hij was hoofdredacteur van Straatnieuws, de oudste, in 1994 opgerichte straatkrant van Nederland. Tien jaar geleden begon hij onbezoldigd bij het blad als fotograaf, schreef al snel teksten bij zijn foto’s, maakt nu complete reportages en geeft leiding aan de redactie. Nieuwsgierigheid en betrokkenheid bij de zelfkant van de samenleving waren de drijfveren om te solliciteren. Hij zag ze op straat, die ogenschijnlijke zuiplappen en bikkelharde junks. Dat waren momentopnamen, hoe zag hun werkelijke leven eruit? Frank leerde snel, sliep een nacht met zijn verkopers op straat. Het was een schokkende ervaring. Elke dag als dakloze de stront van de maatschappij over je heen krijgen is niet zo best voor de eigendunk. Hij maakte mee hoe junks jaren bij elkaar kropen in wat hij noemt de Hel van Dante, een tunnel in Utrecht waar een mensenleven niet telde. Waar verslaafden elkaar doodstaken voor een bolletje heroïne. Die variant van het Rotterdamse Perron Nul is gesloten. De tunnelbewoners kunnen voor hun eten, slapen en medische verzorging terecht in vijf hostels in Utrecht. ‘Daardoor krijgen ze rust in hun donder’, zegt Frank.
Leed went nooit, ook al zit hij er middenin. Steeds weer grijpt een zelfdoding, het sterven of afglijden van zíjn mensen Dries aan. Hij vindt rust in het zenboeddhisme. Dat leert hem dat zaken vergankelijk zijn. Dat het in het leven een komen en gaan is, met ups en downs. Hoewel geïnspireerd door zen is op zijn functioneren niet het etiketje boeddhist geplakt. ‘Ik zit en doe mijn ding’, zegt hij. Dat geldt ook voor zijn kijk op de wereld om hem heen. ”Het leven, de dagelijkse inspanning om aan eten te komen, een slaapplaats te vinden, een bestaan op te bouwen, de mislukkingen, het gebeurt recht onder onze voeten, nergens anders. Ik denk daar wel over na maar oordeel niet over hoe mensen in hun situatie verzeild geraakt zijn. Zen houdt zich niet zo bezig met karma. Toch is het menselijk om dingen te verklaren. Dan gaat mijn geest met mij op de loop. De Amerikaanse zenleraar Jeff Shore zegt dat je aan zaken geen draai moet geven. Ook niet als je het gevoel hebt dat je wereld instort. Het is zoals het is. Slurp het op, kijk er naar. Maar verzuip er niet in. Dat probeer ik mij eigen te maken. Op momenten dat het nodig is vertaalt mededogen zich voor mij in wat in zo’n situatie het beste is. Een kop koffie, een gesprek of alleen maar aandacht.”
Een dakloze kent geen grijstinten, vindt Frank. “De ene dag ben je zijn beste maat, de volgende een eikel. Dat is de vorm van de dag, daar mag je hem niet op afrekenen. Ze voelen zich door de maatschappij uitgekotst, dat beeld wordt door hen sterk aangezet. Een ervaren dakloze heeft zeker vier reïntegratietrajecten doorlopen. Hij is de echte deskundige die de professionals de baas is. Huisje, boompje, beestje, dat willen ze allemaal. Maar wat moet je met vier muren om je heen, als je daar niet aan gewend bent. Woonbegeleiding is dan heel belangrijk om iemand te helpen bij dagelijkse, praktische vaardigheden. Rekeningen betalen, boodschappen doen, sociale contacten onderhouden. Hoe gek het ook klinkt, het comfort van, maar ook het isolement van een eigen huisje breekt ze soms op. Ze halen hun oude maten binnen voor contact maar gaan uiteindelijk de straat weer op. Na een aantal mislukkingen wordt het steeds moeilijker om terug te keren in de maatschappij. De straat is dan hun eindbestemming.”
De uitgever van Straatnieuws is een gewoon bedrijf. Als er onvoldoende kranten verkocht worden gaat de zaak op de fles. Elke vier weken worden er 25.000 exemplaren gedrukt. Dries zegt geen last te hebben van de recessie in krantenland. Met de kerst hangt het charitatieve in de lucht. Dan komt Straatnieuws uit in een oplage van 50 á 60.000 stuks. En al die kranten worden verkocht. Of ze ook allemaal gelezen worden, betwijfelt Dries. Mensen willen soms gewoon goed doen, om wat voor reden dan ook. Die kopers missen leuk regionaal nieuws, mooie foto’s, smeuïge verhalen. Dries: “Daklozen vormen een dorpje in een stad en vertellen elkaar allemaal debiele verhalen over wat ze op straat tegen komen. We lachen ons soms suf.”
Niet alle daklozen zijn verslaafd aan drugs of alcohol. Frank: “Die zijn wel de meest herkenbare groep. Er zijn er ook die onzichtbaar zijn voor de maatschappij. Ze mijden hulpverleners en maken geen gebruik van de reguliere nachtopvang.. Ze kunnen of willen niet voldoen aan de eisen die de maatschappij stelt. Slapen in een bos of ergens op straat en als ze geen inkomsten hebben eten ze uit de vuilnisbak. Er zijn academici onder hen. Het verlies van een baan of echtscheiding kan voldoende zijn om op straat te belanden. Maar ook schulden, psychische problemen, ontslag uit een gevangenis of een psychiatrisch ziekenhuis kunnen de oorzaak zijn. Vaak is het een combinatie van problemen. Niemand kiest er vrijwillig voor. Leven op straat is duur en ongemakkelijk. Een kop koffie in de kroeg kost simpelweg nu eenmaal meer dan thuis zelf koffie zetten. Veel slaapplaatsen zijn onbruikbaar gemaakt. Parkeergarages worden ’s nachts hermetisch afgesloten, bankjes worden zo gemaakt dat ze niet lekker meer liggen. En slaap je in het zicht dan loop je de kans beroofd te worden.”
A Rietveld zegt
“Een dakloze kent geen grijstinten, vindt Frank. “De ene dag ben je zijn beste maat, de volgende een eikel. Dat is de vorm van de dag, daar mag je hem niet op afrekenen. Ze voelen zich door de maatschappij uitgekotst, dat beeld wordt door hen sterk aangezet. Een ervaren dakloze heeft zeker vier reïntegratietrajecten doorlopen. Hij is de echte deskundige die de professionals de baas is. Huisje, boompje, beestje, dat willen ze allemaal. Maar wat moet je met vier muren om je heen, als je daar niet aan gewend bent.”
Eeen dakloze kent alle grijstinten beter dan wie ook
De ene dag moet je als medemens, herstel dakloze weer de ganse dag in de bedelstand staan en je vernederen en aardig doen tegen iedereen terwijl iedereen dat niet hoeft, en de andere dag heeft de gekte daarover de overhand en ben je een deel van jezelf dat je geworden bent door het iedere dag geen huis te hebben.
Ze voelen zich niet alleen, ze zijn door de maatschappij uitgekotst,en de maatschappij dat zijn ” … ” (drie letters) hun, de anderen dus niet “wij” als je dat soms dacht. Uitgekotst voor geen enkele goede reden anders dan dat iedere Nederlander, behalve de daklozen, hier bij volle bewustzijn en wil voor kiest, er voor kiest om mensen om geen reden letterlijk in de kou te zetten en zelf binnen te gaan zitten in een huis. Vaak een huis met meerdere kamers waarvan er slechts een of twee gebruikt worden per dag, zo erg is het ook nog ens, dat hier een verspilling aan vastkleefd waar je gek van wordt als je het je laat doordringen.
Vier reintegratietrajecten? Non stop reintegratietrajecten en niks werkt, niks zorgt voor dat ene kleine dakje van die ene kleine ruimte die voor 1 persoon genoeg is, en nog is de bedoeling dat onder die onmenselijke omstandigheden de dakloze iedere dag dankbaar is, zo ver gedegenereerd zijn mensen die dit soort artikelen schrijven en ze anderen laten lezen die dat ook nog geloven. Dakloos zijn is het meest erge wat je anderen aan kunt doen en toch doet iedereen het zijn hele leven iedere dag opnieuw, en zelf een leven opbouwen en je heel wat voelen en anderen ijskoud aan hun lot overlaten, het zou niet eens in het BD moeten mogen komen zo erg is dit.
Hij is de echte deskundige? De volledig afgebroken roepende in de woestijn zul je bedoelen. Patserige woorden, filosofische woorden, spiritueel klinkende woorden terwijl de Boeddha, voor wie zich daar iets van aantrekt, simpele raadgevingen gaf voor het dagelijkse leven, iedereen zijn leven wel te verstaan. Dus zo diep gezonken zijn als sameleving richting medemensen en daar nog zo dromerig en afstandelijk over doen kan alleen binnen de ex nazistische en narcisitische samenleefstructuur zoals jullie die voorstaan. Dit pervers afdoen als “Huisje, boompje, beestje, dat willen ze allemaal. Maar wat moet je met vier muren om je heen, als je daar niet aan gewend bent” is zo stuitend, gemeen en onbegrijpelijk dat het alleen te begrijpen is als iemand dat zegt die denkt dat hij goed bezig is maar zoals vrijwel alle acties van zelfverklaarde hulpverleners meer schade aanricht dan wat anders.
Huisje, boompje, beestje is voor studenten en jongvolwassenen. Een dakloze wil “HUIS” en “DAK”. Boompje en beestje is meer dan mijlenver te ver gedacht en dat kan dus alleen als je het brein hebt van iemand die zo denkt en niet met ernst en wanhoop in de realiteit staat 24/7 zoals ik, de realiteit dat iedereen om je heen die eruit ziet als een mens jou als minder dan een beest behandeld en dat prima vind ook nog want anders was het nu niet zo.
Wat je moet met vier muren als je daar niet aan gewend bent…….?
Dat moet je de dakloze als laatste vragen, begin bij jezelf te vragen als hulpverlener (from hell) hoe iemand het gewend zijn aan vier muren heeft kunnen afleren.
Ooorzaak en gevolg.
En reken jezelf dat aan en leef geen dag zonder dat je opstaat en daar een einde aan wilt maken, voorgoed, en gaat slapen en het nog steeds als prioriteit nummer 1 hebt dat iedereen goed slaapt.
De volgende keer dat je favoriete zwerver je geen vrolijk gedag zegt denk even na over wat ik hier in alle waarheid en het volle daglicht zeg. De zwerver en krantverkoper dakloze is geen hond die jou moet plezieren, het is ook niet jou persoonlijke vriend net als de rest van iedereen in de albert heijn niet. Het is iemand precies hetzelfde als jou ter aarde gekomen “voor ons allemaal” en zonder die persoon ben jij niet heel is iedereen om jou en mij niet heel en is de wereld niet compleet.
Zolang er nog 1 dakloze radeloos is zoals ik.
Zo zinloos als ik.
Zo hun jaren afgenomen wrden door iedereen en jou.
Zolang is de wereld ziek, hoe veel kerstballen en neplachen en muziekjes je er dan ook maar tegenaan gooit.
Geen kerst (zo in de war en chronisch ziek van verdriet als ik ben)
Geen gewone dag
Geen fijne herinneringen aan een oprecht goed verleden in deze maatschappij
Geen eerste basisrechten als een huis
Geen bed, bad, brood zoals de katten en honden in het asiel, het eerste asiel voor mensen moet nog gebouwd worden maar is er nu niet voor mij
Geen reden om dit goed te praten is vindbaar
En dit is git en gitzwart iedere seconde opnieuw en daar kan geen zen of mindfulness tegenop, liever niet zelfs want veel te confronterend en met die gevoelens kun je ook nergens heen
Een oneindige lawine aan verdriet en pijn die je in jezelf doen keren want na duizenden keren help zeggen houd je stem ook gewoon op.
Het is niet ingewikkeld en het is geen groot probleem, daklozen zouden overnight geholpen kunnen en moetn zijn, maar juist dat willen julie allemaal helemaal niet, dist is wat jullie willen iedere dag opnieuw anders was het niet zo.
Wij knappen het vuile werk op, de dakloze als voetveeg voor andermans karma en bagger, zo staan de zaken ervoor en we dat echt snapt krijgt de komende dagen geen hap door zijn keel bij het idee dat ik geen hap door mijn keel krijg omdat ik dit gevecht MOET leveren, er is geen keuze als dakloze dan andermans zooi opruimen terwijl ik vrij en ongedwongen ter aarde kwam ooit.
Maar dit is de wens en wil van heel Nederland, anders was het niet zo.
Ananda Rietveld uit Maastricht nu ruim twintig jaar in de ongewenste en ongevraagde doch toch keihard opgelegde woonproblemen en sedert 2 jaar ontheemd in de rouw om mijn moeder levend zwervend door Limburg, en ik was iemand en ik ben nog steeds een huls van iets of iemand, maar begin niet over vertrouwen of het niet gewend zijn aan muren want ik loop vol vertrouwen iedere dag opnieuw tegen al jullie muren aan, die grenzelooos en onmenselijk hoog opgetrokken muren in die zweem van wanna be Boeddhist zelfverheerlijking en machtsmisbruik.
Dank voor de aandacht, en nu weer lekker verder slapen
Ruud van Bokhoven zegt
Mooi geschreven, uit het hart en uit eigen lijf en leed. Helaas wordt een ieder die anders is, en of dat nu een ander kleurtje, je vrouw bent, ander postuur hebt, andere geaardheid of hoe dan ook anders die niet stroken met zichzelf anders aangekeken en ook zo behandeld, omdat men niets heeft met het woord medemens en de gedachten medemens, maar leeft in het ik, als ik het maar goed heb en als ik het maar beter heb als de ander.
Geef een ander het geluk in zijn of haar leven en je zal zelf het geluk ervan ondervinden.
Namesté🙏