Op meerdere plaatsen in de Pali-canon verschijnen de cryptische woorden ‘ Katam karniyam—wat gedaan moest worden is gedaan.’ Wat is de betekenis ervan?
Guy Dubois
Guy – Ontstaan en vergaan
Ook in de toekomst zal, nà de degeneratie van de Leer, opnieuw een bodhisattva op aarde geboren worden, de leer herontdekken, tot verlichting komen en prediken. Dit is de Boeddha Maitreya—de toekomstige Boeddha, die als een feniks herrijst uit zijn as.
Guy – Ieder is zijn eigen beschermer
De meesten onder ons bewandelen tijdens hun leven de bekende, platgetreden paden. Anderen durven nieuwe wegen in te slaan. Slechts weinigen banen zich een eigen weg. Dit zijn diegenen die hun eigen beschermer worden.
Guy – Alles ontstaat uit gedachten
De Boeddha zegt in de Dhammapada het volgende: ‘Alles wat we ervaren wordt voorafgegaan door het denken. Alles wat we ervaren heeft denken als hun leider. Alles ontstaat uit gedachten.’
Guy – Zelfrealisatie
Zoals het woord het letterlijk aangeeft is zelfrealisatie iets wat je niet aan anderen kunt overlaten. Het is iets wat je zélf moet doen. Ontwaken kan je niet aan iemand anders overdragen of opdragen.
Guy – Conformeer je uitsluitend met waarheid
Zoek niet naar gelijkenissen van Dhamma met religies. Er zijn geen raakpunten. In essentie is Dhamma geen religie. Het is een inzichtsleer. Een wijsheidsleer. Overeenkomsten bestaan bijgevolg slechts in je verbeelding.
Guy – Eén Dhamma
‘Net zoals de oceaan één smaak heeft—de smaak van zout—zo heeft de Buddhadhamma één enkele smaak, de smaak van vrijheid.’
Guy – Wat is ontwaken? Wat is wakker worden? Wat is Verlichting? Wat is Zelfrealisatie?
Maar nu heb ik je gezien, Huizenbouwer! Je zal niet opnieuw dit huis voor me bouwen: al je spanten zijn gebroken en je nokbalk is versplinterd. Mijn geest heeft het Ongeconditioneerde bereikt. Begeerte is tot stilstand gekomen.
Guy – Conditionering
Juist op de dag waarop het vertrouwen van de kalkoen in zijn vriend de slager het grootst is verandert alles. Hij krijgt te maken met een “Black Swan”-event: een gebeurtenis die voor hem compleet uit de lucht komt vallen. En die hem uiteindelijk de kop kost.
Guy – Perfecte aandacht (P. yoniso manasikara)
Perfecte aandacht = aandachtig, systematisch onderzoek dat de beoefenaar aanspoort tot onderscheiden en analyseren. Door yoniso manasikara onderkent de yogi de ware aard van de verschijnselen, fenomenen, dingen (P. dhammas), i.c. hun ontstaan en vergaan.
Guy – Hechting (P. upadana)
Hechting is nauw verbonden met het ‘ik’. Wanneer het ‘ik’ verdwijnt, verdwijnt ook hechting. Dan wordt alles spontaan. Is alles één. Is alles Dhamma.
Guy – conformeer je uitsluitend met waarheid
Conformeer je alleen met wat wáár is. Vele dingen zijn onwaar. Zijn conditioneringen. Verzinsels. Leugens. Besteed je tijd er niet aan. Verbind er je niet mee.
Guy – Gehechtheid aan regels en rituelen (P. silabbata paramasa ditthi)
De Boeddha somt hier dus de praktijken op die wel leiden tot ontwaken: het bewaken van de zes zintuigpoorten; het achter zich laten van verlangen aan wat dan ook; vertrouwen in de Dhamma; zich verheugen in een ethisch gedrag; het loslaten van wat in deze zintuiglijke wereld (P. samsara) bindt en niet vasthouden aan eigen of door anderen verkondigde opinies.
Guy – Verlangen (P. tanha, lobha)
De Boeddha wéét als geen ander wat voor een geraffineerd gif ‘verlangen’ is. Sluipend. Verraderlijk. Geniepig. Niet verwonderlijk dus dat Mara–ons alter ego—er zich uitgebreid van bedient om ons op het verkeerde been te zetten. Elk verlangen—zelfs met de meest hoogstaande intentie—blokkeert onze spirituele progressie (cfr. infra).
Guy – Meditatie op het ‘ik’
De Boeddha leert dus dat al deze componenten zonder ‘zelf’ zijn. Anders gezegd: ze zijn veranderlijk, onbevredigend en zelfloos. Alles wat veranderlijk, onbevredigend en zelfloos is moet beschouwd worden als ‘dit is niet van mij, dit ben ik niet, dit is niet mijn zelf’.
Guy – Ontwaken
‘Alles wat onderhevig is aan ontstaan, is onderhevig aan vergaan.’
Guy – Illusie
Alle verschijnselen ontstaan, bestaan en vergaan. Wanneer de ervoor vereiste oorzaken (P. hetus) en voorwaarden (P. paccayas) zich manifesteren.
Guy – Heilzaam versus onheilzaam (P. kusala vs. akusala)
Heilzaam is datgene wat ons ‘heel’ maakt. Héél. Niet versplinterd. Niet polariserend. Niet verwijderd van het andere.
Guy – aandacht & gelijkmoedigheid (P. sati & upekkha)
Besef dat ook een pandemie tot de aard van de dingen behoort. Tot de natuurwet. Tot het proces van ontstaan en vergaan.
