Margreet Honig is een begrip onder zangers. Niet alleen in Nederland, maar ook ver daarbuiten. Beroemdheden staan bij haar op de stoep om zich met haar te bekwamen in een nieuwe rol, of om zich van een of andere stembandmalaise af te laten helpen. De zangcoach uit Amsterdam geeft hen weer vertrouwen.
In de in september uit te zenden documentaire Zen in Zang – Oft bin ich mir kaum bewusst, zien we een aantal jonge veelbelovende zangers werken met Margreet Honig. Deze zangers zijn geselecteerd voor een bijzondere cursus van Margreet. Ze ontmoeten elkaar in een prachtige natuurlijke omgeving in Zuid-Frankrijk. Daar, te midden van de rust van de natuur, gaan zij samen met Margreet op zoek naar hun eigen stem. Margreet geeft de cursus “Zen, Zang en Spel” samen met Zen leraar Marc Brookhuis.
Met zeer persoonlijke aandacht weet Margreet bij iedere zanger afzonderlijk de focus te leggen op de toegang haar zijn of haar eigen stem. “Een vrije toon heeft niets te maken met slapte; het is geen ontspanning, maar juist een bron van energie. Maar loslaten is het aller moeilijkste wat er is,” zegt Margreet. “Ik weet onder welke druk ze staan, de prestatiedruk is voor zangers erg hoog en ik heb een enorm respect voor ze. En kijk dan maar eens dat je daarin jezelf blijft en bij je lichaam blijven kan.”
Gedurende de week komen de zangers steeds dichterbij dat contact met hun lichaam. “We worden aangemoedigd onszelf te zijn, te laten zien wat er achter ons masker zit,” zegt een van de cursisten, “zoals in de Zen cursus werd gezegd: toon me je eigen kleur.” De combinatie van Zen meditatie en zangoefeningen is uniek. Ademhaling, in het moment komen, loslaten, de zoektocht naar het individuele geluid; het zijn allemaal terreinen waarop Zen en Zang elkaar ontmoeten.
In een speciale oefening leren de deelnemers boogschieten. Ook hierbij zijn uiterste concentratie en ‘in het moment’ komen van belang. We zien dat de zangers er in het begin moeite mee hebben, het zelfs eng vinden, maar met behulp van hun eigen ademhaling en vertrouwen schieten ze raak.
“Ik heb eigenlijk helemaal geen geheim,” zegt Margreet, “ieder mens is een eigen wezen, en daar werk ik mee.” In Frankrijk, samen met Margreet en Marc, komen de zangers steeds dichterbij hun eigen geluid. Dat gaat met horten en stoten en ze komen zichzelf ook tegen. Lukt het ze om hun eigen stem te vinden?
Wat is zenmeditatie?
Klassieke zang vereist een bepaalde beheersing van het lichaam, een concentratie naar binnen dus. En tegelijkertijd, zodra de stem klinkt, wordt er gecommuniceerd en is er een concentratie naar buiten. Deze balans is uiterst moeilijk en het gebeurt vaak dat de stem en het lichaam met elkaar in disbalans komen. Dan kan het echte van het geluid of wat de zanger eigenlijk zou willen uitdrukken, overschaduwd worden door de verwachting. Het mooie van zingen is juist dat iedereen zijn/haar eigen geluid heeft en daarmee naar buiten treedt. Dit vereist openheid en vertrouwen. Maar hoe vind je hierin je balans?
Een manier is zenmeditatie. Zen leert o.a. om de stroom van gedachtes van een afstand te bekijken, het los laten van oordelen ”wat men vindt” en de eigen stroom of energie op gang te laten komen.
Op een auditie, een voorstelling of een concert moeten zangers zichzelf laten zien. Juist dat ene moment, daar gaat het om. Je kunt je prestatie niet afdwingen, maar door je naar binnen te concentreren kun je er misschien wel gewoon helemaal zijn zonder jezelf te ondermijnen. Er zijn met alles wat er op dat moment is, dat is de kunst.
Regie: Martijn van Beenen.
