Boeken – Basisboek oosterse filosofie

Wie was Confucius en wat onderwees hij? Draait zen alleen om het bereiken van een serene levenshouding? En wat is precies het verschil tussen hindoeïstisch en boeddhistisch denken? Op deze en andere vragen tracht het Basisboek oosterse filosofie van Michel Dijkstra een helder antwoord te geven.

‘Met wat zal
Ik de wereld vergelijken?
Maanlicht, gereflecteerd
In een dauwdruppel,
Geschud van een
Kraanvogelsnavel.’

Eihei Dōgen in Basisboek oosterse filosofie

Dit inleidende boek biedt een kernachtig overzicht van de drie belangrijkste tradities uit het oosterse gedachtegoed: India, China en Japan. Terwijl in de Indiase wijsbegeerte het zoeken naar het ‘zelf’ een belangrijk thema vormt, staan in het Chinese denken ethische en sociaalmaatschappelijke kwesties centraal. De Japanners namen veel inzichten van de Chinezen over, maar transformeerden deze ook naar hun eigen smaak: een fraai voorbeeld van intercultureel filosoferen uit de middeleeuwen.

Behalve een eerste kennismaking met de belangrijkste filosofen uit Azië bevat het basisboek een ruime selectie fragmenten uit hun werk. Een glossarium complementeert dit overzicht van de oosterse filosofie, die in al zijn veelvormigheid, diepgang en complexiteit schouder aan schouder met het westerse denken staat.

Dit boek vormt een poging om een veelkleurig beeld van de oosterse denktradities te schetsen. Net als onze filosofie kent de Aziatische wijsbegeerte namelijk een grote rijkdom aan disciplines, van kennistheorie tot metafysica en van ethiek tot logica. Bovendien bestaat het oosterse denken uit een veelheid aan cultuurgebieden, die zich soms geheel onafhankelijk van elkaar hebben ontwikkeld.

Terwijl de westerse filosofie gedurende een lange periode van haar geschiedenis een conglomeraat van Grieks-joods-christelijk denken vormde, kwamen de filosofieën van India en China hoofdzakelijk binnen de eigen bedding tot wasdom. De enige verbindende schakel van naam tussen beide cultuurgebieden is het boeddhisme, dat omstreeks de eerste eeuw n.Chr. vanuit India het Rijk van het Midden bereikt.

Michel Dijkstra studeerde filosofie, journalistiek en Sanskriet in Groningen. Hij schreef onder andere Zenboeddhisme en Inleiding taoïstische ¬ filosofie (red.). Artikelen van zijn hand verschijnen regelmatig in Filosofie Magazine en Volzin. Naast het verzorgen van cursussen voor de ISVW en andere onderwijsinstellingen werkt hij aan een proefschrift over Meister Eckhart en zenmeester Dōgen.