Het is niet prettig om in een dwangbuis ingesloten te zitten, maar volgens de behandelend psychiater kan het niet anders. Ik zou maar nog meer raar gaan doen en anderen lastig vallen.
Jullie zullen je afvragen: ‘Ha Hoek, gek?’ Het komt door het magazijn De Bijenkorf in Amsterdam. Het personeel heeft me laten afvoeren. Anders had ik deze tekst niet geschreven. En was ik gewoon thuis geweest, in De Kloosterbunker.
Al maanden pieker ik me suf over het fenomeen wedergeboorte. Niet dat dat bij mij ter discussie staat. Ik heb alleen wat vragen. Wordt een christen ook volgens de boeddhistische beginselen wedergeboren? Moet je geloven in wedergeboorte om wedergeboren te worden? Of maakt dat geen ruk uit? En als je als christen wedergeboren wordt ga je dan ook nog stiekem naar de hemel? Want daar word je wel verwacht. Eet je dan van twee walletjes?
Wat er na mijn eigen dood verhuist maakt me niet zo veel uit. Ik heb er dikke boeken over gelezen maar het blijft theorie. Ik doe mijn best om hier voor straks de boel op orde te houden. Vroeger, toen ik lid was van een mahayana-sangha, kreeg ik onderricht in de bardoleer. De tussenstaat op weg naar een nieuwe geboorte. Zeven maal zeven dagen in dat bar do- en er werd flink aan wat er verhuist getrokken. Eigenlijk wel spannend. Toen ik overstapte naar de theravadi was dat bardo er ineens niet meer. Niks geen krochten met scherpe stemmetjes die mij van het ingeslagen pad af wilden helpen. Om in de hel terecht te komen. Die theravadi bewandelen de korte weg: dood en wedergeboorte in een scheet en een zucht. Tenminste, zo heb ik dat begrepen. Dus daar was ik de laatste maanden over aan het nadenken.
Het gaat er namelijk bij mij niet in dat al mijn dode familieleden –in mijn stamboom staan zo’n twintigduizend namen genoteerd- zijn wedergeboren en mij, de goedaardige man, aan zijn lot overlaten. Ja, ik weet, Piet is Piet niet meer als hij wordt wedergeboren, maar er zal toch wel iets van een identiteit zijn die smeult en meeverhuist? Want hoe kan je je anders je vorige levens herinneren als je helemaal blanco het geboortekanaal verlaat. Ik behoor ook tot dat vorige leven, ben een kind van mijn ouders, toch. Ik word er flink chagrijnig van dat mijn overleden ouders, broer en zus, grootouders, ooms en tantes, neven en nichten- hoewel geen van allen boeddhist, wedergeboren zijn, als mens op deze aarde rondlopen en niet de moeite nemen om effe te bellen of een mail te sturen naar mij. Ik besloot er zelf op uit te trekken en ze te gaan zoeken.
In eerste instantie wilde ik gaan posten bij een vestiging van Albert Heijn en klanten naar hun achtergrond vragen. Maar bij Appie hebben ze altijd haast. Dus die grootgrutter viel af. Ik reisde met de trein naar de hoofdstad en ging het magazijn van de ‘drie dolle dwaze dagen’ (voor mijn Vlaamse lezers De Bijenkorf) binnen. Op de afdeling lingerie klampte ik een vrouw aan. Bent u misschien mijn moeder, vroeg ik. Gelukkig niet, zei de goedgebekte en humorvolle vrouw. Op de afdeling hoeden en petten vroeg ik een man of hij mijn vader was. Ogenblikkelijk riep hij zijn drie kinderen bij zich en stevende naar de uitgang. Bij de afdeling gebak informeerde ik bij mannen en vrouwen of ze mijn grootouders waren. En hoe het in het bardo was. Of ze hellegeesten hadden ontmoet. Dat laatste had ik beter niet kunnen doen. Er brak paniek uit op die afdeling.
Op het moment dat ik in een prachtige vrouw mijn moeder meende te herkennen- en ik haar liefdevol omarmde onder het uitspreken van de altijd mooie woorden ‘mama, mama’ werd ik in de boeien geslagen door het beveiligingspersoneel van het magazijn. Een kwartier later lag in op een brancard in een ambulance. Met zwaailicht en sirene door Amsterdam. En verdulleme, de verpleegkundige die mij vorsend aankeek, leek op mijn vader. Leek, hij was het. Papa, waarom heb je niet gebeld of geschreven, vroeg ik hem liefdevol maar ook ietwat verwijtend. Het antwoord kon ik niet meer verstaan. Een ferme injectie in mijn bovenbeen maakte een eind aan mijn bewustzijn. Mijn vader was het zat, helemaal zat.
Moedig voorwaarts!
BIJSLUITER: het lezen van deze columns kan leiden tot groot geestelijk ongemak, woedeaanvallen, depressies, onbeheerst gedrag, angstaanvallen, maagzuur, zweten, ongeloof, twijfel aan eenieder, straatvrees, lange tenen en het geloof in het eigen gelijk. Bij de lezers. Scheldpartijen en een onbedwingbare drang om te reageren zijn waargenomen. Sommigen willen mij corrigeren. Of bedanken. Of prijzen. De drang om in verzet te komen is waargenomen, het abonnement op te zeggen. Sommigen besluiten de krant niet meer te lezen, of te boycotten. Er kwaad over te spreken. Te janken of te vloeken. De straat op te gaan om te demonstreren maar niet weten waartegen. Het boeddhisme de rug toe te keren. Of aan de drugs te gaan. En zo gaat het maar door.
Hans zegt
Je kunt niet wedergeboren worden omdat je nooit geboren bent.
Dat wat jij bent is oneindig en de gedachte dat je een persoontje zus en zo bent, en daar uiteraard aan gehecht bent maakt dat je terugverlangt naar dat persoontje.
Doorzien van deze gedachte is zien wat je bent.
Dan hoef je niet terug te komen want je was er altijd sl.
Joop Ha Hoek zegt
Een columnist denkt niet zo omdat er dan geen column is.
Mieke zegt
Wat er al niet allemaal van komt als jij je suf piekert!
‘Medemenselijkheid’ brengt je dan van suf naar bewusteloos. Is dat een betere staat van zijn? Misschien toch maar op een andere manier uit de piekermodes zien te komen ;-)
Joop Ha Hoek zegt
Het lag echt aan De Bijenkorf.