De draagbare Tydeman

Spiritueel leider Niko Sojun Tenko Roshi (Nico Tydeman) van Zen Centrum Amsterdam (ZCA) legde per 1 januari van dit jaar het leiderschap van de sangha neer. In een overdrachtsceremonie op 8 januari werden zijn opvolgers Joke Huiberts, Lolit ten Hengel, Marieke Heijman en Julia Veldkamp geïnstalleerd . Zij gaan gezamenlijk zorg gaan dragen voor het geestelijk leiderschap van het centrum. Tydeman zelf ontving een bijzonder cadeau: De draagbare Tydeman, een verzameling van 63 interviews.

Hieronder het afscheidswoord van Tydeman:

Wat was het een mooie afscheidsavond! We waren met velen. Tijdens de ceremonie van overdracht was ik diep geroerd door het stille zitten, het gezamenlijk zingen, de gathas – de dharmawoorden – van Joke, Lolit, Marieke en Julia, het buigen, de muziek. En daarna volgde voor mij een volkomen verrassing: de toespraak van Jacqueline Oskamp, waarbij ze mij de Zensor overhandigde, dit maal geheel in ‘glossy’ stijl en ‘De draagbare Tydeman’, een prachtig uitgegeven verzameling van drieënzestig interviews, die we tussen 2003-2018 samen voor de Zensor maakten.

Wat een geschenk! Ik was er beduusd van. Er is ‘De draagbare Nietzsche’, ‘De draagbare Freud’, ‘De draagbare Spinoza’, maar ‘De draagbare…?’

Ik ben jullie heel erg dankbaar en in het bijzonder het bestuur, de leraren, Jacqueline, de ontwerpers Anchorette en Alfred, en allen die hebben meegewerkt.

Die avond was niet alleen een afscheid. Er toonde zich ook een toekomst. Natuurlijk, voor leraren en leerlingen zal het wennen zijn. De zendo zal opnieuw moeten uitgevonden worden. Maar dit ‘uitvinden’ is een typisch kenmerk van spiritualiteit. Ook al is er de traditie met zijn soms reeds lang beproefde vormen, raadgevingen en teksten de overlevering wordt pas levend dankzij de actualiteit. Zonder relevantie voor de hedendaagse werkelijkheid is een traditie levenloos, hooguit historisch interessant. Wat betekent dat traditie altijd een ‘nog niet’ als opgave in zich draagt: nog niet geformuleerd, nog niet ontdekt, nog niet ervaren. In zoverre is een traditie met al haar wijsheid nooit af. Zij moet in het heden, een zeer ingewikkeld cluster van factoren, uitgevonden en beoefend worden. In dit niet-weten van dit nog-niet ontvouwt de Weg zich onder onze voeten.

Ook voor de leraren geldt dit voortdurend actualiseren van de Weg. Niet alleen moeten zij zorg dragen voor hun eigen, individuele nooit eindigende ontwikkeling, zij dienen ook hun leraarschap aan een voortdurend onderzoek te onderwerpen: wat ga ik vertellen? Welke woorden? Welke verhalen? Waar toont zich nu onze spirituele werkelijkheid in het nieuws, de muziek, de literatuur, de schone kunsten, in de oude teksten? Welk ritueel is nu geschikt? Wat vertellen mijn leerlingen mij?

Ook voor mij, nu ik afscheid heb genomen, gaat deze zoektocht voort. Het einde ervan zal niet eerder komen dan met de dood. Zelfs dit weet ik niet zeker.

De ervaring van onze beoefening wil gecommuniceerd worden. Want de geest is overvloed, stroomt en vloeit over. Vandaar de sangha. En we communiceren onze beoefening meer nog dan met woorden en gesprekken vooral met onze aanwezigheid en onze gezamenlijke zazen.

Er is in mij een sluimerend verlangen om af en toe eens mee te komen zitten op de zitavond. Wie weet.

Niko Sojun Tenko Roshi