Het jaar 2025 – dag 122 – partijen

Het wordt een bijzonder weekeinde met de nationale en andere herdenkingen in ons kleine landje. Op 4 mei de Nationale Herdenking op de Dam, ook wel dodenherdenking genoemd en die in Den Haag, georganiseerd door ‘4 mei inclusief’, compleet met ook sprekers, de Last Post (waarschijnlijk) en twee minuten stilte.

In Den Haag, waar plaatselijk net als in andere steden en dorpen in ons land ook dodenherdenkingen plaatsvinden, ligt met een gedenking het accent op het lot van de Palestijnen in Gaza, die onder verschrikkelijke en mensonterende omstandigheden moeten leven en sterven. Meer dan 50.000 Gazanen zijn al gedood, onder wie vrouwen en kinderen, door Israelische bombardementen en aanvallen op de grond.

Nederland is een verzuild land. Zo zijn verschillende politieke partijen, omroepen, onderwijsinstellingen  en vakbonden ontstaan. En daarnaast, als de richting van die groeperingen je niet bevielen, splinterpartijen die soms ook weer uitgroeiden tot grote organisaties.

Zo is de gedenking van ‘4 mei inclusief’ in Den Haag niet uniek te noemen. Het is ook geen afsplitsing maar een nieuw fenomeen omdat de organisatoren van de Nationale Herdenking op de Dam uitingen om het lot van de Gazanen (en de rol van Nederland in de relatie met Israel) tijdens die herdenking niet specifiek wilden benoemen. Zo heb ik begrepen.

Als journalist maakte ik een serie over het verzet in Enschede in de Tweede Wereldoorlog tegen de Duitse bezetter. In de oorlog werkten die verzetsmensen goed samen, na de oorlog kwamen de zuilen weer tevoorschijn en meden ze elkaar. Gezamenlijk herdenken bij oorlogsmonumenten was uit den boze. De ene partij stond er enkele minuten voor acht, de andere enkele minuten na achten om de gevallenen te herdenken. Hun gevallenen. En zo gebeurde het ooit ook in Woensdrecht, in West-Brabant. De twee groepen ex-verzetsmensen en aanhang marcheerden langs elkaar heen, van en naar het oorlogsmonument. Als het niet zo ernstig was was het om te lachen. Wij en zij weer.

Ik blijf op de avond van de vierde mei thuis en herdenk op mijn eigen wijze. Denkend aan mijn moeder die een deel van haar familie verloor tijdens het Duitse bombardement op Rotterdam. Aan mijn vader die als opleider in de Rotterdamse haven werkte en thuis Turkse, Marokkaanse en ook Palestijnse arbeiders ontving als vrienden. Uitgestoken handen, liefde en plezier. Afkomst telde niet. Zo werd ik opgevoed en volwassen. Iedereen gelijk. Vrijwel dagelijks praat ik met Palestijnse vrienden over de situatie in Gaza. Ze komen in actie, niet alleen twee minuten, maar dagelijks om hun stem te laten horen. Geld in te zamelen voor de Gazanen, de namen van de doden daar hier noemen.

In Nederland leven een miljoen mensen met een moslimachtergrond. Hoe beleven zijn die dodenherdenking?  Wat herdenken zij? Hun eigen doden in hun verre thuisland? In Rotterdam leven en werken mensen met tegen de 200 nationaliteiten. Hoe beleven zijn 4 en 5 mei?

Misschien wordt het al genoemd door de ceremoniemester op de Dam, ik weet het niet. Als al die groepen gevallenen en slachtoffers worden benoemd en een krans krijgen zou dan aan het eind ook het zinnetje kunnen worden uitgesproken: ‘Wij herdenken allen op de wereld die slachtoffer zijn of worden van oorlog, terreur en politiek geweld.’

Zijn we dan weer allen één?

Moge iedereen gelukkig zijn, met name jij.
Vrede en alle goeds, zeggen de Franciscanen.
Moedig voorwaarts!

BIJSLUITER: het lezen van deze columns kan leiden tot groot geestelijk ongemak,  woedeaanvallen, depressies, onbeheerst gedrag, angstaanvallen, maagzuur, zweten, ongeloof, twijfel aan eenieder, straatvrees, lange tenen en het geloof in het eigen gelijk. Bij de lezers. Scheldpartijen en een onbedwingbare drang om te reageren zijn waargenomen. Sommigen willen mij corrigeren. Of bedanken. Of prijzen. De drang om in verzet te komen is waargenomen, het abonnement op te zeggen. Sommigen besluiten de krant niet meer te lezen, of te boycotten. Er kwaad over te spreken. Te janken of te vloeken. De straat op te gaan om te demonstreren maar niet weten waartegen. Het boeddhisme de rug toe te keren.  Of aan de drugs te gaan. En zo gaat het maar door.