Het jaar 2017 – de elfde dag

Is wat je denkt wel waar? Documentairemaker Coco Schrijber vraagt zich dat af maar weet inmiddels ook dat stemmingen worden opgewekt door allerlei prikkels. En dat die ons dingen laten doen of nalaten.  ‘Het begon met hoe wij de wereld van alles toedichten, terwijl wij daar zelf de bron van zijn. Als je je rot voelt ziet alles er vreselijk uit, zijn de mensen naar. Als je je goed voelt, is de wereld mooi.’ Zelf, zo schrijft ze, doorliep ze tijdens een middagje YouTube-filmpjes kijken in een tijdsbestek van zes minuten allerlei stemmingen. ‘Toen ik ging koken was alles weer weg. Toen dacht ik: die stemmingen worden opgewekt door allerlei prikkels, maar hoe betrouwbaar is dat gevoel nou eigenlijk?’

Ik heb in mijn lange leven wel geleerd dat wat je ziet niet altijd waar is. Dat ligt niet aan mijn ogen of aan mijn verstand, maar aan de interpretatie van dingen. Perceptie.Toen ik misdaadverslaggever was bouwde ik met mijn collega theorieën op op basis van gegevens en feiten die de politie produceerde. De feiten bleken dikwijls niet te kloppen, omdat de dader nog niet was gearresteerd en zijn lezing van het gebeurde niet had gegeven. En dan nog hoefde het beeld dat de politie van de zaak niet juist te zijn omdat een dader ook zijn eigen werkelijkheid heeft.

Ik was een keer bij de Makro en zag daar in een gang bij de afdeling wijn een reus van een man staan- kale kop, tatoes, zwart T-shirt. Ik werd er bang van. Was er een overval gaande? Tot ik de man tegen de kleine vrouw naast hem hoorde zeggen: Mamma, zullen we deze wijn kopen? Wij dichten inderdaad de wereld, onze omgeving, onszelf van alles toe. En creëren onze eigen werkelijkheid. Zelfs ’s nachts in onze dromen zwijgt de verbeelding niet.

Door het boeddhisme, het trainen van de geest, het zitten en niet hechten, onderschrijf ik het verhaal van Coco Schrijber. Maar ik blijf het verrekte vreemd en ook wel angstig vinden dat er geen van zichzelf bestaande waarheid is. Dat stemmingen de waarheid beïnvloeden. Dat je wel kunt zeggen en zweren de waarheid te spreken maar dat het altijd jouw -mijn- waarheid is. Laten we voorzichtig zijn met te zeggen: het is waar.

BIJSLUITER: het lezen van deze columns kan leiden tot groot geestelijk ongemak, heimwee naar Chef,  de Kloosterbunker, Bunkerstad, woedeaanvallen, depressies, onbeheerst gedrag, angstaanvallen, maagzuur, zweten, ongeloof, twijfel aan eenieder, straatvrees, lange tenen en het geloof in het eigen gelijk. Bij de lezers. Scheldpartijen en een onbedwingbare drang om te reageren zijn waargenomen. Sommigen willen mij  corrigeren. Of bedanken. Of prijzen. De drang om in verzet te komen, het abonnement op te zeggen- wat niet kan. Sommigen besluiten de krant niet meer te lezen, of te boycotten. Er kwaad over te spreken. Te janken of te vloeken. De straat op te gaan om te demonstreren.