Chef zag vanmorgen de foto van de Fries Klaas Haijtema die geboeid bij de rechtbank in Mandalay arriveert om daar terecht te staan voor het lostrekken van een stekker. Geen gewone stekker, maar een stekker van een geluidsinstallatie waarmee de boodschap van de Boeddha in het Birmese Mandalay via luidsprekers de omgeving in werd geslingerd. Klaas wist dat niet. Hij wilde vrijdagavond alleen maar slapen in zijn hotel, dat tegenover de gemeenschapszaal met monniken en ingewijden lag. Dus toen het geschetter hem te veel werd zei hij tegen zijn vriendin: Ik zal dat varkentje wel eens wassen. Klaas is een Fries en daar valt niet mee te spotten, dat wist Bonifatius al.
En nu zit Klaas in de gevangenis, verdacht van religiehaat. Nou, over haat weten ze alles in boeddhistisch Birma. Meer dan honderd moslims- die alleen maar opkomen voor hun vermeende rechten, zijn door fanatieke boeddhisten vermoord. Hun dorpen werden in brand gestoken, die hadden ze toch niet meer nodig. Tienduizenden moslims leven in kampen, erbuiten zijn ze hun leven niet veilig. Maar dat wist Klaas waarschijnlijk niet toen hij donderdag in Birma arriveerde. Voor hem is boeddhisme liefde, en vriendelijkheid. De cel duidt anders.
Een religie heeft het niet nodig om beschermd te worden door wetten van een staat, denkt Klaas. In Birma is dat anders. Wie nu denkt: die Chef is een respectloze eikel, heeft het mis. Van hem hoeft het ook niet dat half blote meiden zich manifesteren naast een boeddhabeeld. Chef trekt altijd zijn schoenen uit als hij een boeddhistische ruimte betreedt. Dat is een makkie omdat het oude bootschoenen betreft, die vanzelf van zijn voeten vallen. Een boeddhistisch leraar betitelde de Boeddha als ‘die vogel’, het kon Chef niet schelen. En het bericht van de stekker van Klaas- die alleen maar wilde slapen, bracht een lichte glimlach teweeg bij Chef. Het staat u allen vrij daar anders over te denken.
Wat is het verschil tussen boeddhistisch Birma en het communisme in Noord-Korea, waar wetten andersdenkenden monddood maken. Of er knechten, slaven van maken. Birma kent een staatsboeddhisme en heeft daar wetten omheen gebouwd. Boeddha was helemaal geen god, maar een gewoon mens die bepaalde vaardigheden bedacht en daardoor vrij werd. Chef gelooft dat de Boeddha gelachen zou hebben om de daad van Klaas.
Chef herinnerde zich als journalist ook een geval dat een religie te hoop liep tegen een eenling die een foutje maakte. Het speelde zich af in het Zeeuwse Kleverskerke, een dorp met een paar honderd inwoners. De christelijke gemeente daar had een koster aangenomen, een jonge vent die net als Klaas van wanten weet. De koster moest ook de klok luiden om de kerkgangers te lokken. Chef weet het niet precies meer- hij denkt dat het om een arbeidsconflict ging tussen de christenen en de koster die van buiten kwam, maar het liep zo hoog op dat de koster de klepel uit de kerkklok haalde en de christenen niet meer wisten dat het zondag was en de dienst begon.
De koster wist dat de christelijke gemeenschap op hem loerde, hem achtervolgde. Zijn woning was al doorzocht. Die gemeenschap wilde weten waar de klepel was. Op een avond, het was al schemerig, liep de koster over een bruggetje over een watertje en gooide een oude krant met inhoud in het water. Vanuit zijn ooghoeken zag hij de gemeenteleden in steegjes loeren en wandelde hij opgewekt weer naar huis. Even later doken de gemeenteleden het water in en haalden het pakje boven waarin een stronk van een bloemkool. Uiteindelijk werd het conflict opgelost en werd de klok weer geluid. Maar het was wekenlang heerlijk stil in Kleverskerke, net als in Birma for the moment.
BIJSLUITER: het lezen van deze columns kan leiden tot groot geestelijk ongemak, woedeaanvallen, depressies, onbeheerst gedrag, angstaanvallen, maagzuur, zweten, ongeloof, twijfel aan eenieder, straatvrees, lange tenen en het geloof in het eigen gelijk. Bij de lezers. Scheldpartijen en een onbedwingbare drang om te reageren zijn waargenomen. Sommigen willen Chef corrigeren. Of bedanken. Of prijzen. De drang om in verzet te komen, het abonnement op te zeggen- wat niet kan. Sommigen besluiten de krant niet meer te lezen, of te boycotten. Er kwaad over te spreken. Te janken of te vloeken. De straat op te gaan om te demonstreren.
