Een grensrechter wordt door een Marokkaan* doodgeslagen en de conclusie ligt voor de hand: het voetbal moet worden aangepakt en de allochtonen moeten weg. Een simpel antwoord waarbij de diepste oorzaak over het hoofd wordt gezien. Het gaat om mensen! De dodelijke agressie had op het voetbalveld plaats en een Marokkaan was de dader. Dat is puur toeval.
Agressief gedrag komt niet alleen voor op het voetbalveld en wordt niet alleen begaan door allochtonen. De bron van dit onheil is dat we vergeten dat het om mensen gaat: in de politiek, in de bureaucratie, in het onderwijs, in de zorg, in het verkeer, in het gezin, en zelfs in de religie.
Een strenger voetbalbeleid zal niets veranderen als we niet beseffen dat het ook in de sport om mensen gaat. Mensen die zich lichamelijk, psychisch en ook spiritueel ontplooien in hun menselijke rijkdom door vriendschap en sportiviteit. Jammer genoeg gaat het in de topsport allang niet meer om mensen, maar vooral om geld en macht. Om een miljoeneninvestering, een bron van frustraties en daardoor ook van agressie.
De ontmenselijking van de sport staat niet op zichzelf. De politiek lijdt aan dezelfde kwaal. Het politieke beleid zou zich moeten richten op het menselijk welzijn, maar is vervallen tot een strijd om partijbelangen. Het beleid omschrijft het menselijk welzijn zodanig dat het door de computer verwerkt kan worden. De mens wordt verknipt door rationele analyses, cijfers en statistieken. De bureaucratie is verzand in een dictatuur van reglementen zonder menselijk gezicht.
In Woerden ontdekt een wethouder dat een probleemgezin wordt behandeld door tien tot zeventien hulpverleners met verschillende uitgangspunten. Een kind in nood dat verknipt wordt in zeventien elementen: wat blijft er over van het kind-zijn en zijn menselijke karakter?
Deze verknipping is doorgedrongen tot het onderwijsbeleid. Het kind mag geen kind meer zijn en het heeft geen ruimte meer om te spelen, om zich te verwonderen en zichzelf te zijn. Het wordt zo snel mogelijk volwassen gemaakt en de Cito-toets is hiervoor een uitstekend instrument.
Nog onmenselijker is het beleid tegenover asielkinderen, waar geen rekening wordt gehouden met de traumatiserende gevolgen van dat beleid. Afgewezen asielzoekers moeten volgens de reglementen terug naar hun land, maar in de praktijk is dit vaak onmogelijk. Het antwoord is duidelijk: op papier is het mogelijk. Men vergeet dan gemakshalve dat het om levende mensen gaat en niet om digitale nummers.
Digitalisering van de mens werkt vernederend en traumatiserend. Trauma’s leiden tot agressie, niet alleen bij allochtonen maar ook bij autochtonen en vooral ook bij jonge mensen. Jongeren die zich in hun huiselijke situatie niet meer op hun gemak voelen, blijken vaak wel gewaardeerd te worden door hun agressieve vrienden.
Gelukkig is er een reactie merkbaar op deze verontmenselijking van ons cultuurgoed. Die is nog zwak maar wordt wel steeds sterker, ook onder de jongeren. Het vrijwilligerswerk groeit, het aantal deskundigen dat zich inzet als entrepreneurs voor goede diensten neemt toe en het verlangen naar een menselijk klimaat wordt steeds sterker. Het probleem van agressie is al veel bestudeerd, maar het antwoord is heel simpel: wees zelf mens en zie de mensen als mensen, ook als dat niet gemakkelijk is. Het vraagt om verantwoordelijkheid en zelfbewustzijn.
Ik wens alle lezers mooie kerstdagen toe en een nog mooier 2013, met meer menselijkheid.
*Naschrift. In ons strafrecht is iedereen onschuldig tot hij veroordeeld is. Professor Paul de Blot verwoordt in zijn column het volksgevoel, dat gestoeld is op emoties.
