Ardan – Niemand zijn, nergens heen gaan

Niemand zijn, nergens heen gaan. Dat is de titel van het boek van Ayya Khema. En het was ook een koan waar ik vorige week ‘mee gezeten’ heb, toen ik een zenretraite deed.

Een prachtige koan vind ik het. Door deze koan ontdekte ik opnieuw hoe waardevol het is als je ‘niets doet’. Als je in een modus bent gekomen waarin ‘weten, doen, ergens heen gaan, een doel bereiken’, voor een groot deel weggevallen zijn.

We hebben allemaal dat ‘iets’ in ons dat iets wil doen, iemand wil zijn. Zelfs in zo’n meditatieweek is de verleiding groot om je koan op te willen lossen. Maw om iets te willen bereiken. Maar omdat je ‘m toch op die manier niet op kunt lossen, word je wel gedwongen om die drang om te doen en te weten naast je neer te leggen. Er geen aandacht aan te besteden.

Ik heb in deze retraite voor het eerst een dharmatalk gehouden. En in die dharmatalk heb ik het ook gehad over “niemand zijn en nergens heen gaan”.

Wat mij in de retraite ineens zo opviel is dat we écht iets opofferen als we alléén maar in de modus verkeren van doen, weten, iemand zijn, iets bereiken.

En dat ‘iets’ wat we opofferen is een wijsheid die voortkomt uit ‘alleen maar zijn’. Een wijsheid die niet van mij is, en niet van jou is. En die je niet kunt ervaren zolang je in de modus van doen en weten zit. Het is een universele wijsheid, die er altijd is. Een simpele wijsheid die alles wat leeft gewoon in zich draagt. Een wijsheid die al tijden op ons ligt te wachten. Zo van: Wanneer snappen ze het nou eindelijk? Wanneer houden ze er eens mee op om hun leven vol te proppen met doen, doen, doen, en weten, weten, weten? Wanneer valt het kwartje?

Je hoeft maar om je heen te kijken om te zien dat er heel veel ellende uit dat alleen maar doen en weten voortgekomen is. Ik denk omdat we geen contact meer maken met wijsheid, zijn we ook het contact met onze aarde kwijt. Distantiëren we ons van vluchtelingen. Zijn we vergeten dat we niet gescheiden zijn van elkaar. Zijn we vergeten dat we deze aarde zijn.Ik denk dat we het vaak te druk hebben met ‘doen’ om ons echt te realiseren wat belangrijk is.

Misschien is het wel waar, die titel van het boek van Max Dendermonde: “de wereld gaat aan vlijt ten onder”