Boeddhistisch Dagblad

Ontwart en ontwikkelt

Header Rechts

Dertiende jaargang

Niemand zijn, nergens heen gaan

door

Niemand zijn, nergens heen gaan. Dat is de titel van het boek van Ayya Khema. En het was ook een koan waar ik vorige week ‘mee gezeten’ heb, toen ik een zenretraite deed.

Vlijt cartoon 30 augustus 2015

Een prachtige koan vind ik het. Door deze koan ontdekte ik opnieuw hoe waardevol het is als je ‘niets doet’. Als je in een modus bent gekomen waarin ‘weten, doen, ergens heen gaan, een doel bereiken’, voor een groot deel weggevallen zijn.

We hebben allemaal dat ‘iets’ in ons dat iets wil doen, iemand wil zijn. Zelfs in zo’n meditatieweek is de verleiding groot om je koan op te willen lossen. Maw om iets te willen bereiken. Maar omdat je ‘m toch op die manier niet op kunt lossen, word je wel gedwongen om die drang om te doen en te weten naast je neer te leggen. Er geen aandacht aan te besteden.

Ik heb in deze retraite voor het eerst een dharmatalk gehouden. En in die dharmatalk heb ik het ook gehad over “niemand zijn en nergens heen gaan”.

Wat mij in de retraite ineens zo opviel is dat we écht iets opofferen als we alléén maar in de modus verkeren van doen, weten, iemand zijn, iets bereiken.

En dat ‘iets’ wat we opofferen is een wijsheid die voortkomt uit ‘alleen maar zijn’. Een wijsheid die niet van mij is, en niet van jou is. En die je niet kunt ervaren zolang je in de modus van doen en weten zit. Het is een universele wijsheid, die er altijd is. Een simpele wijsheid die alles wat leeft gewoon in zich draagt. Een wijsheid die al tijden op ons ligt te wachten. Zo van: Wanneer snappen ze het nou eindelijk? Wanneer houden ze er eens mee op om hun leven vol te proppen met doen, doen, doen, en weten, weten, weten? Wanneer valt het kwartje?

Je hoeft maar om je heen te kijken om te zien dat er heel veel ellende uit dat alleen maar doen en weten voortgekomen is. Ik denk omdat we geen contact meer maken met wijsheid, zijn we ook het contact met onze aarde kwijt. Distantiëren we ons van vluchtelingen. Zijn we vergeten dat we niet gescheiden zijn van elkaar. Zijn we vergeten dat we deze aarde zijn.Ik denk dat we het vaak te druk hebben met ‘doen’ om ons echt te realiseren wat belangrijk is.

Misschien is het wel waar, die titel van het boek van Max Dendermonde: “de wereld gaat aan vlijt ten onder”.

Omslagfoto Spirit van Diane Frénay.

Lees Interacties

Reacties

  1. pelgrim op eigen pad zegt

    Dank voor deze mooie tekst op mijn maandagmorgen vol met doen. Ik realiseer me weer, in ieder geval even, het zijn.

  2. Léon zegt

    “Misschien is het wel waar, die titel van het boek van Max Dendermonde: “De wereld gaat aan vlijt ten onder”.”

    Natúúrlijk is het waar.

  3. Nic Schrijver zegt

    Er is alleen maar doen. Dat is essentieel voor het bestaan.
    Een stukje typen in het Boeddhistisch Dagblad is doen,ademen is doen,eten is doen.
    Vlijt zorgt ervoor dat er internet is waar dit dagblad is, water uit de kraan komt, met een schakelaar de verlichting aan gaat, dat vluchtelingen fatsoenlijk kunnen worden opgenomen in de samenleving.
    Wees alsjeblieft vlijtig en doe het goede!

  4. Nic schrijver zegt

    Sorry hier een iets langere opmerking.
    Marja,
    Een stukje schrijven is geen kattenpis dus altijd respect voor iedereen die dat naar beste kunnen doet. Ik buig ervoor.
    Waar ik vanaf wil is riedeltjes als deze ” Je hoeft maar om je heen te kijken om te zien dat er heel veel ellende uit dat alleen maar doen en weten voortgekomen is” dat lees ik zovaak terug en meteen denk ik: ‘ en zoveel goeds’ dat is ècht afhankelijk van hoe je kijkt.
    Kijk je naar vredesakkoorden of naar oorlog, kijk je naar milieu vervuiling of naar de ontwikkeling van zonnecellen,windmolens etc..
    Het is niet zo dat ik tegen ‘niets doen’ ben maar alles met mate,in balans
    Er is niets helemaal goed en niets helemaal slecht.
    Blijf schrijven.

    • Marja Timmer zegt

      Hoi Nic, ik begrijp heel goed wat je bedoelt. Maar het is niet hoe ik het bedoel. Er is een staat van zijn waarin ‘doen’ heel goed mogelijk is. En dat is feitelijk niet-doen. Wanneer ik in mijn ‘huis-tuin-en keuken-manier van doen ben, wordt alles aangestuurd vanuit het denken. Dat kan soms goed uitpakken, soms slecht. Het kan verstandig zijn, of onverstandig. Maar het heeft niets met wijsheid te maken die voortkomt uit ‘puur zijn’. Het heeft niets te maken met ‘doen vanuit puur zijn’. Ik denk dat het de aarde erg ten goede zou komen als mensen weer contact zouden maken met die wijsheid. Dat is wat ik bedoel. En daarmee zeg ik dus niet dat er niets goeds kan voortkomen uit doen. Er komen hele goeie dingen uit voort. En hele slechte.

      • Nic schrijver zegt

        Ik denk niet dat de aarde iets goed doet of slecht. Het is het denken dat goed of slecht labeled.
        Het zijn de mensen die gebaat zijn bij een omgeving die hun gezondheid dient. Ik denk dat de aarde niet kan denken of oordelen en dus dat er voor de aarde geen goed of slecht is. De aarde ìs er gewoon, net als de zon.
        Het is de mens die op een bepaalde manier handeld/doet en dit goed of slecht vind.
        Voor de aarde maakt dit niet uit, de aarde kan ook verder met of zonder mensen.

        • Nic Schrijver zegt

          Ik denk oprecht dat je wat anders bedoeld dan ‘de aarde’ Wat weet ik niet.
          Als je iets wilt delen waar je gelukkig van wordt wees dan zo nauwkeurig mogelijk.
          Succes!

  5. Arisina zegt

    Ik ben het er niet mee eens dat er alleen maar ‘doen’ bestaat. Wel erken ik dat het voor een groot gedeelte van de mensen zo is, allicht als vlucht, maar wat mij betreft staat daar tegenover dat altijd in het ‘hier en nu’ van het ‘zijn’ verblijven eveneens een gevangenis kan zijn, eentje met tirannieke lading, misschien is het maar net waar je ‘vandaan’ komt.

    • kees moerbeek zegt

      Arisina, ik weet niet wat je onder ‘doen’ verstaat. Misschien banaal, maar zolang iemand leeft ‘doet’ die iemand wat: ademhalen, bloed rondpompen e.d. Dat doen kan bewust of onbewust zijn.

      Ook in slapende toestand zijn we druk bezig en vaak zelfs zeer druk, blijkt uit registraties van hersenactiviteit. Iedereen die mediteert weet hoeveel we dan doen.

      Ik versta onder doen ‘handelen’ en dat kan vele vormen aannemen. Ook ‘denken’ is handelen :-)

  7. Arisina zegt

    @Kees: de automatische lichaamsfuncties versta ik niet onder ‘doen’. Ik versta daaronder waaraan gerefereerd wordt in bovenstaande tekst: ‘doen’ als keuze. In jouw optie bestaat ‘niet doen’ dus eigenlijk niet, en misschien is dat ook zo. Wat ik bedoel is dat de hele tijd bewust zijn van ‘doen’ook een soort gevangenis is, en wel in tweevoud: een gevangenis op zichzelf én de bewustwording van het gevangen zijn. Beide pijnlijk.

    • Nic schrijver zegt

      Een gevangenis of speelveld ?
      Als de grenzen en spelregels eenmaal duidelijk zijn kan er vol vertrouwen gespeeld worden!

    • kees moerbeek zegt

      Meestal gaat ‘doen’ (handelen) vooraf aan keuzes maken, blijkt uit hersenonderzoek. Zo bewust maken mensen geen keuzes, bijna altijd handelen ze routinematig en net zo vaak werkt dat goed uit. Zo zitten wij als diersoort in elkaar.Bewust zijn daarvan treedt op wanneer er een kink in de kabel is gekomen.

      De kunst is handelen door niet handelen Wuwei, in vol vertrouwen.

      De gevangenis waarover je schrijft, Arsina, is een hersenspinsel.

        • kees moerbeek zegt

          Wie is u dan, Nic? Een door de lezers van BD gedeelde zinsbegoocheling en hersenspinsel?

          Boeddhisten willen het relatieve en absolute nog wel eens door elkaar halen en dan krijg je rare en soms akelige dingen.

  10. Nirvair Kaur Curtis de Ruiter zegt

    And so the question remains….ARE WE HUMAN DOINGS…OR HUMAN BEINGS?